Giải bài tập SGK Địa lí 6 Bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Dựa vào hình 24, hãy phân tích hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau trong các ngày 22-6 và 22-12?

Phương pháp giải

Dựa vào số liệu trong hình trên để tìm ra sự khác nhau hiện tượng ngày, đêm dài ngắn các ngày 22-6 và 22-12:

- Vào ngày 22/6, nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất 

- Vào ngày 22/12, nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái đất

Gợi ý trả lời

- Ở vị trí hạ chí (22-6), nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời. Lúc này đường phân chia sáng tối đi qua trước vòng cực Nam và ở sau vòng cực Bắc.

⟹ Vì vậy, từ Xích đạo trở lên cực Bắc mọi nơi đều có ngày dài hơn đêm.

Hơn nữa, vào ngày này ánh sáng mặt trời còn chiếu thẳng góc xuống mặt đất ở vĩ tuyến 23o27’B (chí tuyến Bắc), do đó ở mọi nơi thuộc nửa cầu Bắc không chỉ có ngày dài hơn đêm, mà còn là ngày dài nhất và đêm ngắn nhất trong năm. Ở nửa cầu Nam hiện tượng sẽ ngược lại.

- Ở vị trí đông chí (22-12), nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời. Lúc này, đường phân chia sáng tối đi qua trước vòng cực Bắc và ở phía sau vòng cực Nam.

⟹ Vì vậy từ Xích đạo xuống cực Nam mọi nơi đều có ngày dài hơn đêm.

Hơn nữa, vào ngày này ánh sáng mặt trời còn chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23°27’N (chí tuyến Nam), do đó ở mọi nơi thuộc nửa cầu Nam không chỉ có ngày dài hơn đêm, mà còn là ngày dài nhất và đêm ngắn nhất trong năm. Ớ nửa cầu Bắc hiện tượng sẽ ngược lại. 

Từ sự phân tích trên, hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trên Trái Đất.

Phương pháp giải

Từ những nguyên nhân đã phân tích ở trên để đưa ra kết luận:

- Ở Xích đạo

- Càng xa Xích đạo

- Từ vòng cực về phía cực 

- Riêng ở Cực

Gợi ý trả lời

Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trên Trái Đất:

- Kết quả:

+ Ở xích đạo (0^o) luôn có ngày dài bằng đêm.

+ Càng lên vĩ độ cao, sự chênh lệch thời gian giữa ngày và đêm càng biểu hiện rõ rệt.

+ Mùa hạ có ngày dài hơn đêm, mùa đông đêm dài hơn ngày.

+ Ngày 21/3 và 23/9, mọi nơi trên Trái Đất đều có ngày đêm dài bằng nhau.

Dựa vào bảng sau đây, hãy giải thích tại sao số ngày có ngày dài 24 giờ lại tăng từ vòng cực đến cực?

Phương pháp giải

Để giải thích số ngày có ngày dài 24 giờ lại tăng từ vòng cực đến cực, ta dựa vào:

Từ vĩ độ 66^o33’ là đường vòng cực Bắc, bắt đầu ngày dài 24 giờ, càng lên các vĩ độ cao thì góc chiếu Mặt Trời càng lớn.

Gợi ý trả lời

Nguyên nhân:

Do trục Trái Đât luôn nghiêng một góc 66^o33’ trong khi chuyển động nên đường phân chia sáng tối và trục Trái Đất không bao giờ trùng nhau,  vĩ tuyến 66^o33’ Bắc là giới hạn rộng nhất của vùng có ngày dài suốt 24 giờ và là điểm  bắt đầu có hiện tường ngày dài 24 giờ.

Càng lên các vĩ độ cao thì chênh lệch góc chiếu Mặt Trời càng lớn, do đó số ngày có 24 giờ lại tăng đến Cực (90 độ).