Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính) Ngữ văn 10

- Nhân vật văn học:

+ Khái niệm: nhân vật văn học là hình tượng con người, loài vật, cây cỏ... được miêu tả trong văn bản văn học.

+ Đặc điểm:

• Có tên tuổi, lai lịch, ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ, tình cảm....
• Có mối quan hệ với những nhân vật khác và thường được bộc lộ qua diễn biến của cốt truyện.
• Có nhiều loại nhân vật tuỳ theo vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nhân vật: nhân vật chính, nhân vật phụ.
• Nhân vật chính: là người đóng vai trò chủ chốt, xuất hiện nhiều, giữ vị trí then chốt của cốt truyện hoặc tuyến cốt truyện.
• Liên can đến các sự kiện chủ yếu của tác phẩm, là cơ sở để tác giả triển khai đề tài.

- Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự:

+ Mục đích:

• Hiểu ý nghĩa và đánh giá văn bản.
• Để ghi chép tài liệu nhằm kể lại hoặc minh hoạ ý kiến nào đó.

+ Yêu cầu:

• Tóm tắt được nội dung cơ bản của văn bản hoặc nhân vật chính.
• Đáp ứng được yêu cầu cơ bản của văn bản tự  sự (trung thành với văn bản gốc).

- Đọc kĩ văn bản, xác định được nhân vật chính.

- Chọn sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.

- Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến các sự việc.

- Viết văn bản bằng lời văn của mình (có thể trích dẫn nguyên văn 1 số từ ngữ, câu văn trong tác phẩm).

Câu 1: Em hãy chỉ ra tầm quan trọng của tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

Gợi ý trả lời:

Câu 2: Em hãy tóm tắt truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" dựa theo nhân vật mụ vợ ông lão.

Gợi ý trả lời:

Truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" kể về một cặp vợ chồng nghèo, sống ở túp lều rách nát. Hàng ngày, người chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi. Một hôm người chồng ra biển đánh cá, lần thứ ba, lão kéo được một con cá vàng. Cá vàng kêu van xin thả về biển và hứa trả ơn. Về đến nhà, ông lão kể chuyện cho vợ nghe, mụ vợ mắng ông lão và đòi cá vàng đáp ứng yêu cầu của mụ. Lần thứ nhất, mụ đòi một cái máng lợn ăn mới. Lần thứ hai, mụ đòi một cái nhà rộng. Lần thứ ba, mụ đòi làm một bà nhất phẩm phu nhân. Lần thứ tư, mụ đòi làm nữ hoàng. Lần thứ năm, mụ đòi làm Long Vương ngự trên mặt biển. Lần thứ năm đòi hỏi, cá vàng không nói gì. Khi ông lão trở về, trước mắt lão lại thấy túp lều nát ngày xưa và mụ vợ ngồi trên máng lọn sứt mẻ.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được mục đích, yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

- Tóm tắt được những văn bản tự sự đơn giản, có độ dài vừa và phải (truyện ngắn) dựa theo nhân vật chính.

- Trình bày văn bản tóm tắt trước tập thể.

- Có thái độ nghiêm túc khi tóm tắt văn bản tự sự; Tự giác làm thêm bài tập luyện tập.