Giải SBT Sinh 11 Bài 26: Cảm ứng ở động vật

Hãy nêu chiều hướng tiến hoá của các hình thức cảm ứng ở động vật?

Phương pháp giải

Chiều hướng tiến hóa:

- Về cơ quan cảm ứng 

- Về cơ chế cảm ứng 

- Ở các động vật có hệ thần kinh

Hướng dẫn giải

- Về cơ quan cảm ứng : từ chỗ chưa có cơ quan chuyên trách đến chỗ có cơ quan chuyên trách thu nhận và trả lời kích thích. Ớ động vật có hệ thần kinh, từ thần kinh dạng lưới đến thần kinh dạng chuỗi hạch và cuối cùng là thần kinh dạng ống.

- Về cơ chế cảm ứng (sự tiếp nhận và trả lời kích thích) : từ chỗ chỉ là sự biến đổi cấu trúc của các phân tử prôtêin gây nên sự vận động của chất nguyên sinh (ở các động vật đơn bào) đến sự tiếp nhận, dẫn truyền kích thích và trả lời lại các kích thích (ở các sinh vật đa bào).

- Ớ các động vật có hệ thần kinh : từ từng phản xạ đơn đến chuỗi phản xạ, từ phản xạ không điều kiện đến phản xạ có điều kiện, nhờ đó mà cơ thể có thể thích ứng linh hoạt trước mọi sự đổi thay của điều kiộn môi trường.

Sự hoàn thiện của các hình thức cảm ứng là kết quả của quá trình phát triển lịch sử, bảo đảm cho cơ thể thích nghi để tồn tại và phát triển.

Phân biệt cấu tạo hệ thần kinh dạng ống với hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.

Phương pháp giải

So sánh dựa vào cấu tạo các dạng hệ thần kinh: dạng lưới, dạng chuỗi hạch, dạng ống

Hướng dẫn giải

Nêu sự khác nhau giữa tính cảm ứng ở thực vật và động vật?

Phương pháp giải

So sánh tính cảm ứng ở thực vật và động vật dựa vào đặc điểm và hình thức của cảm ứng

Hướng dẫn giải

Hình vẽ dưới đây mô tả hệ thần kinh dạng chuỗi hạch ở một số động vật. Em hãy ghi chú thích cho từng hình và giải thích tại sao hệ thần kinh dạng chuỗi hạch chỉ có thể trả lời cục bộ khi bị kích thích?

Phương pháp giải

Dựa vào hình vẽ ghi chú thích cấu tạo của một số loài động vật chuỗi hạch

Hướng dẫn giải

- Hệ thần kinh dạng hạch của các động vật trên đều có cấu tạo như sau: phần đầu có não nối với các hạch, nằm dọc theo chiều dài của cơ thể. Từ các hạch đó sẽ có các dây thần kinh tỏa ra liên hệ với các bộ phận của cơ thể.

- Hình A: giun dẹp; hình B: đỉa; hình C côn trùng.

- Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch chỉ có thể trả lời các kích thích cục bộ khi bị kích thích vì mỗi hạch thần kinh là một vùng điều khiển hoạt động của một vùng xác định của cơ thể.

Cảm ứng ở động vật là khả năng cơ thể

A. phản ứng lại các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển.

B. phản ứng lại các kích thích của môi trường một cách gián tiếp.

C. phản ứng tức thời các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển.

D. cảm nhận các kích thích của môi trường.

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết về khái niệm cảm ứng ở động vật  

Hướng dẫn giải

Cảm ứng ở động vật là khả năng cơ thể phản ứng lại các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển.

Chọn A

Hình thức và mức độ phản ứng được quyết định bởi

A. hệ thần kinh.

B. thụ quan.

C. cơ hoặc tuyến.

D. dây thần kinh.

Phương pháp giải

Hệ thần kinh quyết định hình thức và mức độ phản ứng ở động vật

Hướng dẫn giải

Hình thức và mức độ phản ứng được quyết định bởi hệ thần kinh.

Chọn A

Khi kích thích tại một điểm bất kì trên cơ thể giun đất thì

A. phần đuôi phản ứng.

B. toàn thân phản ứng.

C. điểm đó phản ứng.

D. phần đầu phản ứng.

Phương pháp giải

Giun đốt có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch

Hướng dẫn giải

Khi kích thích tại một điểm bất kì trên cơ thể giun đất thì điểm đó phản ứng

Chọn C

Khi bị kích thích, cơ thể phản ứng bằng cách co toàn thân là thuộc động vật

A. có hệ thần kinh dạng lưới.

B. có hệ thần kính dạng chuỗi hạch.

C. có hệ thần kinh dạng ống.

D. Nguyên sinh

Phương pháp giải

- Cấu tạo: các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể và liên hệ với nhau qua các sợi thần kinh, tạo thành mạng lưới thần kinh. Các tế bào thần kinh liên hệ với các tế bào cảm giác và tế bào biểu mô cơ.

- Hình thức phản ứng: Khi bị kích thích thì toàn bộ cơ thể phản ứng bằng cách co mình lại.

Hướng dẫn giải

Khi bị kích thích, cơ thể phản ứng bằng cách co toàn thân là thuộc động vật có hệ thần kinh dạng lưới.

Chọn A

Trong các sinh vật sau, loại nào có hệ thần kinh dạng lưới?

A. Sứa, san hô, hải quỳ

B. Giun đất, bọ ngựa, cánh cam.

C. Cá, ếch, thằn lằn:

D. Trùng roi, trùng amip.

Phương pháp giải

Giun và chân khớp có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch, cá và bò sát có hệ thần kinh hình ống, động vật nguyên sinh chưa phân hóa hệ thần kinh

Hướng dẫn giải

Sứa, san hô, hải quỳ có hệ thần kinh dạng lưới

Chọn A

Trong các sinh vật sau, loại nào có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch?

A. Giun đất, bọ ngựa, cánh cam.

B. Sứa, san hô, hải quỳ.

C. Cá, ếch, thằn.

D. Trùng roi, trùng amip.

Phương pháp giải

Ruột khoang có hệ thần kinh dạng lưới, cá và bò sát có hệ thần kinh hình ống, động vật nguyên sinh chưa phân hóa hệ thần kinh

Hướng dẫn giải

Giun đất, bọ ngựa, cánh cam có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch

Chọn A

Ở thuỷ tức, khi bị kích thích tại một điểm trên cơ thể thì

A. một phần cơ thể phán ứng.

B. toàn cơ thế phản ứng.

C. chỉ điểm đó phán ứng.

D. phần tua phán ứng.

Phương pháp giải

Thủy tức thuộc ngành Ruột khoang có hệ thần kinh dạng lưới

Hướng dẫn giải

Ở thuỷ tức, khi bị kích thích tại một điểm trên cơ thể thì toàn cơ thế phản ứng.

Chọn B

Động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch phản ứng lại kích thích theo hình thức

A. phản xạ.

B. co rút chất nguyên sinh,

C. phán xạ có điều kiện.

D. tầng co thắt cơ thể.

Phương pháp giải

Hình thức phản ứng của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch là mỗi hạch thần kinh điều khiển hoạt động của một vùng xác định. Phản ứng lại kích thích theo nguyên tắc phản xạ.

Hướng dẫn giải

Động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch phản ứng lại kích thích theo hình thức phản xạ.

Chọn A