Lịch sử 9 Bài 31: Việt Nam trong năm đầu sau đại thắng mùa Xuân 1975

a. Miền Bắc

- Thuận lợi: Đạt nhiều thành tựu to lớn trong 20 năm xây dựng CNXH, xây dựng cơ sở vật chất, kĩ thuật ban đầu của chủ nghĩa xã hội.

- Khó khăn: bị cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mĩ tàn phá nặng nề, gây hậu quả lâu dài.

b. Miền Nam

- Thuận lợi: đã hoàn toàn giải phóng, chế độ thực dân mới của Mĩ cùng bộ máy chính quyền tay sai Sài Gòn ở trung ương bị sụp đổ.

- Khó khăn:

+ Cơ sở của chế độ thực dân ở địa phương cùng di hại xã hội vẫn tồn tại.

+ Nền kinh tế nông nghiệp vẫn lạc hậu, sản xuất nhỏ, phân tán, phát triển mất cân đối, lệ thuộc vào viện trợ từ bên ngoài.

a. Ở miền Bắc

- Đến giữa năm 1976, cơ bản hoàn thành nhiệm vụ khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục kinh tế.

- Miền Bắc làm tròn nghĩa vụ của căn cứ địa cách mạng cả nước và nghĩa vụ quốc tế đối với Lào và Campuchia trong giai đoạn mới.

b. Ở miền Nam

- Việc tiếp quản các vùng mới giải phóng được tiến hành khẩn trương và đạt kết quả tốt.

- Chính quyền cách mạng và đoàn thể quần chúng các cấp nhanh chóng được thành lập ở các thành phố lớn.

- Giải quyết vấn đề việc làm cho hàng triệu đồng bào.

- Tịch thu tài sản, ruộng đất bọn phản động trốn ra nước ngoài, xóa bỏ bóc lột phong kiến, điều chỉnh ruộng đất trong nội bộ nông dân, quốc hữu hóa ngân hàng, thay đồng tiền của chính quyền Sài Gòn bằng đồng tiền cách mạng.

- Khôi phục sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp và công nghiệp.

- Các hoạt động văn hóa, y tế, giáo dục,... được tiến hành khẩn trương.

- Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, đất nước thống nhất về mặt lãnh thổ nhưng mỗi miền lại tồn tại một hình thức tổ chức Nhà nước khác nhau. Nguyện vọng của nhân dân cả nước muốn có một Chính phủ Thống nhất, một cơ quan đại diện quyền lực chung cho cả nước.

- Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 24 (9-1975) đã đề ra nhiệm vụ hoàn thành thống nhất đất mrớc về mặt Nhà nước.

- Từ ngày 15 đến ngày 21-11-1975, Hội nghị hiệp thương đã nhất trí hoàn toàn việc thống nhất hai miền trong một Nhà nước chung.

- Ngày 25-4-1976, cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung được tiến hành trong cả nước.

- Từ ngày 24-6 đến ngày 3-7-1976, Ọuốc hội khoá VI của nước Việt Nam thống nhất họp kỳ đầu tiên tại Hà Nội. Thông qua chính sách đối nội, đối ngoại.

+ Quyết định lấy tên nước là Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Hà Nội là Thủ đô, đổi tên thành phố Sài Gòn - Gia Định là Thành phố Hồ Chí Minh.

+ Bầu các cơ quan, chức vụ lãnh đạo cao nhất của nước nhà.

+ Đầu Ban Dự thảo Hiến pháp.

- Ở địa phương, Quốc hội tổ chức thành ba cấp tỉnh, huyện, xã.

* Ý nghĩa: Tạo điều kiện tiếp tục hoàn thành thống nhất trên các lĩnh vưc: chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hóa, xã hội gắn liền với việc thực hiện những nhiệm vụ của cách mạng xã hội chủ nghĩa trên phạm vi cả nước.

Câu 1: Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước, cách mạng ở hai miền Nam – Bắc có những thuận lợi và khó khăn gì?

Gợi ý trả lời:

- Miền Bắc:

+ Thuận lợi: 

• Từ 1954  đến 1975 ,CM XHCN miền Bắc đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện.
• Bước đầu xây dựng cơ sở vật chất cho CNXH.

+ Khó khăn: 

• Hậu quả chiến tranh nặng nề.
• Nhiều làng mạc, ruộng đồng bị tàn phá,50 vạn ha đất bị bỏ hoang,1 triệu ha rừng bị chất độc và bom đạn.
• Hàng triệu người thất nghiệp…

- Miền Nam

+ Thuận lợi: 

• Miền Nam hoàn toàn giải phóng.
• Chế độ thực dân mới và chính quyền Sài gòn hoàn toàn sụp đỗ.
• Kinh tế miền Nam trong một chừng mực nhất định đã có sự phát triển theo hướng chủ nghĩa xã hội.

+ Khó khăn: 

• Kinh tế miền Nam phát triển theo hướng TBCN, nhưng vẫn là kinh tế nông nghiệp lạc hậu, sản xuất nhỏ, phân tán, mất cân đối, lệ thuộc bên ngoài.
• Nhiều tệ nạn xã hội còn tồn tại.
• Vô số bom mìn còn vùi lấp trên các cánh đồng, ruộng vườn, nơi cư trú của nhân dân.
• Đội ngũ thất nghiệp có tới hàng triệu người.
• Số người mù chữ chiếm tỉ lệ lớn trong dân cư.

Câu 2: Việc thực hiện những nhiệm vụ cấp bách trước mắt và hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước trong năm đầu sau kháng chiến chống Mĩ thắng lợi có ý nghĩa gì?

Gợi ý trả lời:

- Thể hiện ý chí, nguyện vọng của cả dân tộc Việt Nam là xây dựng một nước Việt Nam thống nhất, độc lập và xã hội chủ nghĩa.

- Tạo điều kiện phát huy sức mạnh toàn diện của đất nước để xây dựng kinh tế, phát triển văn hoá, tăng cường khả năng quốc phòng – an ninh và mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới.

- Tạo cơ sở để hoàn thành thống nhất đất nước trên các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hoá, xã hội.

Câu 3: Quốc hội khóa VI, kì họp thứ nhất đã có những quyết định gì?

Gợi ý trả lời:

Những quyết định của kì họp thứ nhất, quốc hội khóa VI:

• Chính sách đối nội và đối ngoại của nước VN thống nhất.
• Đổi tên nước là : CHXHCNVN. ( từ ngày 2-7-1976)
• Quyết định: Quốc huy, Quốc kì, Quốc ca.
• Thủ đô: Hà Nội.
• Thành phố Sài gòn - Gia Định đổi là thành phố Hồ Chí Minh .
• Bầu ra các cơ quan lãnh đạo và chức vụ cao nhất của nhà nước.
• Bầu Ban Dự thảo Hiến pháp.

Câu 4: Đảng và chính quyền cách mạng ở miền Nam đã có những chủ trương và biện pháp gì nhằm thực hiện các nhiệm vụ cấp bách trong năm đầu sau chiến tranh chống Mĩ thắng lợi?

Gợi ý trả lời:

- Chính trị:

• Công tác tiếp quản từ thành thị đến nông thôn, đất liền, hải đảo, căn cứ quân sự, cơ sở sản xuất, hành chính, văn hóa được tiến hành khẩn trương và đạt được những kết quả tốt.
• Ở các thành phố lớn như Sài Gòn, Huế, Đà Nẵng và các vùng mới giải phóng, chính quyền cách mạng và các đoàn thể quần chúng các cấp nhanh chóng được thành lập. Đồng thời đưa hàng triệu đồng bào trong thời gian chiến tranh bị dồn vào các "ấp chiến lược" hay bỏ chạy vào thành phố, không có việc làm được hồi hương, chuyển về nông thôn tham gia sản xuất hoặc đi xây dựng vùng kinh tế mới.

- Kinh tế: tịch thu toàn bộ tài sản và ruộng đất của bọn phản động trốn ra nước ngoài, xóa bỏ bóc lột phong kiến, điểu chinh ruộng đất trong nội bộ nông dân, quốc hữu hóa ngân hàng, thay đổi đồng tiền của chính quyền Sài Gòn bằng đồng tiền của chính quyền cách mạng, chú trọng khôi phục sản xuất nông nghiệp, các cơ sở sản xuất công nghiệp và thủ công nghiệp.

- Văn hóa, giáo dục, y tế: sử dụng mạng thông tin phát thanh truyền hình, báo chí một cách có hiệu quả. Nghiêm cấm, bài trừ các tệ nạn xã hội: cờ bạc, rượu chè, ma túy... Đẩy mạnh phát triển văn hóa - giáo dục: xóa bỏ trường tư, thành lập trường công, xóa nạn mù chữ.

Sau bài học các em nắm được những nội dung chính sau đây:

• Những thuận lợi và khó khăn của hai miền Nam - Bắc sau đại thắng Xuân năm 1975.
• Tóm tắt tình hình khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế - văn hóa ở hai miền đất nước.
• Tóm tắt quá trình hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước (1975 - 1976) và ý nghĩa.