Giải bài tập SGK Vật lý 10 Bài 34 : Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình

Chất rắn kết tinh là gì? Hãy nêu các tính chất của các loại chất rắn này.

Phương pháp giải

- Chất rắn kết tinh là chất có cấu trúc tinh thể, hình dạng và nhiệt độ nóng chảy xác định

- Được chia làm 2 loại là chất đơn tinh thể và chất đa tinh thể

Hướng dẫn giải

- Chất rắn kết tinh có cấu trúc tinh thể, do đó có dạng hình học và nhiệt độ nóng chảy xác định.

- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc chất đa tinh thể, chất đơn tinh thể có tính dị hướng, chất đa tinh thể có tính đẳng hướng.

Phân biệt chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể.

Phương pháp giải

Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể khác nhau về: cấu tạo, tính dị hướng và đẳng hướng

Hướng dẫn giải

- Chất rắn đơn tinh thể là:

+ Chất rắn được cấu tạo từ một tinh thể, tức các hạt của nó sắp xếp trong cùng một mạng tinh thể chung

+ Chất đơn tinh thể có tính dị hướng.

- Chất đa tinh thể:

+ Được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗ độn với nhau

+ Chất rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng.

Chất rắn vô định hình là gì? Hãy nêu các tính chất của loại chất rắn này.

Phương pháp giải

- Chất rắn vô định hình là chất không có cấu trúc tinh thể, không thể xác định chính xác hình dạng và nhiệt độ nóng chảy

- Chất vô định hình có tính đẳng hướng, không có nhiệt độ nóng chảy xác định, chuyển sang thể lỏng khi nung nóng

Hướng dẫn giải

- Chất rắn vô định hình không có cấu trúc tinh thể

⇒ do đó không có dạng hình học và nhiệt độ nóng chảy xác định.

- Chất vô định hình có tính chất:

+ Tính đẳng hướng

+ Không có nhiệt độ nóng chảy xác định

+ Khi bị nung nóng, chúng mềm dần và chuyển sang thể lỏng.

Phân loại các chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng?

A. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn vô định hình.

B. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình.

C. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình.

D. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể.

Phương pháp giải

Chất rắn được chia làm hai loại: chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình

Hướng dẫn giải

- Phân loại các chất rắn: 

+ Chất rắn kết tinh

+ Chất rắn vô định hình

- Chọn B.

Đặc điểm và tính chất nào dưới đây không liên quan đến chất rắn kết tinh?

A. Có dạng hình học xác định.

B. Có cấu trúc tinh thể.

C. Có nhiệt độ nóng chảy không xác định.

D. Có nhiệt độ nóng chảy xác định.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi này cần nắm được các đặc điểm và tính chất của chất rắn kết tinh

Hướng dẫn giải

- Chất rắn kết tinh có cấu trúc tinh thể, do đó có dạng hình học và nhiệt độ nóng chảy xác định

- Chọn C.

 Đặc điểm và tính chất nào dưới đây liên quan đến chất rắn vô định hình?

A. Có dạng hình học xác định.

B. Có cấu trúc tinh thể.

C. Có tính dị hướng.

D. Không có nhiệt độ nóng chảy xác định.

Phương pháp giải

Chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác định.

Hướng dẫn giải

- Chất rắn vô định hình không có cấu trúc tinh thể

⇒ do đó không có dạng hình học xác định, không có nhiệt độ nóng chảy (hoặc đông đặc) xác định và có tính đẳng hướng.

- Chọn D.

Kích thước của các tinh thể phụ thuộc điều kiện gì?

Phương pháp giải

Kích thước của các tinh thể phụ thuộc tốc độ kết tinh của chúng

Hướng dẫn giải

Kích thước của các tinh thể phụ thuộc tốc độ kết tinh khi chuyển từ thể lỏng sang thể rắn:

⇒Tốc độ kết tinh càng nhỏ thì kích thước của các tinh thể càng lớn.

Tại sao kim cương và than chì đều được cấu tạo từ các nguyên tử cacbon , nhưng chúng lại có các tính chất vật lí khác nhau?

Phương pháp giải

Cấu trúc tinh thể của chất rắn kết tinh quyết định đến tính chất vật lí của chất đó.

Hướng dẫn giải

- Than chì và kim cương đều được cấu tạo từ các nguyên tử cacbon

- Do cấu trúc tinh thể khác nhau nên tính chất vật lí của chúng khác nhau

⇒ Than thì mềm còn kim cương thì rất cứng, nhiệt độ nóng chả của kim cương rất cao so với than chì, ...

Hãy lập bảng phân loại và so sánh các đặc tính của các chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình.

Phương pháp giải

So sánh về cấu trúc, hình dạng trong không gian, nhiệt độ nóng chảy và tính đẳng hướng, dị hướng của chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình

Hướng dẫn giải