Giải SBT Sinh 11 Bài 8: Quang hợp ở thực vật

Đặc điểm hình thái và cấu tạo giải phẫu của lá phù hợp với chức năng quang hợp như thế nào?

Phương pháp giải

Lập bảng dựa vào các tiêu chuẩn: bề mặt lá lớn, linh động, chứa nhiều lục lạp nằm sát lớp biểu bì, khoảng gian bào lớn, hệ dẫn mạch dày đặc, số lượng khí khổng...

Hướng dẫn giải

Hệ số nhiệt Q₁₀ đối với pha sáng là 1,1-1,4; còn hệ số nhiệt Q₁₀ đối với pha tối là 2-3. Giải thích tại sao pha sáng là pha ít phụ thuộc vào nhiệt độ, còn pha tối là pha phụ thuộc vào nhiệt độ.

Phương pháp giải

- Nhiệt độ tăng nhanh thì quang hợp tăng nhanh thể hiện pha tối

- Quang hợp tăng tối đa ở nhiệt độ nào đó rồi giảm dần thể hiện ở pha sáng

Hướng dẫn giải

Hệ số Q₁₀ chỉ mối quan hệ giữa nhiệt độ với phản ứng của pha sáng và pha tối, pha sáng Q₁₀ = 1,1 - 1,4; pha tối Q₁₀ = 2 - 3. Khi nhiệt độ tăng thì cường độ quang hợp tăng rất nhanh(thể hiện chủ yếu ở pha tối). Nhiệt độ từ \({25^o}C - {35^o}C\) là quang hợp mạnh nhất sau đó giảm. Nhóm thực vật C4 và CAM thích ứng với nhiệt độ cao trong quang hợp và sinh trưởng.

Ghi chú cho hình vẽ. Tại sao nói lá là cơ quan quang hợp của thực vật?

Phương pháp giải

Lá có cấu trúc và hình thái đảm bảo điều kiện thích hợp cho quá trình quang hợp diễn ra.

Hướng dẫn giải

Lá là cơ quan quang hợp vì:

- Hình thái: lá có dạng bản mỏng luôn hướng về phía ánh sáng.

- Cấu trúc: chứa các tế bào mô giậu (và tế bao bó mạch ở TV C4C4), các tế bào này chứa lục lạp, lục lạp chứa hệ sắc tố(hấp thụ và chuyển hóa quang năng thành hóa năng). Lá còn có hệ thống mạch dẫn nước và muối khoáng, có khí khổng để trao đổi không khí.

Quan sát, phân tích hình dưới đây và giải thích tại sao lá cây màu xanh lục

Phương pháp giải

Dựa vào hình vẽ để giải thích lí do chính là quang phổ hấp thụ ánh sáng mặt trời của lá cây

Hướng dẫn giải

*Phân tích: Con người chúng ta chỉ có thể nhìn thấy bức xạ ánh sáng mặt trời có bức xạ từ 300nm-700nm với các màu như sau:

- Bước sóng càng ngắn thì năng lượng càng cao, càng dễ quan sát màu.

- Ở lá thì hàm lượng diệp lục nhiều, mà diệp lục thì hấp thụ ánh sáng 400-490nm, mà ở vùng này ánh sáng màu xanh lục nên lá có màu xanh lục.

Từ các thí nghiệm:

a) Chiết rút sắc tố

Lấy khoảng 2 - 3g lá tươi, cắt nhỏ, cho vào cối sứ, nghiền với một ít axêtôn 80% cho thật nhuyễn, thêm axêtôn, khuấy đều, lọc qua phễu lọc vào bình chiết, ta được một hỗn hợp sắc tô màu xanh lục.

b) Tách các sắc tố thành phần

Lấy một lượng benzen gấp đôi lượng dịch vừa chiết, đổ vào bình chiết, lắc đều rồi để yên. Vài phút sau quan sát bình chiết sẽ thấy dung dịch màu phân làm hai lớp. Lớp dưới có màu vàng là màu của carôten hoà tan trong benzen. Lớp trên có màu xanh lục là màu của clorophyl hoà tan trong axêtôn

Trả lời các câu hỏi sau:

1. Vì sao phải tách chiết hỗn hợp sắc tố bằng dung môi hữu cơ?

2. Dựa vào nguyên tắc nào để tách được các nhóm sắc tố ra khỏi hỗn hợp sắc tố?

Phương pháp giải

- Dung môi hữu cơ có thể tách được tế bào sắc tố và hòa tan chúng

- Dựa vào tính chất hòa tan của carotenoit trong benzen và clorophyl hòa tan trong aceton

Hướng dẫn giải

1. Phải tách chiết hỗn hợp sắc tố bằng dung môi hữu cơ vì chỉ có dung môi hữu cơ mới có thể tách được các tế bào sắc tố và hòa tan chúng.

2. Benzen nhẹ hơn axeton, benzen hòa tan được carotenoit, axeton hòa tan được clorophyl.

Tại sao nếu cùng một cường độ chiếu sáng thì ánh sáng đơn sắc màu đỏ sẽ có hiệu quả quang hợp lớn hơn ánh sáng đơn sắc màu xanh tím?

Phương pháp giải

Dựa vào bước sóng và năng lượng của ánh sáng đỏ và ánh sáng tím

Hướng dẫn giải

Vì \(\varepsilon = \frac{{hc}}{\lambda }\) (h, c là hằng số)với bức sóng của ánh sáng đơn sắc màu tím (bước sóng nhỏ) nên năng lượng quá lớn do đó lá không thể quang hợp được, với bước sóng của ánh sáng đơn sắc màu đỏ mang năng lượng thấp nên lá cây có thể hấp thụ được do đó mà hiệu quả quang hợp lớn.

Câu nào sau đây không đúng với tính chất của diệp lục?

A. Hấp thụ ánh sáng ở phần đầu và cuối của ánh sáng nhìn thấy

B. Có thể nhận năng lượng từ sắc tố khác

C. Khi được chiếu sáng có thể phát huỳnh quang 

D. Màu lục liên quan trực tiếp đến quang hợp

Phương pháp giải

Diệp lục làm lá cây có màu xanh

Hướng dẫn giải

Đáp án sai là màu lục liên quan trực tiếp đến quang hợp

Chọn D

Phần lớn các chất hữu cơ của thực vật được tạo thành từ

A. H₂O                  B. các chất khoáng,

C. CO₂                 D. nitơ.

Phương pháp giải

Chất hữu cơ thực vật được tạo thành thông qua quang hợp

Hướng dẫn giải

Phần lớn các chất hữu cơ của thực vật được tạo thành từ CO₂.

Chọn C