Sinh học 8 Bài 39: Bài tiết nước tiểu

a. Quá trình tạo thành nước tiểu

- Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở các đơn vị chức năng của thận.

- Gồm 3 quá trình :

• Quá trình lọc máu ở cầu thận -> tạo ra nước tiểu đầu.
• Quá trình hấp thụ lại các chât cần thiết ở ống thận
• Quá trình bài tiết tiếp chất thừa, chất thải ở ống thận

⇒ Tạo thành nước tiểu chính thức.

b. So sánh giữa nước tiểu đầu và máu, nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức

- Sự khác nhau giữa nước tiểu đầu và máu:

+ Nước tiểu đầu: được tạo thành ở cầu thận. Ở đây có quá trình lọc máu để tạo thành nước tiểu đầu. Vì vậy, ở nước tiểu đầu không có các tế bào máu và prôtêin.

+ Máu: có chứa các tế bào máu và prôtêin.

- Sự khác nhau giữa nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức:

- Nước tiểu chính thức -> Bể thận -> Ống dẫn nước tiểu -> Tích trữ ở bóng đái -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

- Sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục, nhưng sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào những lúc nhất định do:

• Máu tuần hoàn liên tục qua thận để lọc tạo thành nước tiểu (không theo ý muốn)
• Nước tiểu chính thức được tích trữ trong bóng đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực để gây cảm giác muốn đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra (có sự phối hợp co của cơ bóng đái và cơ bụng) → nước tiểu mới thoát ra ngoài

Bài 1: Nước tiểu chính thức sau khi được tạo thành được chuyển đến đâu đầu tiên?

A. Bể thận

B. ống thận

C. ống dẫn nước tiểu

D. thải ra ngoài môi trường

Hướng dẫn giải:

• Chọn đáp án: A
• Giải thích: Nước tiểu chính thức -> Bể thận -> Ống dẫn nước tiểu -> Tích trữ ở bóng đái -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

Bài 2: Thứ tự đúng của quá trình thải nước tiểu là?

   A. Nước tiểu chính thức -> Bể thận -> Tích trữ ở bóng đái -> Ống dẫn nước tiểu -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

   B. Nước tiểu chính thức -> Ống dẫn nước tiểu -> Bể thận -> Tích trữ ở bóng đái -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

   C. Nước tiểu chính thức -> Tích trữ ở bóng đái -> Ống dẫn nước tiểu -> Bể thận -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

   D. Nước tiểu chính thức -> Bể thận -> Ống dẫn nước tiểu -> Tích trữ ở bóng đái -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

Hướng dẫn giải:

• Chọn đáp án: D
• Giải thích: Nước tiểu chính thức -> Bể thận -> Ống dẫn nước tiểu -> Tích trữ ở bóng đái -> Thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ bụng,cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái.

Bài 3: Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì?

Hướng dẫn giải:

Sự tạo thành nước tiểu diễn ra như sau: Đầu tiên là quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu ở nang cầu thận. Tiếp đó là quá trình hấp thụ lại vào máu các chất cần thiết và bài tiết tiếp các chất không cần thiết và có hại ở ống thận, tạo ra nước tiểu chính thức và duy trì ổn định nồng độ các chất trong máu.

Câu 1: Trình bày quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận.

Câu 2: Sự thải nước tiểu diễn ra như thế nào?

Câu 3: Thành phẩn của nuớc tiểu đẩu khác vói máu như thế nào? 

Câu 4: Thành phần nuớc tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở những điểm nào? 

Câu 1: Quá trình tạo thành nước tiểu bao gồm mấy quá trình?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 2: Nước tiểu đầu được tạo ra ở quá trình nào?

A. Quá trình lọc máu ở cầu thận

B. Quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết ở ống thận

C. Quá trình bài tiết tiếp chất thừa, chất thải ở ống thận

D. Phối hợp tất cả các quá trình trên

Câu 3: Nước tiểu chính thức được tạo ra ở quá trình nào?

A. Quá trình lọc máu ở cầu thận

B. Quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết ở ống thận

C. Quá trình bài tiết tiếp chất thừa, chất thải ở ống thận

D. Phối hợp tất cả các quá trình trên

Câu 4: Điều nào dưới đây là đúng khi nói về nước tiểu đầu?

A. Nồng độ các chất hòa tan đậm đặc

B. Gần như không chứa chất dinh dưỡng

C. Chứa ít các chất cặn bã và các chất độc

D. Có chứa các tế bào máu và protein

Câu 5: Điều nào dưới đây là đúng khi nói về nước tiểu chính thức?

A. Nồng dộ các chất hoà tan loãng hơn

B. Chứa ít các chất cặn bã và các chất độc hơn

C. Còn chứa nhiều chất dinh dưỡng

D. quá trình lọc máu ở cầu thận => quá trình hấp thụ lại => quá trình bài tiết tiếp => tạo thành nước tiểu chính thức

- Sau khi học xong bài này các em cần:

• Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu
• Phân biệt được sự khác nhau giữa nước tiểu chính thức và nước tiểu đầu
• Trình bày được quá trình thải nước tiểu