Giải bài tập SGK Hóa 11 Bài 25: Ankan

Thế nào là hidrocacbon no, ankan, xichoankan?

Phương pháp giải

Để giải quyết bài tập này cần nắm vững kiến thức về Hidrocacbon no, ankan và xicloankan

Hướng dẫn giải

- Hiđrocacbon no là hiđrocacbon mà trong phân tử chỉ có liên kết đơn. Hiđrocacbon no được chia thành hai loại:

+ Ankan (hay parafin) là những hiđrocacbon no không có mạch vòng.

+ Xicloankan là những hiđrocacbon no có mạch vòng.

- Hiđrocacbon no là nguồn nhiên liệu chính và là nguồn nguyên liệu quan trọng ngành công nhiệp hóa học.

Viết công thức phân tử của các hidrocacbon tương ứng với các gốc ankyl sau: -CH₃; -C₃H₇; -C₆H₁₃

Phương pháp giải

Ta cộng thêm 1 H vào các gốc ankyl đó sẽ được CTPT của các hiđrocacbon tương ứng.

Hướng dẫn giải

Nhóm nguyên tử còn lại sau khi lấy bớt 1 nguyên tử H từ phân tử ankan, có công thức C_nH_2n+1, được gọi là nhóm ankyl.

Các hidrocacbon tương ứng: CH₄; C₃H₈; C₆H₁₄

Viết các phương trình hóa học của các phản ứng sau:

a) Propan tác dụng với clo (theo tỉ lệ 1:1) khi chiếu sáng.

b) Tách một phân tử hidro từ phân tử propan.

c) Đốt cháy hexan.

Phương pháp giải

Để giải bài tập 3 cần xem lại tính chất hóa học cơ bản của ankan và các viết một số PTHH thường gặp

Hướng dẫn giải

a) C₃H₈ + Cl₂ → C₃H₇Cl + HCl   (điều kiện: ánh sáng)

b) CH₃-CH₂-CH₃  → CH₃-CH=CH₂ + H₂

c) C₆H₁₄ + 19/2O₂ → 6CO₂ + 7H₂O

Các hidrocacbon no được dùng làm nhiên liệu do nguyên nhân nào sau đây?

A. Hiđrocacbon no có phản ứng thế.

B. Hiđrocacbon no có nhiều trong tự nhiên.

C. Hiđrocacbon no là chất nhẹ hơn nước.

D. Hiđrocacbon no cháy tỏa nhiều nhiệt và có nhiều trong tự nhiên.

Phương pháp giải

Để giải quyết bài tập này cần nắm vững kiến thức về Hidrocacbon no

Hướng dẫn giải

Các hidrocacbon no được dùng làm nhiên liệu do hiđrocacbon no cháy tỏa nhiều nhiệt và có nhiều trong tự nhiên.

⇒ Chọn D.

Hãy giải thích:

a) Tại sao không được để các bình chứa xăng, dầu (gồm các ankan) gần lửa, trong khi đó người ta có thể nấu chảy nhựa đường để làm giao thông.

b) Không dùng nước để dập các đám cháy xăng, dầu mà phải dùng cát hoặc bình chứa khí cacbonic.

Phương pháp giải

Để giải quyết bài tập này cần nắm vững kiến thức về Hidrocacbon no, từ đó giải thích các hiện tượng đời sống thường gặp

Hướng dẫn giải

Câu a:

Xăng dầu gồm các ankan có mạch ngắn, dễ bay hơi, dễ bắt lửa.

Nhựa đường gồm các ankan có mạch cacbon rất lớn, khó bay hơi, kém bắt lửa.

⇒ Nên để phòng tránh cháy nổ, không được để các bình chứa xăng dầu gần lửa.

Câu b:

Vì nước không hòa tan xăng, dầu, hơn nữa xăng dầu nhẹ hơn nước nên nổi trên mặt nước và loang rộng nhanh trên bề mặt nước làm cho đám cháy lớn và rộng hơn.

Mục đích của việc dùng cát và bình chứa cacbonic là ngăn không cho xăng dầu tiếp xúc với oxi không khí. Khí cacbonic là khí không duy trì sự cháy nên đám cháy sẽ nhanh được dập tắt.

Công thức cấu tạo:

Ứng với tên gọi nào sau đây?

A. Neopentan

B. 2-metylpentan

C. Isobutan

D. 1,1-đimetylbutan

Phương pháp giải

Chọn mạch cacbon dài nhất làm mạch chính, đánh số thứ tự  từ phía gần nhánh hơn

Tên ankan = số vị trí nhánh + tên mạch nhánh  + tên mạch chính ( đuôi an)

Hướng dẫn giải

Công thức cấu tạo:

Có nhóm CH₃- (metyl) ở vị trí số 2

Mạch chính gồm 5 cacbon → Pent

⇒ ứng với tên gọi 2-metylpentan

⇒ Chọn B.

Khi đốt cháy hoàn toàn 3,6g ankan X thu được 5,6 lít khí CO₂ (đktc). Công thức phân tử của X là

A. C₃H₈

B. C₅H₁₀

C. C₅H₁₂

D. C₄H₁₀

Phương pháp giải

Tính được số mol CO₂

Tính được khối lượng của H: m_H = m_X - m_C

BTNT H _→ n_H2O = 1/2n_H =?

n_ankan = n_H2O – n_CO2

_{\(n = \frac{{{n_{CO2}}}}{{{n_X}}}\)  → CTPT của X}

Hướng dẫn giải

Số mol khí CO₂ là: 

\({n_{C{O_2}}} = \frac{{5,6}}{{22,4}} = 0,25(mol)\)

Phương trình phản ứng:

C_nH_2n+2 + (1,5n +0,5)O₂ → nCO₂ + (n +1)H₂O

 0,25/n                           ←  0,25

Ta có:

\(\frac{{3,6}}{{14n + 2}} = \frac{{0,25}}{n} \Rightarrow n = 5\)

Công thức phân tử của X là C₅H₁₂

⇒ Chọn C.