Giải bài tập SGK Hóa 10 Nâng cao Bài 24: Luyện tập Chương 3

Viết phương trình biểu diễn sự hình thành các tương ứng:

a) Na → Na⁺

b) Mg →  Mg²⁺

c) Al → Al³⁺

d) Cl →  Cl^-

e) S →  S^2-

f) O →  O^2-

Phương pháp giải

Hướng dẫn giải

a) Na →  Na⁺ + 1e.

b) Mg →  Mg²⁺ +2e.

c) Al →  Al³⁺ + 3e.

d) Cl + 1e →  Cl^-.

e) S + 2e →  S^2-.

f) O + 2e →  O^2-

Trình bày sự giống nhau và khác nhau giữa 3 loại liên kết sau:

a) Liên kết ion.

b) Liên kết cộng hóa trị không cực.

c) Liên kết cộng hóa trị có cực.

Phương pháp giải

Hướng dẫn giải

Cho dãy oxit sau: Na₂P, MgO, Al₂O₃, SiO₂, P₂O₅, SO₃, Cl₂O₇.

Dựa vào giá trị hiệu độ âm điện của hai nguyên tử trong phân tử, hãy xác định kiểu liên kết trong từng phân tử oxit (dựa vào số liệu ở bảng 2.3 SGK Hóa học lớp 10).

Phương pháp giải

- Kí hiệu: Δx là hiệu độ âm điện của 2 nguyên tố, Δx ≥ 0.

- Liên kết cộng hóa trị không cực:  0 ≤ Δx < 0,4 

- Liên kết cộng hóa trị có cực: 0,4 ≤ Δx < 1,7

- Liên kết ion: Δx ≥ 1,7.

Hướng dẫn giải

a) Dựa vào độ âm điện, hãy xét xem tính phi kim thay đổi như thế nào trong dãy nguyên tố sau: O, Cl, S, H.

b) Viết công thức cấu tạo của các phân tử sau: Cl₂O, NCl₃, H₂S, NH₃. Xem xét phân tử nào có liên kết phân cực mạnh nhất.

Phương pháp giải

- Kí hiệu: Δx là hiệu độ âm điện của 2 nguyên tố, Δx ≥ 0.

- Liên kết cộng hóa trị không cực:  0 ≤ Δx < 0,4 

- Liên kết cộng hóa trị có cực: 0,4 ≤ Δx < 1,7

- Liên kết ion: Δx ≥ 1,7.

Hướng dẫn giải

Câu a: Độ âm điện của O; Cl; S; H lần lượt là: 3,44; 3,16; 2,58; 2,2.

Nhận xét: Tính phi kim giảm dần (O > Cl > S > H).

Câu b:

Công thức cấu tạo:

                                   Cl₂O                      NCl₃

Hiệu độ âm điện:        0,28                      0,12

                                       H₂S                                        NH₃

Hiệu độ âm điện:           0,38                                          0,84

Phân tử Cl₂O, NCl₃, H₂S. Có liên kết cộng hóa trị không phân cực. Phân tử NH₃ có liên kết cộng hóa trị phân cực mạnh nhất.

Nguyên tử của một nguyên tố có cấu hình electron 1s²2s²2p³

a) Xác định vị trí của nguyên tố đó trong bảng tuần hoàn, suy ra công thức của hợp chất đơn giản nhất của hiđro.

b) Viết công thức electron và công thức cấu tạo phân tử đơn chất của nguyên tố đó.

Phương pháp giải

- Từ cấu hình electron → vị trí trong bảng tuần hoàn

- Nắm vững các bước viết CTCT và CT electron của chất

+ Tính nhẩm số e mỗi nguyên tử góp chung = 8 – số e lớp ngoài cùng

+ Biểu diễn các e lớp ngoài cùng và các cặp e chung (bằng các dấu chấm) lên xung quanh kí hiệu nguyên tử ⇒ công thức electron

+ Thay mỗi cặp e chung bằng 1 gạch ngang ta được công thức cấu tạo

Hướng dẫn giải

Câu a: Vị trí của nguyên tố trong bảng tuần hoàn:

- Tổng số electron là 7, suy ra nguyên tố ở ô thứ 7 trong bảng tuần hoàn.

- Có 2 lớp electron, suy ra nguyên tố thuộc chu kì 2.

- Thuộc nhóm VA vì có 5 electron ở lớp ngoài cùng, đó là nitơ (N).

- Công thức phân tử của hợp chất khí với hiđro là NH₃.

Câu b:

Công thức electron:

Công thức cấu tạo:

Có bao nhiêu electron trong mỗi ion sau đây: NO₂^-, SO₂^2- , CO₂^2- ; Br^-, NH₄⁺ 

Phương pháp giải

Xác định số electron trong mỗi nguyên tử N (e = 7), H (e = 1), O (e = 8), S (e = 16), C( e = 6), Br(e = 35)

Hướng dẫn giải

Trong NO₃^- :7 + 3.8 + 1 = 32 electron do NO₃^- đã nhận thêm 1e

Trong SO₄^2- :16 + 4.8 + 2 = 50 electron;

Trong Br^- : 35 + 1 = 36 electron;

Trong CO₃^2- : 6 + 3.8 + 2 = 32 electron;

Trong NH₄⁺: 7 + 4.1 – 1 = 10 electron do NH₄⁺ đã nhường đi 1 e

Tổng số proton trong hai ion XA₃^2- và XA₄^2- lần lượt là 40 và 48. Xác định các nguyên tố X, A và các ion XA₃^2- , XA₄^2-

Phương pháp giải

Ta có: Z_X + 3Z_A = 40 và Z_X + 4Z_A = 48 

→ Z_A, Z_X = ?

Hướng dẫn giải

Trong nguyên tử A có số p = số e = Z_A; trong nguyên tử B có số p = số e = Z_A

Theo đề bài ta có:

Z_X + 3Z_A = 40 và Z_X + 4Z_A = 48 

⇒ Z_A = 8 và Z_X = 16

Vậy nguyên tố X là S và nguyên tố A là O. Các ion đã cho là SO₃^2- và SO₄^2-

Xác định điện hóa trị của các nguyên tử và nhóm nguyên tử trong những hợp chất ion sau: BaO, K₂O, CaCl₂, AlF₃, Ca(NO₃)₂.

Phương pháp giải

Nắm được khái niệm điện hóa trị: