Lịch sử 8 Bài 5: Công xã Pa-ri 1871

a. Hoàn cảnh ra đời của Công xã

- Na-pô-lê-ông III gây chiến với Phổ và bị thất bại tại Xơ-đăng (2- 9- 1870)

- Quần chúng lao động lật đổ chính quyền Na-pô-lê-ông III (4/9/1870), yêu cầu lập chế độ Cộng hòa và kháng chiến chống Phổ, một chính phủ tư sản lâm thời thành lập mang tên Chính phủ vệ quốc.

- Quân Phổ tiến sâu vào lãnh thổ Pháp, bao vây Pa-ri. Chính phủ tư sản xin đình chiến, nhân dân kiên quyết chiến đầu bảo vệ tổ quốc.

b. Cuộc khởi nghĩa ngày 18/3/1871. Sự thành lập Công xã

- Sáng 18/3/1871 Chie tấn công Quốc dân quân, nhưng bị thất bại phải rút về Vécxai để đối phó.

- Đây là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới.

- 26/3/1871 nhân dân Pa-ri bầu Hội đồng Công xã.

a. Tổ chức bộ máy

- Cơ quan cao nhất là Hội Đồng Công Xã vừa ban bố pháp luật, vừa lập các ủy ban thi hành pháp luật.

- Thành lập lực lượng vũ trang và lực lượng an ninh của nhân dân.

b. Chính sách

- Tách nhà thờ khỏi hoạt động của Nhà nước, nhà trường không dạy kinh thánh.

- Giao cho công nhân quản lí những xí nghiệp của bọn chủ bỏ trốn.

- Quy định về tiền lương tối thiểu, giảm lao động ban đêm, cấm cúp phạt, đánh đạp công nhân.

- Hoãn trả tiền thuê nhà, hoãn trả nợ.

- Quy định giá bán bánh mì.

- Thực hiện chế độ giáo dục bắt buộc, miễn học phí.

⇒ Chứng tỏ là nhà nước kiểu mới là một nhà nước vô sản, phục vụ nhân dân

a. Nội chiến ở Pháp

- Từ đầu tháng 4, quân Véc-xai bắt đầu tấn công Pa-ri. Đến đầu tháng 5, phần lớn các pháo đài phía tây và phía nam bị quân Véc-xai chiếm lại.

- Ngày 20/5, quân Véc-xai tổng tấn công vào thành phố. Cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt, đến ngày 28/5, lịch sử gọi là “ Tuần lễ đãm máu”.

b. Ý nghĩa lịch sử của Công xã Pa-ri

- Ý nghĩa:

+ Là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới lật đổ chính quyền tư sản.

+ Lập nhà nước kiểu mới – nhà nước vô sản. 

- Nguyên nhân thất bại:

+ Do không có chuẩn bị và thiếu kiên quyết trấn áp phản cách mạng.

+ Vô sản Pa-ri còn yếu

+ Chủ nghĩa tư bản Pháp còn mạnh

+ Thiếu một chính đảng Mác-xít lãnh đạo

+ Chưa liên minh với nông dân

Câu 1: Thái độ của “Chính phủ vệ quốc” và của nhân dân Pháp trước tình hình đất nước sau ngày 4 -9- 1870 như thế nào?

Gợi ý trả lời

- Thái độ của “Chính phủ vệ quốc” xin đình chiến, đầu hàng, thậm chí đàn áp nhân dân.

- Thái độ nhân dân: Bất chấp thái độ đầu hàng và hành động đàn áp phong trào đấu tranh của chính phủ, nhân dân Pa-ri kiên quyết đứng lên chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Câu 2: Vì sao nhân dân Pa-ri đấu tranh và thành lập Công xã Pa-ri?

Gợi ý trả lời

Nhân dân Pa-ri đấu tranh và thành lập Công xã Pa-ri vì nhân dân chống lại giai cấp tư sản đầu hàng Đức và đàn áp quần chúng.

Câu 3: Trình bày ý nghĩa lịch sử và bài học của Công xã Pa-ri.

Gợi ý trả lời

- Làm hình ảnh của chế độ xã hội mới tiến bộ, cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới đấu tranh cho một xã hội tốt đẹp hơn.

- Để lại bài học quý báu như: cách mạng muốn giành thắng lợi phải có đảng cách mạng nhân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông, phải kiên quyết trấn áp kẻ thù.

Bài học tóm tắt sự thành lập, tổ chức bộ máy, chính sách và ý nghĩa của Công xã Pa-ri. Qua bài học, các em hiểu rõ về Công xã Pa-ri và bài học rút ra từ Công xã Pa-ri.