Soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận Ngữ văn 12 đầy đủ

Câu a. 

- Lỗi lập luận: Ví dụ đưa ra không phù hợp với nội dung của câu trước đó, không làm toát lên được ý “tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người”.

- Câu chốt nêu lên chủ đề của đoạn là “giá trị nhận thức” của văn học dân gian. Nhưng câu 3 của đoạn văn lại đề cập đến tác dụng “tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người”.

- Mặt khác, luận cứ của lập luận này cũng không đầy đủ. Luận điểm chính của đoạn văn là “Giá trị quan trọng nhất của văn học dân gian là giá trị nhận thức” nhưng những câu sau lại chỉ tập trung vào tục ngữ, ca dao mà không đề cập đến các thể loại văn học dân gian khác (thần thoại, truyện ngụ ngôn, truyện cười,…) Luận cứ cũng chỉ nêu lên một khía cạnh rất hẹp của giá trị nhận thức của văn học dân gian là những kinh nghiệm về thời tiết.

Câu b.

- Lỗi lập luận: Nội dung câu kết không phù hợp với các câu trên.

- Luận điểm nêu không rõ ràng, luận cứ không chặt chẽ. Câu chủ đề của đoạn văn tập trung vào vấn đề “(mà còn) rất thèm người” của nhân vật anh thanh niên, vì vậy nội dung của đoạn văn cần đề cập đến những vấn đề liên quan đến sự “thèm người” này. Nhưng ba câu cuối đoạn văn đã lạc sang một vấn đề khác : tinh thần lạc quan của anh thanh niên.

Câu c. 

- Lỗi lập luận: Các câu văn diễn đạt ý rời rạc, không phù hợp với nhau, thiếu mạch lạc.

- Câu 1 nêu lên chủ đề của đoạn văn : “sức mạnh của tình người (trong tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân) trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống”. Câu cuối cùng nâng cao vấn đề cũng khá hợp lí : “Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo trong tác phẩm”. Nhưng hai câu triển khai ý của câu chốt (câu 2 và câu 3) lại lạc sang vấn đề khác khiến lập luận không mạch lạc, chặt chẽ.

Câu d.

- Lỗi lập luận: Câu 3 và 4 có nội dung không phù hợp với nhau.

- Đoạn văn triển khai theo mạch đi từ vẻ đẹp và sức mạnh của những con sóng biển để từ đó liên hệ đến hình ảnh sóng trong những câu thơ mở đầu bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh. Nhưng đoạn văn chuyển ý chưa tốt. Câu 4 đặt ra câu hỏi : “Sóng từ đâu đến và sóng đi đâu, về đâu ?”. Câu 5 không giải quyết vấn đề mà sử dụng lập luận “Chính vì thế…” dễ gây hiểu nhầm : chính vì những điều còn nghi vấn ở câu 4 nên Xuân Quỳnh đã ví tình yêu của mình như những con sóng. Điều đó không hợp lí.

Câu e.

- Lỗi lập luận:  Câu chốt đầu đoạn đúng nhưng các câu sau không tập trung làm sáng rõ được, hơn nữa còn mắc lỗi khác ngoài lỗi lập luận.

- Vấn đề mà đoạn văn triển khai là “Lòng thương người của Nguyễn Du bao trùm lên toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều” nhưng câu cuối của đoạn văn lại là : “Ta càng hiểu thế nào là hồng nhan mà bạc mệnh” khiến lập luận không lô gích, thiếu thống nhất trong việc triển khai và kết lại vấn đề. Mặt khác, luận cứ trong đoạn văn cũng không đầy đủ. Mối liên hệ giữa các luận cứ không chặt chẽ.

Câu g.

- Lỗi lập luận:

+ Câu trích dẫn đưa ra không phù hợp với ý kiến đưa ra: “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng gợi lên sự tiếp nối của thế hệ những người dân Xô Man”  không phù hợp với trích dẫn: “Có những cây non vừa lớn...lông vũ”.

+ Có những câu tối nghĩa.

+ Đoạn văn đề cập đến cây xà nu và ý nghĩa biểu tượng của loài cây này. Nhưng câu cuối cùng lập luận chưa rõ. cấu văn này đưa ra nhận định : “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng gợi lên sự tiếp nối của thế hệ những người dân Xô Man” và trích dẫn đoạn văn tả những thế hệ cây xà nu mà không có sự phân tích để làm rõ mối liên hệ giữa những hình ảnh ấy với “thế hệ những người dân Xô Man”. Mặt khác, nội dung của những câu văn trích dẫn cũng không phù hợp với lô gích lập luận của đoạn văn.

Câu h.

- Lỗi lập luận: Đưa ra những câu có ý nghĩa không ăn nhập với nhau: “Các tác phẩm VHDG đề hướng con người tới “chân, thiện, mĩ”. Không một ai là không biết đến truyện cổ tích “Tấm Cám”;...

- Luận điểm của đoạn văn được nêu trong câu mở đầu (“văn học dân gian có giá trị trong việc bảo tồn và nuôi dưỡng tâm hồn nhân dân”) nhưng không rõ ràng, không phù hợp với kết luận (“Với những giá trị ấy, văn học dân gian là bộ phận của văn học Việt Nam và là nền tảng của văn học viết”). Mặt khác, luận cứ được nêu lên cũng không đầy đủ (truyện cổ tích Tấm Cấm và một câu ca dao), không hệ thống và thiếu toàn diện, do đó không làm sáng tỏ được luận điểm.

Câu a. - Gợi ý sửa lỗi: Giá trị quan trọng nhất của VHDG là giá trị nhận thức... vừa tác động mạnh mẽ đế tâm hồn con người. Ví dụ như câu: “Thân em như tấm lụa đào – Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”. Câu ca dao cho người đọc thấy sự ý thức của người phụ nữ về vẻ đẹp, về giá trị của mình. Đồng thời, người đọc cũng thấy được nỗi đau về thân phận bị phụ thuộc và hạnh phúc bấp bênh ở họ. Họ đáng trân trọng và cũng đáng thương.

Câu b.  Sửa lỗi: bỏ đi câu cuối.

Câu c. Sửa lại: Truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân đã cho ta thấy sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống. Trong cái đói gay gắt, họ đạ biết nương tựa vào nhau, chia sẻ cho nhau. Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo trong tác phẩm.

Câu d.  Sửa lỗi: Nếu ai đã từng đi ra biển thì hẳn phải cảm nhận được vẻ đẹp kì diệu và sức mạnh của những con sóng miên man vỗ bờ. Những con sóng luôn biến đổi khôn lường, lúc thì  êm ả dịu dàng, lúc lại sôi sục, dữ dội. Chính vì thế XQ đã ví tình yêu của mình như những con sóng để nói lên tình yêu của mình.

Câu e. Sửa lỗi: Lòng thương người của ND bao trùm lên toàn bộ tác phẩm “Truyện Kiều”. ND viết truyện thơ này như có “máu chảy trên đầu ngọn bút” (Mộng Liên Đường Chủ nhân). Đó chính là nỗi xót xa vô hạn trước kiếp hồng nhan bạc mệnh mà tiêu biểu là Thúy Kiều. Chính vì thế mà nhà thơ Tố HỮu đã khái quát rất đúng khi viết: Tố Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiều’.

Câu g. Sửa lỗi: Cây xà nu là một cây họ thông..ở Tây Nguyên. Xà nu là loài cây gỗ quý và đặc biệt có sức sống  rất mãnh liệt. Rừng xà nu là biểu tượng cho người dân Xô Man. Hình ảnh những thế hệ cây xà nu gợi lên sự nối tiếp của các thế hệ người dân nơi đây trong cuộc chiến không cân sức với kẻ thù hung bạo là đế quốc Mĩ.

Câu h. Sửa lỗi: Chính vì ra đời từ rất sớm và gắn liền với cuộc sống nhân dân lao động nên VHDG có giá trị trong việc bảo tồn và nuôi dưỡng tâm hồn nhân dân, hướng tới cái “chân, thiện, mĩ”. Qua nhiều tác phẩm, ta đều thấy nhân dân luôn luôn khát khao cho cái thiện thắng cái ác, ở hiền gặp lành. Không những thế, văn học dân gian còn có rất nhiều giá trị nghệ thuật đặc sắc trên các thể loại. Ta thử tìm hểu điều ấy qua truyện cổ tích “Tấm Cám”.