Giải bài tập SGK Địa lí 10 Bài 31: Vai trò, đặc điểm của công nghiệp. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố công nghiệp

Hãy chứng minh vai trò chủ đạo của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân.

Phương pháp giải

Phân tích vai trò chủ đạo của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân:

- Cung cấp khối lượng của cải vật chất lớn cho xã hội.

- Thúc đẩy các ngành kinh tế phát triển.

- Tạo điều kiện khai thác có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên.

- Mở rộng thị trường, tạo ra nhiều việc làm, tăng thu nhập.

Đồng thời đưa ra ví dụ cụ thể để chứng minh.

Gợi ý trả lời

Vai trò chủ đạo của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân:

- Tạo ra khối lượng sản phẩm rất lớn cho xã hội. Công nghiệp cung cấp hầu hết tư liệu sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất, kĩ thuật cho tất cả các ngành, tạo ra sản phẩm tiêu dùng có giá trị...

Ví dụ: Tất cả các thiết bị máy móc trong các ngành kinh tế (nông nghiệp, giao thông, thông tin liên lạc, dịch vụ, xây dựng, công nghiệp), các công cụ và đồ dùng sinh hoạt trong gia đình,... đều do ngành công nghiệp cung cấp.

- Công nghiệp góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng nền kinh tế. Tốc độ tăng trưởng công nghiệp ở trên thế giới, và nhất là ở Việt Nam thường cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế nói chung.

Ví dụ: Thời kì 2000 - 2003, tốc độ tăng trưởng kinh tế thế giới (GDP) là 3,3%/năm, riêng công nghiệp đạt 3,6%/năm; ở Việt Nam tương ứng là 7,0%/năm và 12,4%/năm.

- Công nghiệp sản xuất ra nhiều sản phẩm mới mà không ngày sản xuất vật chất nào sánh được. 

Ví dụ: Ngày nay, công nghiệp hiện đại phát triển mạnh mẽ và đạt nhiều thành tựu trong công nghiệp vũ trụ (phóng thành công các vệ tinh do thám, chế tạo tàu vũ  trụ), điện tử -tin học, chế tạo vũ khí (tên lửa Tomahack), năng lượng hạt nhân...

Hãy so sánh đặc điểm của sản xuất công nghiệp và nông nghiệp.

Phương pháp giải

Cần nắm rõ đặc điểm của  sản xuất công nghiệp và nông nghiệp từ đó tìm điểm giống và khác nhau giữa hai ngành để so sánh về đối tượng sản xuất, quy trình, thời gian sản xuất, mức độ tập trung, mức độ tập trung vào tự nhiên.

Gợi ý trả lời

Giống nhau:

- Đều là ngành sản xuất hàng hóa.

- Tạo ra sản phẩm mang nhiều lợi ích, phục vụ cho nhu cầu của con người.

Khác nhau:

Theo em, trong điều kiện hiện nay, nhân tố nào đóng vai trò quan trọng nhất đối với sự phân bố công nghiệp.

Phương pháp giải

Cần ghi nhớ vị trí địa lí là nhân tố đóng vai trò quan trọng nhất đối với sự phân bố công nghiệp, liên hệ với thực tế cuộc sống để đưa ra ví dụ về điều này.

Gợi ý trả lời

Theo em, trong điều kiện hiện nay, nhân tố đóng vai trò quan trọng nhất đối với sự phân bố công nghiệp là nhân tố vị trí địa lí.

Vị trí về tự nhiên, kinh tế, chính trị ảnh hưởng đến vị trí, quy mô, khả năng hợp tác trong phát triển công nghiệp.

Ví dụ các khu công nghiệp, trung tập công nghiệp được hình thành những khu vực có đường giao thông thuận lợi.