Soạn bài Giá trị văn học và tiếp nhận văn học Ngữ văn 12 siêu ngắn

- Giá trị của văn học ảnh hưởng tới con người và cuộc sống:

+ Giá trị nhận thức

+ Giá trị thẩm mĩ

+ Giá trị giáo dục

Giá trị nhận thức, thẩm mĩ, giáo dục có mối quan hệ mật thiết với nhau.

- Tiếp nhận văn học là quá trình người đọc chuyển hóa văn bản ngôn từ nghệ thuật thành tác phẩm văn học thông qua các giai đoạn như đọc văn bản (tri giác ngôn từ, tái tạo hình ảnh…), phát hiện, kiến tạo ý nghĩa của tác phẩm, thưởng thức các giá trị tư tưởng, nghệ thuật, ghi nhớ những điều hay, tâm đắc…

- Tính chất tiếp nhận văn học:

    + Đó là một quá trình giao tiếp.

    + Tính chất cá thể hóa, tính chủ động, tích cực của người tiếp nhận các yếu tố thuộc về cá nhân có vai trò quan trọng.

    + Tính đa dạng, không thống nhất của việc tiếp nhận văn học.

- Để tiếp nhận văn học có hiệu quả thực sự, người tiếp nhận cần

+ Nâng cao trình độ hiểu biết.

+ Trau dồi kinh nghiệm

+ Trân trọng những tác phẩm.

+ Tiếp nhận một cách chủ động, tích cực, sáng tạo, hướng tới cái hay, cái đẹp, cái đúng.

+ Không nên suy diễn tùy tiện

- Đó là cách nói để khẳng định và đề cao giá trị giáo dục của văn chương.

- Cần đặt gíá trị giáo dục trong mối quan hệ không thể tách rời với các giá trị khác bởi giữa các giá trị của văn học có mối liên hệ hỗ trợ mật thiết, có giá trị này mới có giá trị kia.

+ Giá trị thẩm mĩ: Nguyễn Tuân đem đến cho chúng ta một quan niệm thẩm mĩ đầy tư tưởng nhân văn.

+ Giá trị nhận thức: Người đọc hiểu thêm về thú chơi chữ thanh cao, nho nhã của người xưa; tái hiện được không gian và thời gian lịch sử- xã hội của thời đại đó,…

+ Giá trị giáo dục: Ngợi ca và trân trọng những nét nhân cách và khí phách cao đẹp của Huấn Cao, tác phẩm hướng người đọc đến những giá trị đạo đức, nhân cách tốt đẹp.

- Cảm là cấp độ tiếp nhận cảm tính về tác phẩm, là khi người đọc có những ấn tượng chung nào đó (vui, buồn, sâu sắc, mới mẻ...) nhưng chưa cắt nghĩa được nguồn gốc những ấn tượng đó.

- Hiểu là cấp độ tiếp nhận lí trí, là khi người đọc đã nhận thức được tác phẩm một cách tương đối trọn vẹn cả về nội dung và nghệ thuật, có cơ sở để lí giải những ấn tượng, cảm xúc mà tác phẩm gợi ra cũng như những giá trị sâu xa khác của tác phẩm.