Chụp tuyến nước bọt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Chụp tuyến nước bọt sử dụng một camera đặc biệt và một chất hóa học phóng xạ để chụp ảnh của tuyến nước bọt. Điều này có thể giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây khô miệng (xerostomia) hoặc sưng ở tuyến nước bọt. Để biết rõ hơn về thủ thuật này cũng như ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả của nó, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây.
Mục lục nội dung
1. Nhận định chung
Chụp tuyến nước bọt sử dụng một camera đặc biệt và một chất hóa học phóng xạ để chụp ảnh của tuyến nước bọt. Điều này có thể giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây khô miệng (xerostomia) hoặc sưng ở tuyến nước bọt.
Trong quá trình chụp tuyến nước bọt, chất dịch đánh dấu được đưa vào tĩnh mạch trong cánh tay. Chất đánh dấu di chuyển qua máu và vào tuyến nước bọt. Một máy ảnh đặc biệt chụp ảnh để cho thấy lượng chất đánh dấu ở lại trong tuyến nước bọt.
2. Chỉ định chụp tuyến nước bọt
Chụp tuyến nước bọt được thực hiện để:
Tìm nguyên nhân gây sưng ở tuyến nước bọt chính. Sưng có thể do nhiễm trùng (áp xe), viêm hoặc u nang.
Xem sự tăng trưởng trong tuyến mang tai là một khối u lành tính hoặc có thể là ung thư.
Tìm nguyên nhân gây khô miệng (xerostomia). Một số vấn đề có thể gây khô miệng, chẳng hạn như ống dẫn nước bọt bị tắc, sự phát triển của tuyến nước bọt hoặc hội chứng Sjögren.
3. Chuẩn bị chụp tuyến nước bọt
Trước khi chụp tuyến nước bọt, hãy cho bác sĩ biết nếu:
Đang hoặc có thể mang thai.
Đang cho con bú. Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong chụp tuyến nước bọt có thể vào sữa mẹ. Không cho con bú trong 2 ngày sau khi chụp tuyến nước bọt. Trong thời gian này, có thể cho bé uống sữa mẹ mà đã lưu trữ trước khi chụp tuyến nước bọt, hoặc có thể cho sữa công thức. Vứt bỏ sữa mẹ bơm trong 2 ngày sau khi chụp tuyến nước bọt.
Đã có chụp hạt nhân khác gần đây. Nếu vậy, chụp tuyến nước bọt có thể cần phải trì hoãn.
Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả có thể có ý nghĩa gì.
4. Thực hiện chụp tuyến nước bọt
Chụp tuyến nước bọt thường được thực hiện bởi một kỹ thuật viên y học hạt nhân. Các hình ảnh thường được giải thích bởi một bác sĩ X quang hoặc chuyên gia y học hạt nhân.
Sẽ cần phải tháo đồ trang sức có thể cản trở quá trình chụp.
Trong quá trình chụp tuyến nước bọt, sẽ ngồi với máy ảnh đặt ở cổ. Một lượng nhỏ chất đánh dấu được đặt trong tĩnh mạch (IV).
Máy ảnh sẽ quét bức xạ được phát hành bởi người theo dõi. Các hình ảnh được chụp cứ sau vài phút trong quá trình quét. Cần giữ yên trong quá trình quét để hình ảnh không bị mờ.
Có thể được yêu cầu hút một quả chanh sau khi những bức ảnh đầu tiên được chụp. Điều này khiến tuyến nước bọt tiết ra nhiều nước bọt hơn. Sau đó, nhiều hình ảnh được chụp.
Quét tuyến nước bọt mất khoảng 1 giờ.
5. Cảm thấy khi chụp tuyến nước bọt
Sẽ không cảm thấy đau trong khi chụp tuyến nước bọt. Có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh khi kim tiêm được đặt vào cánh tay. Chất đánh dấu có thể làm cho cảm thấy ấm và đỏ ửng.
Có thể thấy khó nằm yên trong quá trình chụp.
6. Rủi ro của chụp tuyến nước bọt
Có một chút khả năng thiệt hại cho các tế bào hoặc mô từ bức xạ, bao gồm cả mức độ phóng xạ thấp được sử dụng cho xét nghiệm này. Nhưng khả năng thiệt hại từ tia X thường rất thấp so với lợi ích của xét nghiệm.
Phản ứng dị ứng với chất đánh dấu là rất hiếm.
Trong một số trường hợp, đau nhức hoặc sưng có thể phát triển tại vị trí tiêm. Áp nén ẩm, ấm vào cánh tay để làm giảm các triệu chứng này.
7. Ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Chụp tuyến nước bọt sử dụng một camera đặc biệt và chất hóa học phóng xạ để chụp ảnh của tuyến nước bọt.
Kết quả chụp tuyến nước bọt thường có sẵn trong vòng 2 ngày.
Bình thường
- Chất đánh dấu di chuyển đều qua tuyến nước bọt và được giải phóng bình thường vào miệng.
- Các ống dẫn nước bọt dẫn từ tuyến nước bọt không bị chặn. Nước bọt được tiết ra để đáp lại việc mút một quả chanh.
Bất thường
- Chất đánh dấu không di chuyển đều qua các tuyến nước bọt. U nang, áp xe, hoặc một khối u hoặc sự phát triển khác có thể có mặt.
- Chất đánh dấu có thể không chảy bình thường từ tuyến nước bọt vào miệng. Điều này có thể được gây ra bởi một khối u chèn vào ống dẫn, sỏi trong ống dẫn hoặc viêm ống dẫn.
- Dòng chảy của chất đánh dấu qua các tuyến nước bọt bị giảm. Điều này có thể chỉ ra một tình trạng, chẳng hạn như hội chứng Sjögren.
- Lượng chất đánh dấu trong tuyến nước bọt trước tai được tăng lên rất nhiều. Điều này có thể chỉ ra viêm hoặc nhiễm trùng tuyến mang tai (viêm tuyến mang tai).
8. Yếu tố ảnh hưởng đến chụp tuyến nước bọt
Những lý do có thể không thể chụp tuyến nước bọt hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:
Thai kỳ. Chụp tuyến nước bọt thường không được thực hiện trong thai kỳ, vì bức xạ có thể gây hại cho em bé đang phát triển (thai nhi).
Không có khả năng ở yên trong quá trình chụp tuyến nước bọt.
9. Điều cần biết thêm
Việc chụp tuyến nước bọt hiếm khi được thực hiện. Thông thường, chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) được thực hiện để xem xét tuyến nước bọt. Siêu âm cũng có thể được thực hiện để xem xét các tuyến nước bọt. Nhưng chụp tuyến nước bọt là thủ thuật duy nhất có thể thấy các tuyến nước bọt hoạt động như thế nào.
Mặc dù chụp tuyến nước bọt có thể được thực hiện để đánh giá khô miệng do hội chứng Sjögren, nhưng nó thường không được sử dụng để chẩn đoán bệnh này. Nhưng chụp tuyến nước bọt có thể được sử dụng để chẩn đoán hội chứng Sjögren ở một người bị viêm.
Với một số thông tin trên đây về Chụp tuyến nước bọt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả, hy vọng sẽ giúp các bạn có những hiểu biết cần thiết để tìm hiểu và chẩn đoán hiệu quả!
