Chọc dò dịch màng phổi: ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật

Chọc dò dịch màng phổi là một thủ thuật để loại bỏ chất dịch từ không gian giữa phổi và thành ngực được gọi là khoang màng phổi. Nó được thực hiện với một cây kim (và đôi khi là một ống thông nhựa) được luồn qua thành ngực. Hình ảnh siêu âm thường được sử dụng để hướng dẫn vị trí của kim. Dịch màng phổi này có thể được gửi đến phòng xét nghiệm để xác định điều gì có thể khiến dịch tích tụ trong khoang màng phổi.

Thông thường chỉ có một lượng nhỏ dịch màng phổi có mặt trong khoang màng phổi. Sự tích tụ của dịch màng phổi dư thừa (tràn dịch màng phổi) có thể được gây ra bởi nhiều tình trạng, chẳng hạn như nhiễm trùng, viêm, suy tim hoặc ung thư. Nếu một lượng lớn dịch có mặt, nó có thể khó thở. Dịch bên trong không gian màng phổi có thể được tìm thấy trong khi kiểm tra lâm sàng và thường được xác nhận bằng X-quang ngực.

Chọc dò dịch màng phổi có thể được thực hiện để:

• Tìm nguyên nhân của tràn dịch màng phổi.
• Giảm khó thở và đau do tràn dịch màng phổi.

Sẽ được yêu cầu ký vào một mẫu đơn đồng ý cho biết hiểu các rủi ro của chọc dò dịch màng phổi và đồng ý thực hiện.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu chọc dò dịch màng phổi, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Hãy cho bác sĩ biết nếu:

• Đang dùng bất kỳ loại thuốc nào.
• Có dị ứng với bất kỳ loại thuốc, bao gồm cả thuốc gây mê.
• Sử dụng chất làm loãng máu, hoặc nếu có vấn đề chảy máu.
• Đang hoặc có thể mang thai.

Ngoài ra, một số vấn đề có thể làm tăng khó khăn của lồng ngực. Hãy cho bác sĩ biết nếu có:

• Đã phẫu thuật phổi. Sẹo từ quy trình đầu tiên có thể gây khó khăn cho việc thực hiện thủ thuật này.
• Một bệnh phổi mãn tính, không thể đảo ngược, chẳng hạn như khí phế thũng.
• X-quang ngực thường được thực hiện trước khi làm thủ thuật. Bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm máu nhất định, chẳng hạn như công thức máu toàn bộ (CBC) và các yếu tố đông máu, trước khi làm thủ thuật.

Thủ thuật này có thể được thực hiện tại phòng khám, trong khoa X-quang của bệnh viện, trong phòng cấp cứu hoặc tại giường bệnh trong bệnh viện. Bác sĩ có thể có một y tá hỗ trợ làm thủ thuật.

Sẽ cần phải cởi bỏ tất cả hoặc hầu hết quần áo (có thể được phép giữ đồ lót nếu nó không can thiệp vào thủ thuật). Sẽ được cung cấp một miếng vải hoặc giấy để sử dụng trong suốt quá trình. Trong suốt quá trình, sẽ được ngồi nhưng nghiêng về phía trước trên một chiếc bàn cạnh giường. Nếu được thực hiện trong khoa X-quang, X-quang hoặc siêu âm có thể được sử dụng để xác nhận vị trí của dịch trong ngực.

Vị trí kim giữa xương sườn sẽ được làm sạch bằng dung dịch sát khuẩn. Bác sĩ sẽ cho gây tê cục bộ trong thành ngực để không cảm thấy đau khi kim rút dịch dài hơn được đưa vào. Khi khu vực bị tê, bác sĩ sẽ đưa kim vào nơi lấy dịch (không gian màng phổi). Có thể cảm thấy một số cơn đau hoặc áp lực nhẹ khi kim đâm vào khoang màng phổi.

Một ống tiêm hoặc một ống nhỏ gắn vào chai chân không được sử dụng để loại bỏ dịch màng phổi. Bác sĩ sẽ thu thập dịch để gửi đến phòng xét nghiệm. Sau khi dịch được lấy ra, kim hoặc ống nhỏ được lấy ra và băng nơi chọc kim.

Thủ thuật này mất khoảng 10 đến 15 phút.

X-quang có thể được thực hiện ngay sau khi làm thủ thuật để đảm bảo rằng không có biến chứng nào xảy ra.

Nếu nhiều dịch màng phổi thu thập và cần phải được loại bỏ, chọc dò dịch màng phổi lần khác có thể được thực hiện sau đó.

Khi được tiêm để làm tê da tại vị trí kim, sẽ cảm thấy một cảm giác đau nhói hoặc đau rát kéo dài trong vài giây. Khi kim được đưa vào thành ngực, có thể lại cảm thấy đau nhói trong vài giây.

Khi dịch màng phổi bị loại bỏ, có thể cảm thấy "kéo" hoặc áp lực trong ngực. Hãy cho bác sĩ hoặc y tá biết nếu cảm thấy ngất xỉu hoặc nếu bị khó thở, đau ngực hoặc ho không kiểm soát được.

Nếu một lượng lớn dịch màng phổi bị loại bỏ trong suốt quá trình, có lẽ sẽ có thể thở dễ dàng hơn.

Chọc dò dịch màng phổi nói chung là một thủ thuật an toàn. X-quang ngực có thể được thực hiện ngay sau khi làm thủ thuật để đảm bảo rằng không có biến chứng nào xảy ra. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Tràn khí màng phổi. Điều này có thể xảy ra nếu kim được sử dụng để loại bỏ dịch màng phổi làm thủng phổi, cho phép không khí chảy vào không gian màng phổi.
• Phù phổi, có thể xảy ra nếu một lượng lớn dịch được loại bỏ.
• Nhiễm trùng và chảy máu.
• Tổn thương gan hoặc lách, mặc dù điều này rất hiếm.

Chọc dò dịch màng phổi là một thủ thuật để loại bỏ dịch từ không gian giữa phổi và thành ngực được gọi là khoang màng phổi. Kết quả từ một phòng xét nghiệm thường có sẵn trong 1 đến 2 ngày làm việc. Nếu dịch đang được kiểm tra nhiễm trùng, chẳng hạn như bệnh lao, kết quả có thể không có sẵn trong vài tuần.

Bình thường

• Một lượng nhỏ dịch màng phổi trong suốt, không màu hoặc màu vàng nhạt, thường dưới 20 mL (0,7 fl oz). Không có nhiễm trùng, viêm, hoặc ung thư được tìm thấy.

Bất thường

• Một lượng lớn dịch màng phổi có mặt.
• Chất dịch có thể được dán nhãn là một chất tiết hoặc chất thấm. Sự khác biệt giữa hai loại chất lỏng này có liên quan đến lượng protein và các chất khác có trong dịch.
• Dịch thấm có số lượng tế bào bạch cầu thấp (WBC), mức enzyme dehydrogenase (LDH) thấp và mức protein thấp. Có thể được gây ra bởi xơ gan, suy tim hoặc hội chứng thận hư.
• Dịch tiết có thể được gây ra bởi các bệnh, chẳng hạn như nhiễm trùng (viêm phổi), chấn thương ngực, ung thư, viêm tụy, bệnh tự miễn hoặc tắc mạch phổi (PE).
• Nếu có nhiễm trùng, dịch tiết sẽ có số lượng WBC cao, nồng độ enzyme LDH cao, mức protein cao và vi khuẩn hoặc các sinh vật truyền nhiễm khác.
• Nếu có ung thư, dịch tiết sẽ có số lượng WBC cao (thường là tế bào lympho), nồng độ enzyme LDH cao và mức protein cao. Các tế bào bất thường cũng có thể có mặt.
• Nếu có tắc mạch phổi, dịch tiết sẽ có số lượng WBC thấp và số lượng lớn các tế bào hồng cầu.

Những lý do có thể không thể làm thủ thuật hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh.
• Không có khả năng ngồi yên.

Chọc dò dịch màng phổi có thể không được thực hiện cho những người có:

• Rối loạn chảy máu.
• Suy tim hoặc bệnh tim do phổi (cor pulmonale).
• Sinh thiết màng phổi có thể được thực hiện cùng lúc với phẫu thuật lồng ngực để lấy mẫu mô từ lớp lót bên trong của thành ngực.
• Chọc dò dịch màng phổi có thể được thực hiện trước một thủ thuật khác gọi là viêm màng phổi. Trong thủ thuật này, một hóa chất hoặc thuốc (Talc hoặc doxycycline) được đưa vào khoang màng phổi, gây ra phản ứng viêm trên bề mặt của phổi và bên trong khoang màng phổi. Chính điều này làm cho lớp màng phổi dính dính vào lớp màng phổi ở bên trong thành ngực. Điều này lấy đi khoảng trống màng phổi và ngăn ngừa hoặc làm giảm việc thu thập dịch màng phổi.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến chọc dò dịch màng phổi: ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm hiểu biết trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh!