Lịch sử 9 Bài 20: Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 - 1939

a. Thế giới

- Chủ nghĩa phát xít hình thành, trở thành mối nguy cơ chiến tranh, đe dọa hòa bình và an ninh thế giới.

- Tháng 7/1935 Đại hội lần thứ 7 của quốc tế cộng sản chủ trương thành lập mặt trận ND nhằm chống phát xít và nguy cơ chiến tranh.

- Tháng 5/1936 mặt trận nhân dân Pháp lên nắm chính quyền ban hành chính sách tiến bộ cho cả thuộc địa.

b. Trong nước

Hậu quả của khủng hoảng kinh tế cùng chính cách phản động của Pháp làm cho đời sống ND ta càng đói khổ.

a. Chủ trương của Đảng

- Xác định kẻ thù trước mắt là bọn phản động Pháp cùng tay sai.

- Nhiệm vụ: chống phát xít, chiến tranh đế quốc, bọn phản động thuộc địa, tay sai đòi tự do cơm áo, hoà bình.

- Chủ trương : thành lập mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương (Mặt trận dân chủ ĐD ).

- Hình thức đấu tranh: Hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai, nửa công khai

b. Diễn biến:

- Phong trào Đông Dương đại hội(8/1936) nhằm thu thập nguyện vọng của quần chúng tiến tới ĐD Đại hội.

- Phong trào đón rước phái viên của chính phủ Pháp và toàn quyền mới để đưa "dân nguyện"

- Tiêu biểu là 1/5/1938 mít tinh lớn ở Đấu xảo Hà Nội.

- Phong trào báo chí: nhiều báo của Đảng, Mặt trận ra đời như " Tiền Phong, Dân Chúng, Lao Động."

→ Nhằm truyền bá chủ nghĩa Mác- Lênin và chính sách của Đảng

- Trình độ chính trị và công tác của cán bộ Đảng viên được nâng lên, uy tín của Đảng mở rộng.

- Quần chúng được tập dượt đấu tranh, một đội quân chính trị hùng hậu được hình thành

- Là cuộc tập dượt thứ 2 chuẩn bị cho cách mạng tháng 8/1945.

Câu 1: Tình hình thế giới và trong nước đã ảnh hưởng đến cách mạng Việt Nam như thế nào trong những năm 1936 – 1939?

Gợi ý trả lời:

Tình hình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi. Chủ nghĩa phát xít lên cầm quyền ở một số nước : Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản cùng với tay sai ở một số nước (Pháp, Tây Ban Nha...) trở thành mối nguy cơ dẫn tới một cuộc chiến tranh mới.

- Mặt trận Nhân dân Pháp được thành lập năm 1936 do Đảng Cộng sản Pháp làm nòng cốt đã thắng cử lên cầm quyền. Chính phủ Mặt trận Nhân dân Pháp đã áp dụng một số chính sách tự do, dân chủ đối với các thuộc địa.

- Hậu quả kéo dài của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 và chính sách bóc lột, khủng bố, đàn áp của Pháp làm cho đời sống nhân dân ta vô cùng ngột ngạt, dẫn đến yêu cầu phải cải thiện đời sống và thực hiện các quyền tự do dân chủ.

- Một số tù chính trị ở Việt Nam được thả ra đã nhanh chóng hoạt động trở lại.

Câu 2: Cuộc vận động dân chủ 1936 -1939 đã ảnh hưởng trực tiếp đến cách mạng nước ta như thế nào?

Gợi ý trả lời:

- Cuộc vận động dân chủ 1936 -1939 đã ảnh hưởng trực tiếp đến cách mạng nước ta. Cụ thể là:

- Qua cao trào quần chúng nhân dân được tập dượt đấu tranh.

- Chủ nghĩa Mác-Lê-nin được tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng.

- Đội quân chính trị hùng hậu được hình thành qua tổ chức Mặt trận Dân chủ Đông Dương.

- Là cuộc diễn tập thứ hai chuẩn bị cho Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Câu 3: Cao trào dân chủ 1936 -1939 đã chuẩn bị những gì cho Cách mạng tháng Tám năm 1945?

Gợi ý trả lời:

- Cao trào dân chủ 1936 – 1939 đã thu được những thắng lợi cụ thể trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng.

- Chính quyền thực dân buộc phải thả nhiều tù chính trị, ban hành luật báo chí, cải thiện một phần điều kiện lao động, lương bổng cho công nhân viên chức.

- Những thắng lợi to lớn hơn cả là qua phong trào đấu tranh, quần chúng đã được tổ chức, giác ngộ về chủ nghĩa Mác –Lê Nin, nhiều cán bộ mới đã được đào tạo.

- Cán bộ Đảng viên được tôi luyện kiên cường. Uy tín và ảnh hưởng của Đảng sâu rộng trong quần chúng hàng triệu người được Đảng tập hợp, xây dựng, giáo dục.

- Đảng đã tích lũy được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, cả những bài học thành công và bài học thất bại.

- Đảng đã đề ra mục tiêu đấu tranh phù hợp, đúng đắn, hình thức đấu tranh phong phú, linh hoạt, qua đó phát huy được sức manh của quần chúng; xây dựng lực lượng cách mạng cho Cách mạng tháng tám năm 1945.

Câu 4: Hãy cho biết những sự kiện tiêu biểu trong cao trào dân chủ 1936 -1939?

Gợi ý trả lời:

Những sự kiện tiêu biểu trong cao trào dân chủ 1935 – 1939 là:

- Phong trào Đông Dương đại hội (giữa năm 1936).

- Tổng bãi công của công nhân công ty Hòn Gai (11-1936) và cuộc bãi công của công nhân xe lửa Trường Thi – Vinh (7-1937).

- Phong trào đón phái viên chính phủ Pháp và toàn quyền mới Đông Dương (đầu năm 1937).

- Cuộc mít tinh ngày 1-5-1938 tại khu Đấu Xảo – Hà Nội với hai nạn rưỡi người tham gia.

- Phong trào báo chí: Giới thiệu chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tuyên truyền chính sách của Đảng.

- Đấu tranh nghị trường.

Qua bài học này các em cần nắm được nội dung sau:

• Tình hình nước ta trước khi thành lập Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ
• Ý nghĩa của phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ