Giải bài tập SBT Sinh học 9 Bài 9: Nguyên Phân

Một hợp tử ở người với 2n = 46.

1. Khi ở kì trung gian, hợp tử trên có:

a) Bao nhiêu sợi nhiễm sắc?

b) Bao nhiêu tâm động?

c) Bao nhiêu crômatit?

2. Khi chuyển sang kì đầu (kì trước), hợp tử trên có bao nhiêu NST kép?

3. Khi chuyển sang kì giữa, hợp tử trên có:

a) Bao nhiêu NST kép?

b) Bao nhiêu crômatit?

c) Bao nhiêu tâm động?

4. Khi chuyển sang kì sau, hợp tử trên có :

a) Bao nhiêu NST đơn?

b) Bao nhiêu tâm động?

Phương pháp giải

- Dựa vào sự thay đổi số NST, số Croomatut, số tâm động trong một tế bào qua các kì của quá trình nguyên phân.

Hướng dẫn giải

1. Hợp tử:

a) Khi ở kì trung gian, lúc NST chưa tự nhân đôi thì số sợi nhiễm sắc là 46

b) Dù ở trạng thái chưa hay đã nhân đôi thì số tâm động vẫn là 46

c) Sau khi NST tự nhân đôi thì số crômatit là 46 x 2 = 92

2. Khi ở kì đầu, số NST kép là 46

3. Khi ở kì giữa:

a) Số NST kép là 46

b) Số crômatit là 92

c) Số tâm động là 46

4. Khi ở kì sau:

a) Số NST đơn là 92

b) Số tâm động là 92

Một loài có bộ NST 2n = 20.

1. Một nhóm tế bào của loài mang 200 NST ở dạng sợi mảnh. Xác định số tế bào của nhóm.

2. Nhóm tế bào khác của loài mang 400 NST kép. Nhóm tế bào đang ở kì nào của quá trình phân bào? Với số lượng bao nhiêu? Cho biết diễn biến của các tế bào trong nhóm đều như nhau.

3. Nhóm tế bào thứ ba cũng của loài trên mang 640 NST đơn đang phân li về 2 cực tế bào.

Nhóm tế bào đang ở kì nào của quá trình phân bào? Với số lượng bằng bao nhiêu?

Phương pháp giải

- Dựa vào diễn biến quá trình nguyên phân xác định số lượng NST qua các kì.

Hướng dẫn giải

1. Số tế bào của nhóm.

- Nếu NST là dạng sợi mảnh ở kì trung gian (khi chưa tự nhân đôi) thì số tế bào của nhóm là: \(200 : 20 = 10\)  (tế bào).

- Nếu NST là dạng sợi mảnh ở kì cuối trước khi sự phân chia chất tế bào kết thúc thì số tế bào của nhóm là: \(200 : 40 = 5\) (tế bào).

2. Trong chu kì nguyên phân, NST kép tồn tại ở

+ Kì trung gian sau khi NST tự nhân đôi.
+ Kì đầu, lúc này các NST kép đang co ngắn, đóng xoắn.
+ Kì giữa, thời điểm này các NST kép co ngắn, đóng xoắn cực đại tập trung ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.

- Dù ở kì nào trong 3 kì nói trên thì số tế bào của nhóm vẫn là: \(400 : 20 = 20\) (tế bào).

3. Nhóm tế bào mang NST đơn đang phân li về 2 cực tế bào là

- Nhóm tế bào đang kì sau của nguyên phân.
- Số tế bào của nhóm là: \(640 : 40 = 16\) (tế bào).

Quá trình nguyên phân liên tiếp từ một tế bào lưỡng bội của loài A tạo được 4 tế bào mới với 64 NST ở trạng thái chưa nhân đôi. Xác định số lượng NST trong bộ lưỡng bội của loài?

Phương pháp giải

Áp dụng công thức: Tổng NST có trong các TB con = \(2n. x. 2^k\)

Gọi x là số tế bào mẹ ban đầu có bộ lưỡng bội = 2n, k là số lần nguyên phân liên tiếp 

Hướng dẫn giải

- Áp dụng công thức: Tổng NST có trong các TB con = \(2n.x{.2^k}\)

- Áp dụng công thức trên: Có x=4, k=1, tổng số NST có trong các tế bào con là 64.

Ta có 4.2n=64

→ Vậy bộ NST của loài A có 2n = 16.

Ở loài thực vật, bộ NST lưỡng bội là 24. Quá trình nguyên phân liên tiếp từ một tế bào lưỡng bội của loài tạo ra số tế bào ở thế hệ tế bào cuối cùng có tổng số 192 NST ở trạng thái chưa nhân đôi.

Xác định số đợt nguyên phân từ tế bào trên?

Phương pháp giải

- Áp dụng công thức: \(2n. x. 2^k\)

- Gọi x là số tế bào mẹ ban đầu có bộ lưỡng bội = 2n, k là số lần nguyên phân liên tiếp 

- Tổng NST có trong các TB con = \(2n. x. 2^k\)

Hướng dẫn giải

- Tổng NST có trong các tế bào con = \(2n.x{.2^k}\)

- Tổng NST có trong các TB con = \(2n.x{.2^k}\) trong đó 2n=24, x=1, tổng NST có trong tế bào con là 192.

⇒ k = 3 đợt phân bào.

Cà độc dược có bộ NST 2n = 24.

Quá trình nguyên phân từ một tế bào lá lưỡng bội của cà độc được diễn ra liên tiếp 3 đợt. Nếu các tế bào được tạo ra đang ở.

1. Kì giữa thì có bao nhiêu crômatit và tâm động?

2. Kì sau thì có bao nhiêu NST?

Phương pháp giải

- Tổng số TB con được tạo thành = \(2^k .x\)

- Gọi x là số tế bào mẹ ban đầu có bộ lưỡng bội = 2n, k là số lần nguyên phân liên tiếp.

- Dựa vào diễn biến của quá trình nguyên phân suy ra số NST.

Hướng dẫn giải

- Áp dụng công thức: \({2^k}.x\)

- Số tế bào tạo ra sau 3 lần nguyên phân liên tiếp từ 1 tế bào lá lưỡng bội của cà độc dược là \({2^3} = 8\) ( tế bào)

1. Nếu các tế bào được tạo ra đang ở kì giữa:

+ Số cromatit là: 8 x 24 x 2 = 384 Cromatit.
+ Số tâm động là: 8 x 24 = 192.

2. Nếu các tế bào được tạo ra đang kì sau thì số NST đơn là 384 NST.

Ở người có bộ NST 2n = 46.

Tổng số tế bào được sinh ra trong các thế hệ tế bào do quá trình nguyên phân từ 1 tế bào lưỡng bội của người là 62.

Xác định số NST có trong thế hệ tế bào cuối cùng ở trạng thái chưa nhân đôi?

Phương pháp giải

Áp dụng công thức:

Gọi k là số lần nguyên phân của tế bào ban đầu.

Ta có, tổng số tế bào con được sinh ra trong các thế hệ tế bào là: \({2^1} + {2^2} + {2^3} + ... + {2^k}\)

Hướng dẫn giải

Số tế bào được sinh ra qua các đợt NP của tế bào là:

\({2^1} + {2^2} + {2^3} + ... + {2^k}\) = 62 => k=5

=> Vậy tế bào đã NP 5 lần.

Thế hệ tế bào cuối cùng có tổng số \(= {2^5} = 32\) tế bào

=> Số NST có trong số tế bào trên là: 32.46 = 1472 (NST đơn).

Câu khẳng định nào dưới đây liên quan đến một tế bào người có 22 + X  NST?

A. Đó là tế bào vừa trải qua giảm phân.

B. Đó là tế bào vừa trải qua nguyên phân.

C. Đó là tế bào trứng đã được thụ tinh.

D. Đó là tế bào sinh dưỡng

Phương pháp giải

- Một tế bào người có 22 + X  NST đó là tế bào vừa trải qua nguyên phân.

Hướng dẫn giải

• Chọn B.

Trong nguyên phân, NST bắt đầu co ngắn, đóng xoắn diễn ra ở

A. kì đầu.

B. kì giữa.

C. kì sau.

D. kì cuối.

Phương pháp giải

- Trong nguyên phân, NST bắt đầu co ngắn, đóng xoắn diễn ra ở  kì đầu.

Hướng dẫn giải

• Chọn A.

Trong nguyên phân, NST tập trung ở mặt phẳng xích đạo ở thoi phân bào ở

A. kì đầu.

B. kì giữa.

C. kì sau.

D. kì cuối.

Phương pháp giải

- Trong nguyên phân, ở kì giữa NST tập trung ở mặt phẳng xích đạo ở thoi phân bào.

Hướng dẫn giải

• Chọn B.

Trong nguyên phân, NST phân li về 2 cực tế bào ở

A. kì đầu.

B. kì giữa.

C. kì sau.

D. kì cuối.

Phương pháp giải

- Trong nguyên phân, ở kì sau NST phân li về 2 cực tế bào.

Hướng dẫn giải

• Chọn C.

Trong nguyên phân, những sự kiện diễn ra ở kì đầu là

A. NST kép bắt đầu đóng xoắn, co ngắn, hình thành thoi phân bào, NST đính vào sợi thoi phân bào, màng nhân và nhân con dần tiêu biến.

B. NST đơn bắt đầu đóng xoắn, co ngắn, hình thành thoi phân bào, NST đính vào sợi thoi phân bào, màng nhân và nhân con tiêu biến.

C. NST kép bắt đầu đóng xoắn, co ngắn, hình thành thoi phân bào, NST chưa đính vào sợi thoi phân bào, màng nhân và nhân con tiêu biến.

D. NST kép đóng xoắn, co ngắn cực đại, hình thành thoi phân bào, NST đính vào sợi thoi phân bào, màng nhân và nhân con tiêu biến.

Phương pháp giải

- Xem diến biến kì đầu quá trình nguyên phân.

Hướng dẫn giải

- Trong nguyên phân, những sự kiện diễn ra ở kì đầu là NST kép bắt đầu đóng xoắn, co ngắn, hình thành thoi phân bào, NST đính vào sợi thoi phân bào, màng nhân và nhân con dần tiêu biến.

• Chọn A.

Ở một loài thực vật, bộ NST lưỡng bội là 24. Quá trình nguyên phân liên tiếp từ một tế bào B lưỡng bội của loài tạo ra số tế bào ở thế hệ tế bào cuối cùng có tổng số 192 NST ở trạng thái chưa nhân đôi. Số đợt nguyên phân từ tế bào B là bao nhiêu?

A. 2 đợt phân bào.

B. 3 đợt phân bào.

C. 4 đợt phân bào.

D. 5 đợt phân bào.

Phương pháp giải

Áp dụng công thức: Tổng NST có trong các TB con \(= 2n. x. 2^k\)

Trong đó 2n là bộ NST lưỡng bội của loài, x là số tế bào mẹ ban đầu, k là số lần nguyên phân.

Hướng dẫn giải

Áp dụng công thức ta có  \(192 = 2^k.24\)

Từ đó suy ra k=3

• Chọn B.

Cà độc dược có bộ NST 2n = 24. Quá trình nguyên phân từ một tế bào lá lưỡng bội của cà độc dược diễn ra liên tiếp 3 đợt. Nếu các tế bào được tạo ra đang ở kì giữa thì có bao nhiêu crômatit?

A. 184 crômatit.

B. 284 crômatit.

C. 354 crômatit.

D. 384 crômatit.

Phương pháp giải

Áp dụng công thức:

Tổng NST có trong các TB con \(= 2n. x. 2^k\)

Trong đó 2n là bộ NST lưỡng bội của loài, x là số tế bào mẹ ban đầu, k là số lần nguyên phân.

Hướng dẫn giải

- Sau 3 lần nguyên phân liên tiếp của 1 tế bào lá lưỡng bội tạo ra số NST là 

Áp dụng công thức: \(2n. x. 2^k =24.2^3=192\) NST 

Các tế bào được tạo ra đang ở kì giữa thì có 384 crômatit.

• Chọn D.

Ở người có bộ NST 2n = 46.Tổng số tế bào được sinh ra trong các thế hệ tế bào do quá trình nguyên phân từ 1 tế bào lưỡng bội của người là 62. Số NST có trong thế hệ tế bào cuối cùng ở trạng thái chưa nhân đôi là bao nhiêu?

A. 1272 NST đơn

B. 1372 NST đơn.

C. 1472 NST đơn

D. 1572 NST đơn.

Phương pháp giải

Áp dụng công thức:

Tổng NST có trong các TB con = \(2n. x. 2^k\)

Trong đó 2n là bộ NST lưỡng bội của loài, x là số tế bào mẹ ban đầu, k là số lần nguyên phân

Hướng dẫn giải

Tổng số tế bào trong các đợt nguyên phân là: \(2^1 + 2^2 + ... + 2^k = 62\)

=> k = 5 

Áp dụng công thức: \(2n. x. 2^k =46.2^5=1472\) NST 

• Chọn C.

Trong nguyên phân, những sự kiện diễn ra ở kì sau là

A. mỗi NST kép trong cặp tương đồng phân li về một cực tế bào.

B. các NST kép phân li đồng đều về hai cực tế bào.

C. từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thàntt hai NST đơn phân li về hai cực tế bào.

D. từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành hai NST đơn cùng phân li về một cực tế bào.

Phương pháp giải

- Trong nguyên phân, những sự kiện diễn ra ở kì sau là từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành hai NST đơn phân li về hai cực tế bào.

Hướng dẫn giải

• Chọn C.

Quá trình nguyên phân liên tiếp từ một tế bào lưỡng bội của loài A tạo được 4 tế bào mới với 64 NST ở trạng thái chưa nhân đôi. Số lượng NST trong bộ lưỡng bội của loài A là bao nhiêu?

A. Bộ NST của loài A có 2n = 4.            

B. Bộ NST của loài A có 2n = 8. 

C. Bộ NST của loài A có 2n = 16.

D. Bộ NST của loài A có 2n = 18.

Phương pháp giải

Áp dụng công thức 2n.x = N 

Trong đó: x là tổng số tế bào mới được tạo ra, 2n là bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của loài, N là tổng số NST ở trạng thái chưa nhân đôi.

Hướng dẫn giải

- Áp dụng công thức 2n.x=N với N=64, x=4 từ đó suy ra 2n=16

• Chọn C.