Giải bài tập SGK Hóa 9 Bài 34: Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Dựa vào dữ kiện nào trong số các dữ kiện sau đây để có thể nói một chất là vô cơ hay hữu cơ ?

a) Trạng thái (rắn, lỏng, khí)

b) Màu sắc

c) Độ tan trong nước 

d) Thành phần nguyên tố.

Phương pháp giải

- Dựa vào thành phần nguyên tố, chất hữu cơ chứa (C, H, O, N...)

Hướng dẫn giải

Dựa vào thành phần nguyên tố để xác định một hợp chất là vô cơ hay hữu cơ.

Đáp án d)

Chọn câu đúng trong các câu sau:

a) Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất có trong tự nhiên.

b) Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon.

c) Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ.

d) Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các chất trong cơ thể sống.

Phương pháp giải

Dựa vào khái niệm hóa học hữu cơ

Hướng dẫn giải

Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ.

Đáp án c)

Hãy so sánh phần trăm khối lượng của cacbon trong các chất sau : CH₄, CH₃Cl, CH₂Cl₂,  CHCl₃.

Phương pháp giải

Gợi ý: Ta thấy phân tử các chất chỉ có một nguyên tử C nhưng phân tử khối tăng dần nên chất nào có phân tử khối nhỏ nhất sẽ chứa %C cao nhất

Hướng dẫn giải

Cách 1: Tính %m_C trong từng chất rồi so sánh

+ Trong CH₄:

\({M_{C{H_4}}} = 12 + 4.1 = 16\,\,g/mol\)

\( \to \% {m_C} = \dfrac{{12}}{{16}}.100\%  = 75\% \)

+ Trong CH₃Cl:

\({M_{C{H_3}Cl}} = 12 + 3.1 + 35,5 = 50,5\,\,g/mol\)

\( \to \% {m_C} = \dfrac{{12}}{{50,5}}.100\%  = 23,7\% \)

+ Trong CH₂Cl₂:

\({M_{C{H_2}C{l_2}}} = 12 + 2.1 + 2.35,5 = 85\,\,g/mol\)

\( \to \% {m_C} = \dfrac{{12}}{{85}}.100\%  = 14,1\% \)

+ Trong CHCl₃:

\({M_{CHC{l_3}}} = 12 + 1 + 3.35,5 = 119,5\,\,g/mol\)

\( \to \% {m_C} = \dfrac{{12}}{{119,5}}.100\%  = 10,04\% \)

Vậy thành phần phần trăm khối lượng C trong các chất sắp xếp theo thứ tự CH₄ > CH₃Cl > CH₂Cl₂ > CHCl₃

Cách 2: Phân tử các chất chỉ có 1 nguyên tử C nhưng phân tử khối tăng dần nên thành phần phần trăm khối lượng C trong các hợp chất được sắp xếp CH₄ > CH₃Cl > CH₂Cl₂ > CHCl₃

Axit axetic có công thức C₂H₄O₂. Hãy tính thành phần phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong axit axetic.

Phương pháp giải

Công thức tính phần trăm khối lượng của nguyên tố trong một chất:

Hướng dẫn giải

Khối lượng mol của axit axetic là: M = 12.2 + 1.4 + 16.2 = 60 g/mol;

\(\% C = \dfrac{{2.12}}{{60}}.100\%  = 40\% \)

\(\% H = \dfrac{{4.1}}{{60}}.100\%  = 6,67\% \)

%O = 100% - 40% - 6,67% = 53,33%

Hãy sắp xếp các chất : C₆H₆, CaCO₃, C₄H₁₀, C₂H₆0, NaN0₃, CH₃NO₂,  NaHC0₃, C₂H₃O₂Na vào các cột thích hợp trong bảng sau

Phương pháp giải

- Dựa vào khái niệm hợp chất hữu cơ

- Dựa vào thành phần nguyên tố, chất hữu cơ chứa (C, H, O, N...)

Hướng dẫn giải

Hiđrocacbon: C₆H₆ ; C₄H₁₀

Dẫn xuất của hiđrocacbon: C₂H₆O, CH₃NO₂, C₂H₃O₂Na

Hợp chất vô cơ: CaCO₃, NaHCO₃