Soạn bài Đọc Tiểu Thanh kí Ngữ văn 10 tóm tắt

Nguyễn Du đồng cảm với số phận nàng Tiểu Thanh vì:

- Tác giả tự thấy bản thân mình giống với Tiểu Thanh cũng tài hoa nhưng bạc mệnh.

- Thương xót cho số phận bất hạnh của những người phụ nữ tài sắc.

- Từ bi kịch của Tiểu Thanh, nhà thơ suy nghĩ về định mệnh nghiệt ngã của những người có tài văn chương, nghệ thuật.

- Vì ý không biết có ai hiểu, đồng cảm với mình như sự thấu hiểu của mình đối với Tiểu Thanh.

Nhận xét câu thơ của Nguyễn Du như sau:

- Câu thơ "Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi" có nghĩa là nỗi hận cổ kim khó mà hỏi trời được: Nỗi hận ở đây là vì sao những người tài năng, nhan sắc như Tiểu Thanh và biết bao người giống như nàng lẽ ra phải được trân trọng, được sống hạnh phúc nhưng lại chịu bất hạnh, dập vùi.

- Đó là mối hận chung của cả người xưa và người nay.

- Tác giả cho rằng mối hận đó không thể hỏi trời vì nó không có lời giải đáp, trời vô tình và xã hội cũng tàn nhẫn bỏ mặc những người có tài năng văn chương nghệ thuật. 

- Nguyễn Du thương xót và đồng cảm với người phụ nữ có tài văn chương mà bất hạnh. Điều đó nói lên ông là người có tấm lòng nhân đạo. Ông thương cảm với số phận bất hạnh của nàng Tiểu Thanh - một người “tài sắc vẹn toàn”. Ông đau đớn bởi "Văn chương không có số mệnh mà bị đốt bỏ". Ông trân trọng những giá trị tinh thần của người nghệ sĩ (ở đây là một nữ nghệ sĩ), đó là một giá trị nhân bản tiến bộ của Nguyễn Du.

- Chủ đề toàn bài là đặt vấn đề về số phận bất hạnh của người nghệ sĩ tạo ra giá trị tinh thần. Mỗi đoạn thơ có vai trò đối với chủ đề như sau:

+ Hai câu đề: Tác giả đã mở ra không gian sống đến sự nghiệp còn sót lại của Tiểu Thanh, từ cảnh hoang phế nơi Tiểu Thanh sống một đời buồn tủi, hình dung những di cảo còn sót lại của nàng mà dấy lên cảm xúc.

+ Hai câu thực: bày tỏ suy nghĩ về số phận bất hạnh của Tiểu Thanh.

+ Hai câu luận: liên hệ đến bản thân và khái quát, nâng cao vấn đề mối hận chung.

+ Hai câu kết: tiếng khóc thương xót cho những nghệ sĩ tài năng, bất hạnh.

- Bốn câu thơ trên là:

+ Nhân vật Thúy Kiều đã khóc thương khi đi thăm mộ Đạm Tiên.

+ Là lời của Nguyễn Du, niềm thương cảm của tác giả dành cho người tài hoa bạc mệnh.

- Điểm tương đồng:

+ Đều là sự xót xa, niềm thương cảm cho những kiếp người mong manh, nhỏ bé.

+ Đó đều là những người phụ nữ đẹp nhưng bạc mệnh.

=> Đề tài mà Nguyễn Du quan tâm trong các sáng tác của ông là hình ảnh những con người tài hoa mà bạc mệnh.