Giải bài tập SGK Địa lí 12 Bài 14: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên

Nêu tình trạng suy giảm tài nguyên rừng và suy giảm đa dạng sinh học nước ta. Các biện pháp bảo vệ rừng và bảo vệ đa dạng sinh học.

Phương pháp giải

Cần nắm rõ kiến thức phần sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật để chỉ ra tình trạng suy giảm tài nguyên rừng và suy giảm đa dạng sinh học. Từ những tình trạng đó để đưa ra biện pháp bảo vệ thích hợp.

Gợi ý trả lời

a) Tài nguyên rừng:

- Suy giảm tài nguyên rừng và hiện trạng rừng

+ Mặc dù tổng diện tích rừng đang được tăng lên, nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái vì chất lượng rừng chưa thể phục hồi.

+ Năm 1943, loại rừng giàu chiếm 70% diện tích, đến nay 70% diện tích rừng là rừng nghèo và rừng chưa phục hồi.

- Biện pháp bảo vệ tài nguyên rừng

+ Đưa ra những quy định về nguyên tắc quản lí, sử dụng và phát triển đối với ba loại rừng:

• Đối với rừng phòng hộ: bảo vệ nuôi dưỡng rừng hiện có, gây trồng rừng trên đất trống, đồi núi trọc.
• Đối với rừng đặc dụng: bảo vệ cảnh quan, đa dạng về sinh vật của các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.
• Đối với rừng sản xuất: đảm bảo duy trì phát triển diện tích và chất lượng rừng, duy trì và phát triển hoàn cảnh rừng, độ phì và chất lượng đất rừng.

+ Triển khai Luật bảo vệ và phát triển rừng, Nhà nước đã tiến hành giao quyền sử dụng đất và bảo vệ rừng cho người dân.

+ Nhiệm vụ trước mắt là thực hiện chiến lược trồng 5 triệu ha rừng đến năm 2010, nâng độ che phủ rừng lên 43% diện tích và phục hồi lại sự cân bằng môi trường sinh thái ở Việt Nam.

b) Đa dạng sinh học:

- Suy giảm đa dạng sinh học:

+ Sinh vật tự nhiên ở nước ta có tính đa dạng nhưng đang bị tác động của con người làm giảm đi như diện tích rừng tự nhiên, tính đa dạng của các kiểu hệ sinh thái, thành phần loài và nguồn gen.

+ Nguồn tài nguyên sinh vật dưới nước giảm sút rõ rệt do khai thác tài nguyên quá mức và tình trạng ô nhiễm môi trường nước.

- Các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học

+ Xây dựng và mở rộng hệ thống vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên.

+ Ban hành “Sách đỏ Việt Nam” để bảo vệ nguồn gen quí hiếm khỏi nguy cơ tuyệt chủng.

+ Quy định việc khai thác phù hợp đi đôi với bảo vệ và trồng mới.

+ Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Hãy nêu tình trạng suy thoái tài nguyên đất và các biện pháp bảo vệ đất ở vùng đồi núi và vùng đồng bằng.

Phương pháp giải

Cần nắm rõ kiến thức phần sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật để chỉ ra tình trạng suy thoái tài nguyên đất. Từ những tình trạng đó để đưa ra biện pháp bảo vệ thích hợp.

Gợi ý trả lời

- Tình trang suy thoái đất:

+ Hiện có khoảng 5 triệu ha đồi núi đang bị hoang hóa.

+ 9,3 triệu ha đất đang bị đe dọa hoang mạc hóa (28% diện tích đất đai).

- Các biện pháp bảo vệ đất:

+ Áp dụng tổng thể các biệp pháp thủy lợi, canh tác, trồng cây trên đất dốc.

+ Quản lý chặt chẽ và có kế hoạch mở rộng diện tích đất nông nghiệp.

+ Thâm canh, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, cải tạo, chống thoái hóa đất.

+ Bảo vệ rừng, tổ chức định canh định cư cho người dân miền núi.

+ Cải tạo đất hoang, đất thoái hóa bằng biện pháp nông lâm kết hợp.

Nêu các loại tài nguyên khác cần được sử dụng hợp lý và bảo vệ.

Phương pháp giải

Cần nắm rõ cách sử dụng và bảo vệ các loại tài nguyên như tài nguyên nước, khoáng sản, du lịch, khí hậu, biển để trả lời câu hỏi trên.

Gợi ý trả lời

- Tài nguyên nước: Cần sử dụng hiệu quả, tiết kiệm và phòng chống ô nhiễm nước.

- Tài nguyên khoáng sản: Quản lý chặt chẽ việc khai thác khoáng sản, tránh lãng phí và làm ô nhiễm môi trường.

- Tài nguyên du lịch: Cần bảo tồn giá trị tài nguyên du lịch và bảo vệ khỏi bị ô nhiễm, phát triển du lịch sinh thái.

- Tài nguyên khí hậu: Cần giữ gìn bầu không khí trong lành, tránh gây ô nhiễm do các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ,…

- Tài nguyên biển: Cần quản lý chặt chẽ trong việc khai thác, tránh làm ô nhiễm biển và cần có các chính sách bảo vệ mang tầm cỡ quốc gia.