Giải bài tập SGK Sinh 12 Nâng cao Bài 60: Hệ sinh thái

Hệ sinh thái là gì? Cho ví dụ.

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về khái niệm hệ sinh thái.
• Hệ sinh thái là một hệ động lực mở, tự điều chỉnh. Nó được xem là một đơn vị cấu trúc hoàn chỉnh của tự nhiên.

Hướng dẫn giải

• Hệ sinh thái là tập hợp của quần xã sinh vật với môi trường vô sinh (hay còn gọi là môi trường vật lí) của nó, trong đó, các sinh vật tương tác với nhau và với môi trường để tạo nên các chu trình sinh địa hoá và sự biến đổi năng lượng.
• Ví dụ: Vườn là một trong các hệ sinh thái điển hình. Trong vườn có sinh vật sản xuất (cây cỏ), sinh vật tiêu thụ (các loài côn trùng, ếch, nhái, chim, chuột, các loài chân khớp dưới đất...) và các vi sinh vật. Môi trường sống của hệ là đất và các chất chứa trong đất, không khí và các chất chứa trong không khí, cùng với các yếu tố khí hậu (mưa, nắng, độ ẩm...).

Cho biết về các thành phần cấu trúc của hệ sinh thái.

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về các thành phần cấu trúc của hệ sinh thái.
• Một hệ sinh thái điển hình được cấu tạo bởi: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải, các chất vô cơ, các chất hữu cơ, các yếu tố khí hậu.

Hướng dẫn giải

- Một hệ sinh thái điển hình được cấu tạo bởi các yếu tố sau đây:

• Sinh vật sản xuất: Đó là những loài sinh vật có khả năng quang hợp và hoá tổng hợp, tạo nên nguồn thức ăn để tự nuôi mình và nuôi các loài sinh vật dị dưỡng.
• Sinh vật tiêu thụ: Gồm các loài động vật ăn thực vật và các loài động vật ăn thịt.
• Sinh vật phân giải: Nhóm này gồm các vi sinh vật sống dựa vào sự phân giải các chất hữu cơ có sẵn. Chúng tham gia vào việc phân giải vật chất để trả lại cho môi trường những chất vô cơ đơn giản ban đầu.
• Các chất vô cơ: nước, điôxit cacbon, ôxi, nitơ, phôtpho ...
• Các chất hữu cơ: prôtêin, lipit, gluxit, vitamin, hoocmôn ...
• Các yếu tố khí hậu: ánh sáng, nhiệt độ, độ ấm, khí áp ...

- Ba yếu tố đầu là quần xã sinh vật, còn 3 yếu tố sau là môi trường vô sinh mà quần xã sống.

Các hệ sinh thái được chia thành mấy nhóm? Cho các ví dụ đối với mỗi nhóm.

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về các loại hệ sinh thái.
• Theo nguồn gốc, có 2 loại hệ sinh thái: hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo.

Hướng dẫn giải

Theo nguồn gốc hình thành, các hệ sinh thái có thể chia thành 2 nhóm lớn: các hệ sinh thái tự nhiên và các hệ sinh thái nhân tạo.

- Các hệ sinh thái tự nhiên:

• Các hệ sinh thái tự nhiên được hình thành bằng các quy luật tự nhiên, rất đa dạng: Từ giọt nước cực bé lấy từ ao, hồ đến cực lớn như rừng mưa nhiệt đới, hoang mạc và các đại dương, chúng đang tồn tại và hoạt động trong sự thống nhất và toàn vẹn của sinh quyển.

- Các hệ sinh thái nhân tạo:

• Các hệ sinh thái nhân tạo do chính con người tạo ra. Có những hệ cực bé được tạo ra trong ống nghiệm, lớn hơn là bể cá cảnh, cực lớn là các hồ chứa, đô thị, đồng ruộng... Tuỳ thuộc vào bản chất và kích thước của hệ mà con người cần phải bổ sung năng lượng cho các hệ sinh thái này để duy trì trạng thái ổn định của chúng.

Hãy chọn phương án trả lời đúng. Một hệ thực nghiệm có đầy đủ các nhân tố môi trường vô sinh, nhưng người ta chỉ cấy vào đó tảo lục và vi sinh vật phân huỷ. Hệ đó được gọi đúng là

A. quần thể sinh vật.

B. quần xã sinh vật.

C. Hệ sinh thái

D. một tổ hợp sinh vật khác loài.

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về các thành phần cấu trúc của hệ sinh thái.
• Một hệ sinh thái điển hình được cấu tạo bởi: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải, các chất vô cơ, các chất hữu cơ, các yếu tố khí hậu.
• Xác định các thành phần cấu trúc trong tổ hợp đã cho

Hướng dẫn giải

Hệ trên vẫn được coi là một Hệ sinh thái. Vì có đầy đủ các yếu tố vô sinh và quần xã sinh vật gồm sinh vật sản xuất và sinh vật phân giải đủ để tạo thành một chuỗi thức ăn.

Đáp án: C