Công nghệ 9 Bài 1: Giới thiệu nghề cắt may

a. Vai trò, vị trí

- Đời sống con người cần các nhu cầu thiết yếu: ăn, ở và mặc

- Mặc là một trong những nhu cầu thiết yếu của đời sống con người. Kinh tế càng phát triển, mức sống được nâng lên thì nhu cầu về may mặc ngày càng tăng không chỉ về số lượng, chất lượng mà cả về thẩm mĩ và thời trang.

- Nghề cắt may có vai trò rất quan trọng trong sản xuất, đời sống và trong nền kinh tế quốc dân:

• Sản xuất quần áo phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của con người.
• Sản xuất hàng may mặc phục vụ xuất khẩu góp phần phát triển nền kinh tế quốc dân.
• Tạo việc làm thu hút lao động góp phần giảm tỉ lệ người thất nghiệp cho đất nước.
• Tạo nguồn thu nhập cho gia đình.

- Trang phục có chức năng: che chắn, bảo vệ cơ thể trước thời tiết, ngoại cảnh cũng như làm đẹp cho con người.

- Có rất nhiều loại trang phục: đồng phục, thường phục, trang phục cho trẻ em, trang phục cho người lớn, trang phục cho nam giới, trang phục cho nữ giới, trang phục cho nghi lễ,…

- Các đồ dùng bằng vải trong gia đình gồm có: chăn, gối, màn, đệm, rèm, cửa, khăn trải bàn,…

b. Sản xuất hàng may mặc

- Hàng may mặc được tổ chức sản xuất theo hai hệ thống: hệ thống may đo và hệ thống may sẵn.

- Mỗi hệ thống sản xuất đều có đặc điểm riêng. Cả hai hệ thống đều phổ biến ở nước ta.

- Đặc điểm hệ thống may đo và hệ thống may sẵn

a. Đặc điểm của nghề

- Đối tượng lao động

• Vật liệu may: các loại vải, da, vải giả da

• Phụ liệu may: chỉ, vải dựng, rubăng, đăngten, khuy, khóa

- Nội dung lao động thực hiện các công việc:

• Vẽ và cắt các chi tiết sản phẩm

• May ráp các chi tiết

• Hoàn thiện sản phẩm để tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, hình thức đẹp, đa dạng và phong phú về thể loại, mẫu mã, giá thành phù hợp

- Công cụ lao động

+ Máy may và máy chuyên dùng:

• Máy may: máy may gia dụng, máy may công nghiệp.

• Máy chuyên dùng: máy vắt sổ, máy đính khuy, máy cắt, máy thùa khuyết.

+ Các dụng cụ khác để đo, cắt, vẽ, là (ủi).

- Nhờ có sự phát triển của khoa học và công nghệ mà công cụ lao động của nghề cắt may ngày càng được hoàn thiện, giúp người lao động làm việc nhẹ nhàng, nâng cao năng suất, sản phẩm ngày càng có chất lượng cao hơn, đạt yêu cầu kĩ thuật và thẩm mĩ.

- Điều kiện lao động

Do đặc thù công việc, người thợ may phải tiếp xúc với bụi vải, tiếng ồn của máy may, môtơ điện… Vì vậy nời làm việc cần:

• Có hệ thống chiếu sáng tốt.

• Có thiết bị thông gió tạo môi trường thông thoáng.

- Sản phẩm lao động

• Phục vụ cho nhu cầu may mặc trong nước: áo, quần, đồ dùng bằng vải khác.

• Phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu: áo sơ mi, quần, áo khoác, sản phẩm da.

b. Yêu cầu của nghề

• Thợ cắt may cần có trình độ văn hóa, có hiểu biết về vật liệu, dụng cụ, thiết bị và kĩ thuật cắt may.
• Có lòng yêu nghề, có tính cần cù, tỉ mỉ, khéo léo.
• Luôn học hỏi để nâng cao hiểu biết, nâng cao kĩ năng về công nghệ và kĩ thuật cắt may.

Triển vọng phát triển của nghề cắt may ở Việt Nam rất to lớn.

• Do kinh tế phát triển, mức sống nâng cao, nhu cầu về may mặc của con người ngày càng lớn.
• Do người thợ Việt Nam cần cù, sáng tạo, có kinh nghiệm sản xuất, kết hợp với công nghệ tiên tiến đã sản xuất ra những mặt hàng tốt và được ưa chuộng.
• Do cơ hội tiếp cận với nghề cắt may cao.

Câu 1: Nhớ lại kiến thức đã học ở lớp sáu, em hãy nêu chức năng của trang phục, sư đa dạng, phong phú của trang phục và đồ dùng bằng vải trong gia đình?

Gợi ý làm bài

- Trang phục có chức năng: che chắn, bảo vệ cơ thể trước thời tiết, ngoại cảnh cũng như làm đẹp cho con người.

- Có rất nhiều loại trang phục: đồng phục, thường phục, trang phục cho trẻ em, trang phục cho người lớn, trang phục cho nam giới, trang phục cho nữ giới, trang phục cho nghi lễ,…

- Các đồ dùng bằng vải trong gia đình gồm có: chăn, gối, màn, đệm, rèm, cửa, khăn trải bàn,…

Câu 2: Theo em, để đảm bảo sức khoẻ cho người lao động, cần chú ý những vấn đề gì về an toàn lao động?

Gợi ý làm bài

Cần trang bị hệ thống quạt, thông gió, đủ ánh sáng (tối thiểu là 300lux), sắp xếp vị trí kê máy, chỗ ngồi phù hợp, thường xuyên kiểm tra hệ thống điện.

Câu 3: Em hãy nêu tên những sản phẩm mà nghề cắt may sản xuất phục vụ cho

Gợi ý làm bài

- Phục vụ cho nhu cầu may mặc trong nước: áo, quần, đồ dùng bằng vải trong gia đình.

- Nhu cầu xuất khẩu: sơ mi, quần, áo khoác, sản phẩm da.

Câu 4: Em hãy giải thích vì sao nói ngành Dệt may Việt Nam có triển vọng phát triển rất to lớn?

Gợi ý làm bài

- Kinh tế phát triển, mức sống được nâng lên, nhu cầu về may mặc của nhân dân ngày càng lớn. Mặc đẹp vừa là nhu cầu của mỗi người, vừa là thể hiện trình độ văn minh của một dân tộc.

- Người thợ Việt Nam khéo tay, cần cù, sáng tạo, có kinh nghiệm của ngành, nghề truyền thống, kết hợp với công nghệ tiên tiến nên đã sản xuất ra những mặt hàng chất lượng cao, giá thành hợp lí, được khách hàng quốc tế ưa chuộng.

- Do nghề có khả năng đóng góp rất lớn với việc phát triển kinh tế - xã hội: hàng dệt may Việt Nam được xuất khẩu sang nhiều nước, giải quyết việc làm cho nhiều lao động. Có nhiều vùng trồng cây nguyên liệu: cây bông, cây lanh… để cung cấp nguyên liệu cho ngành dệt may, góp phần xoá đói, giảm nghèo.

Sau khi học xong Bài  này các em cần trả lời các câu hỏi sau:

- Nghề cắt may có vai trò, vị trí như thế nào?

- Đặc điểm của nghề cắt may là gì?

- Để làm được nghề cắt may, người thợ may cần đạt những yêu cầu gì?