Giải bài tập SGK Địa lí 10 Bài 13: Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển. Mưa

Hãy trình bày những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa.

Phương pháp giải

Dựa vào kiến thức phần các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa như khí áp, Frong, gió, dòng biển và địa hình để trả lời câu hỏi trên.

Gợi ý trả lời

- Khí áp:

• Khu áp thấp: thường mưa nhiều.
• Khu áp cao: thường mưa ít hoặc không mưa (vì không khí ẩm không bốc lên được, không có gió thổi đến mà có gió thổi đi).

- Frông:

Miền có frông, nhất là dải hội tụ đi qua, thường mưa nhiều.

- Gió:

• Gió mậu dịch: mưa ít.
• Gió tây ôn đới thổi từ biển vào gây mưa nhiều (Tây Âu, tây Bắc Mĩ).
• Miền có gió mùa: mưa nhiều (vì một nửa năm là gió thổi từ đại dương vào lục địa)

- Dòng biển: Tại vùng ven biển:

• Dòng biển nóng đi qua: mưa nhiều (không khí trên dòng biển nóng chứa nhiều hơi nước, gió mang vào lục địa).
• Dòng biển lạnh: mưa ít.

- Địa hình:

• Cùng một sườn núi đón gió: càng lên cao, nhiệt độ giảm, mưa nhiều và sẽ kết thúc ở một độ cao nào đó.
• Cùng một dãy núi sườn đón gió ẩm: mưa nhiều, sườn khuất gió mưa ít.

Dựa vào hình 13.1 hãy trình bày và giải thích tình hình lượng mưa phân bố theo vĩ độ.

Phương pháp giải

Dựa vào hình đã cho kết hợp với kiến thức lượng mưa phân bố không đều theo vĩ độ ở các khu vực khác nhau do đặc điểm của khí áp để  trình bày và giải thích tình hình lượng mưa phân bố theo vĩ độ.

Gợi ý trả lời

- Lượng mưa phân bố không đều theo vĩ độ.

+ Khu vực xích đạo lượng mưa nhiều nhất (1700mm).

⟹ Do đây là khu vực áp thấp hút gió, nhiệt độ độ ẩm cao, chủ yếu là đại dương và rừng xích đạo ẩm ướt nên lượng nước bốc hơi mạnh, mưa nhiều.

+ Khu vực chí tuyến Bắc và Nam mưa tương đối ít (600 mm).

⟹ Do có khí áp cao cận chí tuyến ngự trị (chỉ có gió thổi đi, không có gió thổi đến), tỉ lệ diện tích lục địa tương đối lớn nên khí hậu khô hạn, mưa ít.

+ Hai khu vực ôn đới (ở bán cầu Bắc và bán cầu Nam) có mưa nhiều (800 -1200 mm).

⟹ Do khi áp thấp, có gió Tây ôn đới từ biển thổi vào.

+ Hai khu vực cực mưa ít nhất (100 -200 mm).

⟹ Do có khí áp cao ngự trị, không khí lạnh khô, nước không bốc hơi lên được.

Dựa vào hình 13.2 và kiến thức đã học, hãy trình bày và giải thích tình hình phân bố mưa trên các lục địa theo vĩ tuyến 30⁰B từ Đông sang Tây.

Phương pháp giải

Dựa vào hình 13.2 và kiến thức đã học về mưa hay ít còn phụ thuộc vào vị trí gần hay xa đại dương và dòng biển nóng hay dòng biển lạnh chảy ven bờ để trình bày và giải thích tình hình phân bố mưa trên các lục địa theo vĩ tuyến 30⁰B từ Đông sang Tây.

Gợi ý trả lời

Lượng mưa phân bố không đều trên các lục địa dọc vĩ tuyến 30⁰B.

- Trên lục địa Bắc Mĩ: phía Đông lượng mưa lớn nhất (1001 - 2000 mm/năm), phía Tây lượng mưa nhỏ (< 500 mm/năm).

⟹ Do ven biển phía Đông có ảnh hưởng của dòng biển nóng Gơnxtrim, đón gió mùa từ biển thổi vào; phía Tây chịu ảnh hưởng của dòng biển lạnh Caliphoocnia.

- Khu vực Bắc Phi và Tây Nam Á lượng mưa rất thấp (201 - 500 mm/năm, có nơi < 201 mm/năm).

⟹ Do chịu sự thống trị thường xuyên của áp cao chí tuyến, diện tích lục địa lớn, ven biển phía Tây Bắc chịu ảnh hưởng của dòng biển lạnh Canari.

- Phía Đông thuộc khu vực Nam Á, Đông Á có lượng mưa lớn (> 1000 mm/năm)

⟹ Do nằm trong vùng hoạt động của hoàn lưu gió mùa, chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển.