Địa lí 11 Bài 7: EU- Liên minh khu vực lớn trên thế giới

a. Sự ra đời và phát triển

- Sau chiến tranh thế giới thứ 2, các nước Tây Âu tăng cường liên kết.

- Năm 1951 thành lập Cộng đồng Than và thép châu Âu. Gồm 6 nước: Pháp, CHLB Đức, Ý, Bỉ, Hà Lan, Luc-xăm-bua.

- Năm 1957: Cộng đồng Kinh tế châu Âu (EEC).

- Năm 1958: Cộng đồng Nguyên tử châu Âu.

- Năm 1967: thống nhất 3 tổ chức trên thành Cộng đồng châu Âu (EC).

- Năm 1993, với hiệp ước Ma-xtrich - đổi tên thành Liên minh châu Âu (EU).

- Từ 6 nước ban đầu (1957) đến 2007 là 27 nước ( hiện nay 2018 EU có: 27 nước, Anh vừa rời EU)

b. Mục đích và thể chế

- Mục đích:

   + Xây dựng, phát triển một khu vực mà ở đó hàng hóa, dịch vụ, con người, tiền vốn được tự do lưu thông giữa các thành viên.

   + Tăng cường hợp tác, liên kết không chỉ về kinh tế, luật phápnội vụ mà cả trên lĩnh vực an ninh và đối ngoại.

- Thể chế:

   + Hội đồng châu Âu.

   + Nghị viện châu Âu.

   + Hội đồng bộ trưởng EU.

   + Ủy ban liên minh châu Âu.

a. Trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới

- EU thành công trong việc tạo ra 1 thị trường chung có khả năng đảm bảo cho hàng hoá, con người, dịch vụ, tiền vốn được tự do lưu giữa các nước thành viên và sử dụng đồng tiền chung (ơ- rô).

- Vẫn có sự chênh lệch đáng kể về trình độ phát triển giữa các nước.

b. Tổ chức thương mại hàng đầu

- Kinh tế EU phụ thuộc nhiều vào xuất, nhập khẩu.

- Giữa các nước dỡ bỏ thuế quan trong buôn bán và có chung mức thuế với các nước ngoài EU.

- EU dẫn đầu thế giới về thương mại.

- EU là bạn hàng lớn nhất của các nước đang phát triển.

- EU hạn chế nhập nhiều mặt hàng công nghiệp và trợ giá cho nông sản.

Câu 1: Hãy xác định trên hình 7.2 (sgk trang 48) các nước gia nhập EU đến các năm 1995, 2004 và 2007.

Gợi ý làm bài

Các nước gia nhập EU:

- Năm 1995: Đức, Pháp, Bỉ, Hà Lan, Italia, Lúc-xăm-bua, Thụy Điển, Phần Lan, Ailen, Anh, Đan Mạch, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hi Lạp, Áo.

- Năm 2004: Sec, Ba Lan, Xlô-va ki-a, Hunggari, Xlô-vê-ni-a, Lítva, Látvia, Extôria, Síp, Manta.

- Năm 2007: Bungari, Rumani.

Câu 2: Dựa vào hình 7.3 trình bày những liên minh, hợp tác chính của EU.

Gợi ý làm bài

• Các liên minh chính:

- Liên minh thuế quan.

- Thị trường nội địa.

- Liên minh kinh tế và tiền tệ.

• Những hợp tác chính của EU:

- Chính sách đối ngoại và an ninh chung:

+ Hợp tác trong chính sách đối  ngoại.

+ Phối hợp hành động để giữ gìn hòa bình.

+ Chính sách an ninh của EU.

- Hợp tác về tư pháp và nội vụ:

+ Chính sách nhập cư.

+ Đấu tranh chống tội phạm.

+ Hợp tác về cảnh sát và tư pháp.

Câu 3: Phân tích hình 7.4 để thấy rõ cơ cấu tổ chức và hoạt động của các cơ quan đầu não EU.

Gợi ý làm bài

- Các cơ quan đầu não của EU gồm: Hội đồng châu Âu, Nghị viện châu Âu, Ủy ban liên minh châu Âu, Hội đồng bộ trưởng EU, Tòa án châu Âu, Cơ quan kiểm toán.

- Hoạt động của các cơ quan đầu não:

+ Hội đồng châu Âu: quyết định cơ bản của những người đứng đầu nhà nước.

+ Nghị viện châu Âu: kiểm tra các quyết định của UB liên minh châu Âu, tham vấn và ban hành các quyết định và luật lệ.

+ UB liên minh Châu Âu: Đưa ra những dự thảo nghị quyết và dự luật

+ Hội đồng bộ trưởng EU: quyết định các dự thảo nghị quyết và dự luật do Uỷ ban liên minh châu Âu dự thảo.

+ Tòa án châu Âu và cơ quan kiểm toán là những cơ quan chuyên môn.

Câu 4: Dựa vào bảng 7.1, so sánh vị thế kinh tế của EU với Hoa Kì và Nhật Bản.

Gợi ý làm bài

- EU là một trong ba trung tâm kinh tế hàng đầu trên thế giới cùng với Hoa Kì và Nhật Bản.

- So với Nhật Bản và Hoa Kì:

+ EU có GDP cao hơn 1,1 lần so với Hoa Kì và 2,8 lần so với Nhật Bản.

+ Tỉ trọng xuất khẩu trong GDP: cao gấp 3,8 lần so với Hoa Kì và 2,2 lần so với Nhật Bản. 

+ Trong xuất khẩu của thế giới, EU chiếm tỉ trọng cao nhất (37,7%), cao hơn Hoa Kì 4,2 lần và gấp 6 lần so với Nhật Bản.

Sau bài học cần nắm các nội dung sau:

- Biết được quá trình hình thành và phát triển, mục tiêu và thể chế của EU.

- Biết được EU là trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới.

- Phân tích bản đồ, lược đồ để nhận biết các nước thành viên EU.

- Phân tích bảng số liệu thống kê để thấy được vai trò của EU trong nền kinh tế thế giới.