Giải bài tập SBT Sinh học 8 Bài 55: Giới Thiệu Chung Hệ Nội Tiết

- Cơ thể người có những tuyến nội tiết nào?

Phương pháp giải

- Các tuyến nội tiết:

+ Tuyến yên.
+ Tuyến giáp.
+ Tuyến trên thận.
+ Tuyến sinh dục.
+ Tuyến hung.
+ Tuyến mấu não.
+ Tuyến tụy.

Hướng dẫn giải

- Cơ thể người có những tuyến nội tiết nằm ở các vị trí khác nhau trong cơ thể nhưng đều tiết các hoocmôn giữ những chức năng khác nhau tuỳ từng tuyến.

- Có thể kể các tuyến nội tiết sau:

+ Tuyển yên (hay còn gọi là tuyến mấu não dưới) nằm ở mặt dưới não, trên hốc yên của xương bướm.

+ Tuyến mấu não trên (hay tuyến tùng) nằm ở phía trên của các củ não sinh tư thuộc não giữa.

+ Tuyến giáp nằm trước sụn giáp; nằm phía sau, áp sát vào tuyến giáp có tuyến cận giáp hay phó giáp gồm 4 tuyến nhỏ.

+ Tuyến hung hay tuyến ức nằm sau xương ức, giữa hai lá phổi, trước tim. Tuyến này phát triển ở trẻ em, teo dần ở người trưởng thành.

+ Các đảo tuỵ (phần nội tiết) của tuyến tuỵ.

+ Tuyến trên thận nằm trên 2 thận, gồm vỏ tuyến và tuỷ tuyến.

+ Tuyến sinh dục nam (tinh hoàn), nữ (buồng trứng) vừa sản sinh các tế bào sinh dục vừa tiết các hoocmôn sinh dục nam hoặc hoocmôn sinh dục nữ.

- Ngoài các tuyến nội tiết chính thức kể trên còn có những nhóm tế bào nằm trên một số cơ quan cũng tiết hoocmôn chẳng hạn ở tim, dạ dày, ruột, gan, thận...

- Vai trò của các tuyến nội tiết là gì?

Phương pháp giải

- Điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể, duy trì tính ổn định của môi trường trong, đảm bảo sự tồn tại và duy trì các hoạt động sinh lí diễn ra bình thường trong cơ thể.

Hướng dẫn giải

- Các tuyến nội tiết tham gia vào điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể có liên quan đến trao đổi chất và chuyển hoá vật chất năng lượng trong các tế bào của cơ thể, đồng thời góp phần vào duy trì tính ổn định của môi trường trong, đảm bảo sự tồn tại và duy trì các hoạt động sinh lí diễn ra bình thường trong cơ thể.

- Sự rối loạn trong hoạt động của các tuyến nội tiết thường dẫn đến tình trạng bệnh lí. Chẳng hạn các tế bào a và p trong đảo tụy của tuyến tụy tham gia vào sự điều hoà lượng đường trong máu hoặc đáp ứng nhu cầu glucôzơ cho các cơ quan đang hoạt động.

- Tuyến giáp tiết ít hoocmôn tirôxin do khẩu phần ăn thiếu iốt sẽ dẫn tới bệnh bướu cổ, trao đổi chất và chuyển hoá trong các tế bào bị suy giảm, trẻ thì chậm lớn và trí não kém phát triển, ở người lớn hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém. Nếu tuyến này tiết quá mức sẽ làm tăng cường trao đổi chất, nhịp tim tăng, thần kinh luôn căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh...

⇒ Đó là những triệu chứng của bệnh bướu cổ lồi mắt (bệnh Bazơđô).

- Hoocmôn từ các tuyến nội tiết tạo ra ngấm thẳng vào máu được vận chuyển đi khắp cơ thể nhưng lại chỉ tác dụng đến từng cơ quan hay một nhóm tế bào xác định là vì sao?

Phương pháp giải

- Hoocmôn bản chất là prôtêin, và mỗi loại hoocmôn có thụ thể tiếp nhận đặc hiệu.

Hướng dẫn giải

- Mặc dù các hoocmôn do các tuyến nội tiết tiết ra ngấm thẳng vào máu, theo dòng máu vận chuyển khắp cơ thể nhưng mỗi hoocmôn chỉ có ảnh hưởng đối với hoạt động của một hay một số cơ quan, tế bào hoặc một số quá trình sinh lí nhất định.

- Ví dụ: Anđostêron của tuyến trên thận chỉ tác động lên các tế bào ở thành các ống lượn xa trong hệ ống thận làm tăng tái hấp thu Na+, đồng thời ADH lại chỉ tác động lên các tế bào ở thành ống góp chung trong thận làm tăng tái hấp thu nước, hạn chế nước thoát ra ngoài qua đường nước tiểu, tuy rằng cả hai hoocmôn đều tham gia vào sự điều chỉnh huyết áp và áp suất thẩm thấu của môi trường trong nhưng mỗi hoocmôn tác động lên một bộ phận khác nhau trong thận. Đó chính là tính đặc hiệu của mỗi hoocmôn do mỗi hoocmôn có một cấu trúc mà chỉ có các thụ thể nằm trên màng tế bào của cơ quan nào mà có cấu trúc phù hợp (như chìa khoá với ổ khoá) mới hình thành một phức hợp hoocmôn - thụ thể, từ đó gây ra một chuỗi các phản ứng sinh hoá đê hoạt hoá các enzim vốn bất hoạt hoặc tạo ra các enzim mới. Những enzim được hoạt hoá hoặc mới hình thành sẽ tham gia vào quá trình chuyển hoá trong tế bào đích làm thay đổi quá trình sinh lí của tế bào hoặc cơ quan đích.

Hệ nội tiết có vai trò

A. Tác động đến các cơ quan đích thông qua đường máu (chậm nhưng kéo đài)ế

B. Điều hoà các quá trình sinh lí.

C. Điều hoà tim mạch.

D. Cả A và B.

Phương pháp giải

- Hệ nội tiết có vai trò

+ Tác động đến các cơ quan đích thông qua đường máu (chậm nhưng kéo đài)

+ Điều hoà các quá trình sinh lí.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Hoocmôn có tính chất

A. Chỉ ảnh hưởng đến một hoặc một số cơ quan xác định.

B. Có hoạt tính sinh học cao.

C. Không mang tính đặc trưng cho loài.

D. Cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Hoocmôn có tính chất:

• Chỉ ảnh hưởng đến một hoặc một số cơ quan xác định.
• Có hoạt tính sinh học cao.
• Không mang tính đặc trưng cho loài.

Hướng dẫn giải

→ Chọn D.

Tuyến nội tiết lớn nhất là

A. Tuyến giáp

B. Tuyến tụy.

C. Tuyến cận giáp

D. Tuyến sinh dục.

Phương pháp giải

- Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng, và lớn nhất trong cơ thể

Hướng dẫn giải

• Chọn A.

- Ghép ý cột 1 với cột 2 cho phù hợp vào cột 3.

Phương pháp giải

- Giới thiệu chung hệ nội tiết gồm:

+ Hệ nội tiết.

+ Hệ ngoại tiết.

Hướng dẫn giải

- Đáp án nối cột.

- Ghép ý cột 1 với cột 2 cho phù hợp vào cột 3.

Phương pháp giải

- Loại hooc môn của các tuyến nội tiết:

+ Tuyến sinh dục.

+ Tuyến yên.

+ Tuyến giáp.

+ Tuyến trên thận.

Hướng dẫn giải

- Đáp án nối cột.

- Điền dấu x vào đáp án đúng, sai cho phù hợp.

Phương pháp giải

1. Đúng.

2. Đúng.

3. Sai: Tuyến giáp cùng với tuyến thượng thận có vai trò điều hoà trao đổi iốt trong máu.

4. Đúng.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.

- Điền dấu x vào đáp án đúng, sai cho phù hợp

Phương pháp giải

1. Sai. Hoocmôn đi theo dòng máu để đưa tới các cơ quan khác nhau và có tác động lên các cơ quan này.

2. Đúng.

3. Sai. Hoocmôn chỉ cần một lượng nhỏ đủ có tác dụng đến các cơ quan đích

4. Đúng.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.

- Điền dấu x vào đáp án đúng, sai cho phù hợp

Phương pháp giải

1. Đúng.

2. Sai. Sự rối loạn hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng bệnh lí là mất cân bằng lượng đường trong máu.

3. Đúng.

4. Sai. Glucagôn làm tăng lượng đường huyết khi lượng đường trong máu giảm.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.

- Điền dấu x vào đáp án cho phù hợp.

Phương pháp giải

- Phân biệt các tuyến của tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.