Sinh học 8 Bài 60: Cơ quan sinh dục nam

1. Tinh hoàn - Nơi sản xuất tinh trùng

2. Mào tinh hoàn - Nơi tinh trùng tiếp tục phát triển và hoàn thiện về cấu tạo

3. Bìu - Bảo đảm nhiệt độ thích hợp cho quá trình sinh tinh

4. Ống dẫn tinh - Dẫn tinh trùng từ tinh hoàn đến túi tinh

5. Túi tinh - Nơi chứa và nuôi dưỡng tinh trùng

6. Tuyến tiền liệt - Tiết dịch hoà với tinh trùng từ túi tinh chuyển ra để tạo thành tinh dịch

7. Ống đái - Nơi nước tiểu và tinh dịch đi qua

8. Tuyến thành (tuyến Côpơ) - Tiết dịch để trung hoà axit trong ống đái, chuẩn bị cho tinh phóng qua, đồng thời làm giảm ma sát trong quan hệ tình dục

- Nơi sản xuất tinh trùng là tinh hoàn. Tinh hoàn nằm trong bìu ở phía ngoài cơ thể nhằm tạo điều kiện nhiệt độ thích hợp cho sự sinh sản tinh trùng (khoảng 33 – 34⁰C).

- Nằm phía trên mỗi tinh hoàn là mào tinh - là nơi tinh trùng tiếp tục hoàn thiện về cấu tạo. Tinh trùng từ mào tinh hoàn sẽ theo ống dẫn tinh đến chứa tại túi tinh.

- Ở túi tinh, tinh trùng tiếp tục được nuôi dưỡng nhờ chất dịch giàu glucose do thành túi tiết ra. Tinh trùng từ túi tinh được hòa vào dịch từ tuyến tiền liệt tiết ra, tạo thành tinh dịch để phóng ra ngoài qua ống đái khi phóng tinh.

- Bộ phận sinh dục còn 2 tuyến nhỏ nằm hai bên gốc ống đái tiết ra dịch nhờn làm giảm ma sát trong quan hệ tình dục và dọn đường cho tinh trùng đi qua gọi là tuyến hành.

a. Cấu tạo tinh hoàn

- Tinh hoàn nằm bên trong bìu, được bao bọc bởi một lớp vỏ xơ dày, trắng và không đàn hồi gọi là lớp áo trắng.

- Ở tuổi trưởng thành, mỗi tinh hoàn trung bình nặng 20 - 25g, khi về già, có nhẹ hơn một ít, phần lớn tinh hoàn phải nặng hơn bên trái.

- Tinh hoàn có hình bầu dục. Trung bình mỗi tinh hoàn nặng khoảng 20 - 25 g.

- Tinh hoàn được chia thành 300-400 tiểu thùy. Mỗi tiểu thùy có từ 2 - 4 ống sinh tinh xoắn.

- Tinh hoàn bắt đầu sản xuất tinh trùng từ tuổi dậy thì.

b. Chức năng của tinh hoàn

Tinh hoàn có hai chức năng chính là:

- Chức năng nội tiết: tinh hoàn còn có một chức năng quan trọng khác là bài tiết hormon sinh dục nam (chủ yếu là testosteron), quyết định các đặc tính của giới nam và điều khiển hoạt động của hệ sinh dục.

- Chức năng ngoại tiết: tinh hoàn là nơi sản xuất ra tinh trùng. Mỗi ngày, hai tinh hoàn của một người đàn ông trẻ tuổi có khả năng sản sinh khoảng 120 triệu tinh trùng. Một lượng nhỏ được dự trữ trong mào tinh hoàn nhưng phần lớn tinh trùng được dự trữ ở ống dẫn tinh.

c. Đặc điểm của tinh trùng

• Thường rất nhỏ và dài.
• Gồm: đầu, cổ và đuôi dài.
• Di chuyển nhờ đuôi.

- Có 2 loại tinh trùng:

• Tinh trùng X: lớn hơn và có sức sống cao hơn tinh trùng Y.
• Tinh trùng Y: nhỏ nhẹ sức chịu đựng kém dễ bị chết.

Bài 1: Bộ phận nào sau đây không thuộc cơ quan sinh dục nam?

A. Buồng trứng.

B. Bìu.

C. Dương vật.

D. Bóng đái.

Hướng dẫn giải:

• Chọn đáp án: A
• Giải thích: Buồng trứng thuộc cơ quan sinh dục nữ.

Bài 2: Ở túi tinh, tinh trùng tiếp tục được nuôi dưỡng là nhờ đâu?

A. Tuyến tiền liệt tiết dịch.

B. Tuyến hành tiết dịch nuôi dưỡng tinh trùng.

C. Chất dịch do thành túi tiết ra.

D. Chất dịch giàu glucozo do tinh hoàn tiết ra.

Hướng dẫn giải:

• Chọn đáp án: C
• Giải thích: Ở túi tinh, tinh trùng tiếp tục được nuôi dưỡng là nhờ chất dịch giàu glucozo do thành túi tiết ra.

Bài 3: Tuyến hành trong cơ quan sinh dục nam có chức năng gì?

Hướng dẫn giải:

• Tuyến hành trong cơ quan sinh dục nam có chức năng tiết dịch để trung hòa axit trong ống đái, chuẩn bị cho tinh phóng qua, đồng thời làm giảm ma sát trong quan hệ tình dục.

Câu 1: Trình bày đặc điểm cấu tạo của tinh trùng liên quan đến quá trình thụ tinh? 

Câu 2: Mô tả cấu tạo tinh hoàn.

Câu 3: Vì sao số lượng tinh trùng mỗi lần phóng tinh rất lớn nhưng lại chỉ có một tinh trùng được thụ tinh cho trứng? Giải thích mâu thuẫn đó như thế nào? 

Câu 1: Nơi sản xuất tinh trùng là

A. Tinh hoàn.

B. Mào tinh.

C. Túi tinh.

D. Bìu.

Câu 2: Nơi tinh trùng tiếp tục hoàn thiện về cấu tạo, nằm phía trên mỗi tinh hoàn là

A. Mào tinh.

B. Tuyến tiền liệt.

C. Dương vật.

D. Túi tinh.

Câu 3: Bộ phận nào của cơ quan sinh dục nam nằm ở ngoài cơ thể tạo điều kiện cho sản xuất sinh trùng?

A. Dương vật.

B. Túi tinh.

C. Tinh hoàn.

D. Bìu.

Câu 4: Tại sao bìu nằm bên ngoài cơ thể mà không phải bên trong như gan, thận,…?

A. Vì trong cơ thể nhiệt độ cao không thích hợp cho sản xuất tinh trùng.

B. Vì trong cơ thể không còn chỗ chứa.

C. Vì bên ngoài cơ thể thuận tiện cho việc xuất tinh.

D. Vì từ khi sinh ra đã thế, không lý giải được.

Câu 5: Tinh trùng từ mào tinh hoàn sẽ theo ống dẫn tinh đến chứa tại đâu?

A. Mào tinh.

B. Túi tinh.

C. Tinh hoàn.

D. Tuyến hành.

- Sau khi học xong bài này học sinh cần nắm được những yêu cầu sau:

• Phải kể tên và xác định được các bộ phận trong cơ thể sinh dục nam và đường đi của tinh trùng từ nơi sinh sản đến khi ra ngoài cơ thể.
• Nêu được chức năng cơ bản của các bộ phận đó. Nêu rõ đặc điểm của tinh trùng.
• Kể tên và xác định được trên tranh các bộ phận của cơ quan sinh dục nữ.
• Nêu được chức năng cơ bản của các bộ phận sinh dục nữ. Nêu rõ được đặc điểm đặc biệt của trứng.