Nội soi đường tiêu hóa trên: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Nội soi tiêu hóa trên là thủ thuật được áp dụng để bác sĩ chuyên khoa có thể quan sát rõ ràng tình trạng bên trong dạ dày, thực quản, tá tràng của người bệnh bằng cách cho ống soi mềm vào trong đường tiêu hóa trên. Đây là thủ thuật mang lại hiệu quả tối đa cho việc chẩn đoán, phát hiện các bệnh lý trong đường tiêu hóa trên. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả của thủ thuật này, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây nhé!
Mục lục nội dung
1. Nhận định chung
Nội soi đường tiêu hóa trên (UGI) là một thủ thuật cho phép bác sĩ nhìn vào niêm mạc bên trong thực quản, dạ dày và phần đầu tiên của ruột non (tá tràng). Công cụ nội soi được sử dụng. Đầu của ống nội soi được đưa vào qua miệng và sau đó nhẹ nhàng di chuyển xuống cổ họng vào thực quản, dạ dày và tá tràng (đường tiêu hóa trên).
Thủ thuật này đôi khi được gọi là esophagogastroduodenoscopy (EGD).
Sử dụng nội soi, bác sĩ có thể tìm kiếm vết loét, viêm, khối u, nhiễm trùng hoặc chảy máu. Có thể thu thập các mẫu mô (sinh thiết), loại bỏ polyp và điều trị chảy máu qua Nội soi. Bác sĩ có thể tìm thấy các vấn đề không xuất hiện trong X-quang.
Thủ thuật này đôi khi có thể ngăn ngừa sự cần thiết phải phẫu thuật thăm dò.
2. Chỉ định nội soi đường tiêu hóa trên
Tìm các vấn đề trong đường tiêu hóa trên (GI). Những vấn đề này có thể bao gồm:
Viêm thực quản hoặc dạ dày.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Hẹp thực quản.
Các tĩnh mạch giãn ở thực quản hoặc dạ dày.
Barrett thực quản, một tình trạng làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
Thoát vị.
Loét.
Ung thư.
Tìm nguyên nhân gây nôn ra máu.
Tìm nguyên nhân của các triệu chứng, chẳng hạn như đau bụng trên hoặc đầy hơi, khó nuốt, nôn mửa, hoặc giảm cân không giải thích được.
Tìm nguyên nhân của nhiễm trùng.
Kiểm tra sự lành vết loét dạ dày.
Nhìn vào bên trong dạ dày và ruột non trên (tá tràng) sau phẫu thuật.
Tìm kiếm một khối trong lỗ mở giữa dạ dày và tá tràng.
Nội soi cũng có thể được thực hiện để:
Kiểm tra chấn thương thực quản trong trường hợp khẩn cấp. (Ví dụ, điều này có thể được thực hiện nếu người đó đã nuốt chất độc).
Thu thập các mẫu mô (sinh thiết) để xem xét trong phòng xét nghiệm.
Loại bỏ sự tăng trưởng (polyp) từ bên trong thực quản, dạ dày hoặc ruột non.
Điều trị chảy máu có thể gây thiếu máu.
Loại bỏ các vật lạ đã bị nuốt.
Điều trị một khu vực hẹp của thực quản.
Điều trị Barrett thực quản.
3. Chuẩn bị nội soi đường tiêu hóa trên
Trước khi nội soi đường tiêu hóa trên, hãy cho bác sĩ biết nếu:
Bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc gây mê.
Đang dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Sử dụng chất làm loãng máu hoặc có vấn đề chảy máu.
Có vấn đề về tim.
Đang hoặc có thể mang thai.
Bị tiểu đường và dùng insulin.
Đã được phẫu thuật hoặc xạ trị vào thực quản, dạ dày hoặc phần trên của ruột non.
Không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong 6 đến 8 giờ trước khi thủ thuật. Dạ dày trống giúp bác sĩ nhìn thấy dạ dày rõ ràng trong quá trình thủ thuật. Nó cũng làm giảm khả năng nôn mửa. Nếu nôn, có một rủi ro nhỏ là chất nôn có thể xâm nhập vào phổi. Nếu thủ thuật được thực hiện trong trường hợp khẩn cấp, một ống có thể được đưa vào qua mũi hoặc miệng để làm rỗng dạ dày.
Có thể được yêu cầu ký vào một mẫu đơn đồng ý cho biết hiểu các rủi ro của thủ thuật và đồng ý thực hiện.
Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu thủ thuật, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.
Có thể được yêu cầu ngừng dùng các sản phẩm aspirin, thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và bổ sung sắt 7 đến 14 ngày trước khi thủ thuật. Nếu dùng thuốc làm loãng máu thường xuyên, hãy nói chuyện với bác sĩ về cách quản lý thuốc.
Không dùng sucralfate (Sulcrate) hoặc thuốc kháng axit vào ngày thủ thuật. Những loại thuốc này có thể khiến bác sĩ khó nhìn thấy đường tiêu hóa trên.
Trước khi thủ thuật, sẽ mặc áo choàng bệnh viện. Nếu đang đeo răng giả, đồ trang sức, kính áp tròng hoặc kính, hãy tháo chúng ra. Để thoải mái, làm trống bàng quang trước khi thủ thuật.
Sắp xếp để có người đưa về nhà sau khi thủ thuật. Sẽ được dùng thuốc an thần trước khi thủ thuật và sẽ cần một chuyến đi về nhà.
4. Thực hiện nội soi đường tiêu hóa trên
Nội soi đường tiêu hóa có thể được thực hiện tại phòng khám, hoặc bệnh viện. Ở lại qua đêm trong bệnh viện thường là không cần thiết. Thủ thuật này thường được thực hiện bởi một bác sĩ chuyên về các vấn đề của hệ thống tiêu hóa (bác sĩ tiêu hóa). Bác sĩ cũng có thể có một trợ lý. Một số bác sĩ gia đình, bác sĩ nội khoa và bác sĩ phẫu thuật cũng được đào tạo để làm thủ thuật này.
Trước khi làm thủ thuật, xét nghiệm máu có thể được thực hiện để kiểm tra lượng máu thấp hoặc các vấn đề đông máu. Cổ họng có thể bị tê bằng thuốc xịt gây tê, súc miệng hoặc viên ngậm. Điều này là để thư giãn phản xạ bịt miệng và làm cho việc đưa ống nội soi vào cổ họng dễ dàng hơn.
Trong quá trình thủ thuật, có thể được sử dụng thuốc giảm đau và thuốc an thần thông qua đường truyền tĩnh mạch (IV) trên cánh tay hoặc bàn tay. Những loại thuốc này làm giảm đau và sẽ khiến cảm thấy thư giãn và buồn ngủ trong quá trình thủ thuật. Có thể không nhớ nhiều về thủ thuật.
Sẽ được yêu cầu nằm nghiêng về bên trái, đầu hơi cúi về phía trước. Một thiết bị bảo vệ miệng có thể được đặt trong miệng để bảo vệ răng khỏi ống nội soi. Sau đó, đầu bôi trơn của ống nội soi sẽ được hướng dẫn miệng. Bác sĩ có thể nhẹ nhàng nhấn lưỡi ra khỏi đường đi ống. Có thể được yêu cầu nuốt để giúp di chuyển ống theo. Ống soi không to hơn nhiều loại thực phẩm nuốt. Nó sẽ không gây ra vấn đề với hơi thở.
Sau khi ống nội soi nằm trong thực quản, đầu sẽ nghiêng thẳng. Điều này giúp ống soi trượt xuống thực quản dễ dàng hơn. Trong thủ thuật, cố gắng không nuốt trừ khi được yêu cầu. Ai đó có thể loại bỏ nước bọt từ miệng bằng một thiết bị hút. Hoặc có thể cho phép nước bọt chảy ra từ bên cạnh miệng.
Bác sĩ sẽ nhìn qua thị kính hoặc xem màn hình trong khi bác sĩ từ từ di chuyển ống nội soi. Bác sĩ sẽ kiểm tra thành của thực quản, dạ dày và tá tràng. Không khí hoặc nước có thể được bơm qua ống soi để giúp đường dẫn cho ống soi hoặc để xóa mờ ống kính. Hút có thể được áp dụng để loại bỏ không khí hoặc dịch tiết.
Một máy ảnh gắn liền với ống soi chụp ảnh. Bác sĩ cũng có thể chèn các dụng cụ nhỏ như kẹp, và gạc qua ống soi để thu thập các mẫu mô (sinh thiết), loại bỏ sự tăng trưởng hoặc cầm máu.
Để giúp bác sĩ dễ dàng nhìn thấy các phần khác nhau của đường tiêu hóa trên (GI), có thể thay đổi vị trí hoặc áp dụng lực nhẹ lên bụng. Sau khi kiểm tra xong, ống soi được rút từ từ.
Bài kiểm tra thường mất 30 đến 45 phút. Nhưng nó có thể mất nhiều thời gian hơn, tùy thuộc vào những gì được tìm thấy và những gì được thực hiện trong quá trình thủ thuật.
Sau khi thủ thuật, sẽ được theo dõi trong 1 đến 2 giờ cho đến khi thuốc hết tác dụng. Nếu cổ họng bị tê trước khi kiểm tra, không nên ăn hoặc uống cho đến khi cổ họng không còn tê và phản xạ bịt miệng đã trở lại bình thường.
Khi đã bình phục hoàn toàn, có thể về nhà. Sẽ không thể lái xe hoặc vận hành máy móc trong 12 giờ sau khi thủ thuật. Bác sĩ sẽ cho biết khi nào có thể quay lại chế độ ăn uống và sinh hoạt thông thường. Không uống rượu trong 12 đến 24 giờ sau khi thủ thuật.
5. Cảm thấy khi nội soi đường tiêu hóa trên
Có thể thấy một cơn đau ngắn, sắc nét khi kim tiêm tĩnh mạch (IV) được đặt trong tĩnh mạch ở cánh tay. Gây tê cục bộ phun vào cổ họng thường có vị hơi đắng. Nó sẽ làm cho lưỡi và cổ họng cảm thấy tê và sưng. Một số người báo cáo rằng họ cảm thấy như không thể thở được vì đôi khi có ống trong cổ họng. Nhưng đây là một cảm giác gây ra bởi thuốc mê. Luôn có nhiều không gian thở xung quanh ống trong miệng và cổ họng. Nhớ thư giãn và hít thở sâu, chậm.
Trong quá trình thủ thuật, có thể cảm thấy rất buồn ngủ và thư giãn từ thuốc an thần và giảm đau. Có thể bị nôn, buồn nôn, đầy hơi hoặc đau chuột rút nhẹ trong bụng khi ống được di chuyển. Nếu bị đau, hãy báo cho bác sĩ bằng tín hiệu đã được thỏa thuận hoặc gõ nhẹ vào cánh tay. Mặc dù không thể nói chuyện trong khi làm thủ thuật, vẫn có thể giao tiếp.
Máy hút được sử dụng để loại bỏ dịch tiết, nhưng nó không gây đau. Việc loại bỏ các mẫu sinh thiết cũng không đau.
Sẽ cảm thấy lảo đảo sau khi thủ thuật cho đến khi thuốc hết tác dụng. Điều này thường mất một vài giờ. Nhiều người báo cáo rằng họ nhớ rất ít về xét nghiệm vì thuốc an thần được sử dụng trước và trong khi thủ thuật.
Sau khi kiểm tra, có thể ợ và cảm thấy đầy hơi trong một thời gian. Có thể bị cù, khô họng hoặc miệng. Có thể cảm thấy hơi khàn, và có thể bị đau họng nhẹ. Những triệu chứng này có thể kéo dài vài ngày. Viên ngậm họng Bảo Thanh và nước súc miệng ấm có thể giúp giảm các triệu chứng cổ họng.
Nếu trẻ có thủ thuật này, điều tương tự cũng đúng. Nếu trẻ bị đau họng và từ 4 tuổi trở lên, có thể cho bé uống viên ngậm trị đau họng. Ngoài ra, một đứa trẻ 8 tuổi trở lên có thể súc miệng bằng nước muối ấm.
Không uống rượu sau khi thủ thuật.
6. Rủi ro của nội soi đường tiêu hóa trên
Biến chứng rất hiếm. Có một rủi ro nhỏ là thực quản, dạ dày hoặc ruột non sẽ có một lỗ nhỏ trong đó. Nếu điều này xảy ra, có thể cần phải phẫu thuật để khắc phục nó. Cũng có một chút khả năng nhiễm trùng sau khi nội soi.
Chảy máu cũng có thể xảy ra từ thủ thuật hoặc nếu lấy mẫu mô (sinh thiết). Nhưng chảy máu thường tự dừng lại mà không cần điều trị. Nếu nôn trong khi thủ thuật và một số chất nôn vào phổi, viêm phổi do hít phải là nguy cơ có thể xảy ra. Nếu nó xảy ra, nó có thể được điều trị bằng kháng sinh.
Nhịp tim không đều có thể xảy ra trong quá trình thủ thuật. Nhưng nó hầu như luôn tự biến mất mà không cần điều trị.
Nguy cơ của các vấn đề cao hơn ở những người mắc bệnh tim nghiêm trọng, người lớn tuổi và những người yếu hoặc thể chất yếu. Nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro cụ thể.
Sau khi kiểm tra, hãy gọi khẩn cấp khác ngay lập tức nếu có:
Tưc ngực.
Khó thở vừa đến nặng.
Sau khi kiểm tra, hãy gọi cho bác sĩ hoặc y tá ngay lập tức nếu:
Cảm thấy khó thở hoặc chóng mặt.
Có triệu chứng nhiễm trùng, chẳng hạn như sốt hoặc ớn lạnh.
Nôn máu, cho dù là tươi và đỏ hay đã cũ và trông giống như bã cà phê.
7. Ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Nội soi đường tiêu hóa trên (UGI) cho phép bác sĩ nhìn vào niêm mạc bên trong thực quản, dạ dày và phần đầu tiên của ruột non (tá tràng). Bác sĩ sử dụng một công cụ xem, linh hoạt được gọi là nội soi.
Bác sĩ có thể nói chuyện về một số phát hiện ngay sau khi nội soi. Nhưng các loại thuốc nhận được để giúp thư giãn có thể làm suy giảm trí nhớ, vì vậy bác sĩ có thể đợi cho đến khi chúng hết hẳn. Có thể mất 2 đến 4 ngày cho một số kết quả. Các xét nghiệm cho một số bệnh nhiễm trùng có thể mất vài tuần.
Bình thường
- Thực quản, dạ dày và ruột non trên (tá tràng) trông bình thường.
Bất thường
- Viêm hoặc kích thích được tìm thấy trong thực quản, dạ dày hoặc ruột non.
- Chảy máu, loét, khối u, rách hoặc giãn tĩnh mạch được tìm thấy.
- Thoát vị hiatal được tìm thấy.
- Một phần quá hẹp được tìm thấy trong thực quản.
- Một vật lạ được tìm thấy trong thực quản, dạ dày hoặc ruột non.
- Một mẫu sinh thiết có thể được thực hiện để:
- Tìm hiểu xem khối u hoặc vết loét có chứa tế bào ung thư.
- Xác định một loại vi khuẩn được gọi là H. pylori hoặc một loại nấm như candida đôi khi gây viêm thực quản truyền nhiễm.
- Nhiều vấn đề có thể ảnh hưởng đến kết quả của thủ thuật này. Bác sĩ sẽ thảo luận về kết quả liên quan đến các triệu chứng và sức khỏe trong quá khứ.
8. Yếu tố ảnh hưởng đến nội soi đường tiêu hóa trên
Có thể không thể làm thủ thuật, hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu vừa có một thủ thuật khác sử dụng vật liệu tương phản bari. Không nên thực hiện nội soi đường tiêu hóa trên dưới 2 ngày sau khi có X-quang loạt tiêu hóa trên (GI) để bác sĩ có thể nhìn thấy dạ dày và ruột non.
9. Điều cần biết thêm
Nội soi đường tiêu hóa trên (GI) là cách tốt nhất để kiểm tra thực quản, dạ dày và ruột non trên (tá tràng). Bác sĩ có thể lấy mẫu mô để kiểm tra nhiễm H. pylori, được cho là nguyên nhân chính gây loét dạ dày hoặc tá tràng.
Ung thư có thể được tìm thấy hoặc loại trừ bằng cách sử dụng nội soi.
Nội soi có thể được thực hiện sau khi thủ thuật loạt GI trên tìm thấy một vấn đề.
Trẻ nhỏ có thể nội soi một cách an toàn.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến nội soi đường tiêu hóa trên: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm hiểu biết trong việc tìm hiểu và chẩn đoán!