Sinh học 6 Bài 48: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người

Thực vật không chỉ góp phần giúp điều hòa khí hậu, góp phần hạn chế lũ lụt và xói mòn. Trong tự nhiên, các sinh vật nói chung có mối quan hệ mật thiết với nhau về thức ăn và nơi ở. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu vai trò của thực vật đối với động vật.

Sinh học 6 Bài 48: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Vai trò của thực vật với động vật

a. Thực vật cung cấp oxi và thức ăn cho động vật

- Lượng oxi mà thực vật nhả ra có ý nghĩa quan trọng với sinh vật khác kể cả con người.

- Thực vật là nguồn thức ăn phong phú cho động vật và con người

Ví dụ minh họa chuỗi thức ăn

Chuỗi thức ăn

- Ngoài vai trò chính là làm thức ăn cho động vật, một số ít thực vật cũng gây hại:

  • Lá và hoa cây duốc cá thường được dùng để tiêu diệt một số loại cá dữ trong hồ, ao nuôi cá. 

    Lá ngón có chứa chất cực độc nên có hại cho con người và động vật! Lá ngón mọc ở rừng núi, nên khi đi rừng, các bạn phải chú ý đến cây này nhé!

    "Thủy triều đỏ" hay sự "nở hoa" của tảo là hiện tượng bùng nổ về số lượng của tảo biển. Sự "nở hoa" của tảo có khi làm nước biển màu đỏ, có khi màu xanh, màu xám hoặc như màu cám gạo... lấy hết ôxi, làm các sinh vật khác chết ngạt.

  • Đối với chó, mèo và ngựa thì cây trúc đào là một thứ cực kỳ đáng sợ, nó có thể gây suy tim cho các loài trên khi ăn phải, biểu hiện là mất thăng bằng, nhịp tim nhanh cũng như chảy rất nhiều nước bọt.

Cây hoa trúc đào

b. Thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật

Thực vật cung cấp nơi ở và sinh sản cho động vật

1.2. Thực vật với đời sống con người

a. Những cây có giá trị sử dụng

Bảng Một số cây có giá trị sử dụng

b. Những cây có hại cho sức khoẻ con người

  • Trong quả Anh túc chất nhựa trắng, lấy ra phơi khô thành thuốc phiện, trong đó chứa 10% morphin, có thể giải trừ hiện tượng chuột rút và ức chế cơ tim, chủ yếu dùng trong co thắt cơ tim tắc động mạch. Nhưng dùng nhiều sẽ gây nghiện, bị ngộ độc dần dần ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, trở thành"con nghiện", sau đó nghẹt thở chết. Do đó, ngoài việc trồng làm thuốc được quản lý chặt chẽ ra, nhà nước cấm trồng cây Anh túc.

Hoa anh túc

  • Tên khoa học là Hippeastrum puniceum. Củ cây có chất độc Lycorine gây tiêu chảy, buồn nôn, ói mửa khi ăn phải. Nhựa cây có thể gây nôn mửa nếu ăn phải. Tránh tiếp xúc trực tiếp với da vì có thể gây bỏng rát, ngứa...

Huệ lili

2. Bài tập minh họa

Câu 1: Nêu vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người? 

Hướng dẫn giải

Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người:

  • Thực vật cung cấp ôxi và là thức ăn cho động vật và người.
  • Cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật.
  • Cung cấp lương thực, thực phẩm, dược liệu, vật liệu xây dựng, vật liệu sản xuất, cây làm cảnh... cho con người.
  • Một số thực vật cũng gây hại cho động vật và người.

Câu 2: Vì sao phải tích cực trồng cây, gây rừng?

Hướng dẫn giải

Phải tích cực trồng cây, gây rừng vì:

- Vai trò của thực vật trong thiên nhiên và vai trò của thực vật đối với động vật và đời sống con người vô cùng quan trọng.

- Nếu không có thực vật thì:

  • Khí ôxi giảm, khí cacbônic tăng ỉàm ảnh hưởng đến hô hấp của người và động vật, làm ô nhiễm môi trường.
  • Lượng khí cacbônic tăng góp phần làm tăng nhiệt độ môi trường. Không khí bị ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.
  • Khí hậu nóng, khô làm nhiệt độ trái đất tăng lên.
  • Gây ngập lụt, mất nguồn nước ngầm, gây hạn hán.
  • Đất mặt bị rửa trôi, chất đất màu mỡ bị mất làm ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.
  • Mất nguồn cung cấp thức ăn và nơi ở của động vật.
  • Mất nguồn cung cấp sản phẩm và nguyên liệu cần cho đời sống và sản xuất của con người.

3. Luyện tập

3.1. Bài tập tự luận

Câu 1: Tại sao người ta nói: "Nếu không có thực vật thì cũng không có loài người"? 

Câu 2: Nêu vai trò của thực vật đối với động vật?

3.2. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Tính đa dạng của thực vật được biểu hiện ở điều nào sau đây?

A. Số lượng các loài

B. Số lượng các cá thể trong mỗi loài

C. Môi trường sống của mỗi loài

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 2: Ở nước ta có khoảng bao nhiêu loài thực vật có mạch?

A. Khoảng trên 12 000 loài

B. Khoảng gần 10 000 loài

C. Khoảng gần 15 000 loài

D. Khoảng trên 20 000 loài

Câu 3: Nguyên nhân chủ yếu gây ra sự suy giảm tính đa dạng của thực vật là gì?

A. Do tác động của bão từ

B. Do ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt

C. Do hoạt động khai thác quá mức của con người

D.Tất cả các phương án đưa ra

Câu 4: Loại cây nào dưới đây được dùng để làm thuốc?

A. Hoa sữa

B. Sâm Ngọc Linh

C. Thông thiên

D. Ngô đồng

4. Kết luận

Sau khi học xong bài này các em cần:

  • Giải thích được sự khai thác quá mức dẫn đến tàn phá và suy giảm đa dạng sinh vật.
  • Nêu các ví dụ về vai trò của cây xanh đối với đồi sống con người và nền kinh tế.
Ngày:07/08/2020 Chia sẻ bởi:Chương

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM