Sinh học 8 Bài 11: Tiến hóa của hệ vận động và vệ sinh hệ vận động
Trong bài học này các em được tìm hiểu về sự tiến hoá của bộ xương và hệ cơ của người so với bộ xương và hệ cơ của thú để thấy được sự tiến hoá bậc cao của loài người, từ đó các em tự đưa ra các biện pháp giữ gìn vệ sinh hệ vận động cho chính mình.
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Sự tiến hóa của bộ xương người so với bộ xương thú
Chú thích: A Sọ người, B Sọ thú, A Cột sống chó, B Cột sống tinh tinh, C Cột sống người
⇒ Bộ xương người có cấu tạo hoàn toàn phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động
1.2. Sự tiến hóa của hệ cơ người so với hệ cơ thú
- Cơ nét mặt: biểu thị các trạng thái tình cảm khác nhau:
+ Cơ vận động lưỡi phát triển.
+ Cơ tay phân hóa thành các nhóm cơ nhỏ như cơ gập duỗi, cơ co duỗi các ngón đặc biệt là cơ ở ngón cái.
+ Cơ chân lớn khỏe.
+ Cơ gập ngửa thân phát triển.
1.3. Vệ sinh hệ vận động
- Để có xương chắc khỏe và hệ cơ phát triển cân đối thì cần:
- Có chế độ dinh dưỡng thích hợp.
- Thường xuyên tiếp xúc ánh sáng mặt trời.
- Rèn luyện TDTT, lao động vừa sức.
- Để tránh cong vẹo cột sống:
- Mang vác đều hai vai.
- Tư thế ngồi học, làm việc ngay ngắn.
2. Bài tập minh họa
Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chân.
Hướng dẫn giải:
- Bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chân do:
- Cột sống cong ở 4 chỗ, xương chậu nở, lồng ngực nở sang hai bên.
- Xương tay có các khớp linh hoạt, ngón cái đối diện với 4 ngón còn lại.
- Xương chân lớn, bàn chân hình vòm, xương gót phát triển.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Trình bày những đặc điểm tiến hóa ở hệ cơ thể người.
Câu 2: Chúng ta cần làm gì để hệ vận động phát triển cân đối khỏe mạnh?
Câu 3: Sự tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú đuọc thể hiện như thế nào?
Câu 4: Chức năng của hệ vận động ? Biện pháp để hệ vận động phát triển cân đối.
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Đặc điểm nào sau đây chỉ có ở người mà không có ở thú?
A. Lồng ngực nở sang 2 bên.
B. Cong ở 4 chỗ
C. Xương chậu nở rộng.
D. Xương gót nhỏ.
Câu 2: Những đặc điểm nào dưới đây thể hiện sự tiến hóa của người hơn thú?
1. Tỉ lệ sọ não/mặt lớn
2. Không có lồi cằm xương mặt
3. Cột sống cong hình cung
4. Lồng ngực nở sang 2 bên
5. Xương gót nhỏ
6. Xương chậu nở rộng
Các đáp án đúng là:
A. 1,4,6
B. 2,3,5
C. 1,4,5
D. 2,4,6
Câu 3: Những đặc điểm nào dưới đây chỉ có ở thú mà không có ở người?
1. Tỉ lệ sọ não/mặt lớn
2. Không có lồi cằm xương mặt
3. Cột sống cong hình cung
4. Lồng ngực nở sang 2 bên
5. Xương gót nhỏ
6. Xương chậu nở rộng
Các đáp án đúng là:
A. 1,4,6
B. 2,3,5
C. 1,4,5
D. 2,4,6
Câu 4: Bộ xương người và bộ xương thú khác nhau ở đặc điểm nào sau đây?
A. Số lượng xương ức.
B. Hướng phát triển của lồng ngực.
C. Sự phân chia các khoang thân.
D. Sự sắp xếp các bộ phận trên cơ thể.
Câu 5: Cơ mặt phân hóa giúp con người…
A. Biểu hiện tình cảm
B. Có tiếng nói
C. Thích nghi với lao động
D. Không có đáp án nào đúng
4. Kết luận
- Sau khi học xong bài này các em cần:
- Chứng minh được sự tiến hóa của người so với động vật thể hiện ở hệ cơ xương.
- Vận dụng được những hiểu biết về hệ cơ để giữ vệ sinh, rèn luyện thân thể chống các bệnh tật về cơ xương thường xảy ra với tuổi thiếu niên.
Tham khảo thêm
- doc Sinh học 8 Bài 7: Bộ Xương
- doc Sinh học 8 Bài 8: Cấu tạo và tính chất của xương
- doc Sinh học 8 Bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ
- doc Sinh học 8 Bài 10: Hoạt động của cơ
- doc Sinh học 8 Bài 12: Thực hành: Tập sơ cứu và băng bó cho người gãy xương