Soạn bài Tổng kết phần Tiếng Việt: Lịch sử, đặc điểm loại hình và phong cách ngôn ngữ Ngữ văn 12 siêu ngắn

Nguồn gốc và lịch sử phát triển

a. Về nguồn gốc, tiếng Việt thuộc:

- Họ: ngôn ngữ Nam Á - Dòng: Môn – Khmer. Nhánh: Tiếng Việt Mường chung.

b. Các thời kì lịch sử phát triển

- Trước thế kỉ X: kho từ vựng phong phú, với những từ ngữ cơ bản gốc Nam Á và một số thuộc gốc Thái hay gốc Mã Lai.

- Thời kì từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX: ông cha ta sáng tạo ra chữ Nôm, thơ văn bằng chữ Nôm ra đời.

- Từ thế kỉ XX đến cách mạng tháng Tám 1945: chữ quốc ngữ ra đời góp phần làm cho tiếng Việt đáp ứng kịp nhu cầu diễn đạt tri thức mới.

- Từ CMT8 năm 1945 đến nay: tiếng Việt được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực.

Đặc điểm của loại hình ngôn ngữ đơn lập

a. Đơn vị cơ sở của ngữ pháp là Tiếng.

b. Từ không biến đổi hình thái.

c. Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị bằng trật tự từ và hư từ

a. PCNN Sinh hoạt

- Dạng nói

- Dạng viết

- Dạng lời nói tái hiện (trong tác phẩm văn học)

b. PCNN Nghệ thuật

- Ca dao, vè, thơ,...

- Kịch bản

c. PCNN Chính luận

- Báo cáo, tham luận, phát biểu hội nghị…

d. PCNN Báo chí

- Bản tin, phóng sự, tiểu phẩm.

e. PCNN Khoa học

- Sách giáo khoa, giáo trình

f. PCNN Hành chính

- Giấy chứng nhận, văn bằng chứng chỉ

a. PCNN Sinh hoạt:

• Tính cá thể.

• Tính sinh động – cụ thể.

• Tính cảm xúc.

b. PCNN Nghệ thuật

• Tính thẩm mĩ.

• Tính đa nghĩa.

• Tính cá thể hóa (dấu ấn riêng của tác giả).

c. PCNN Chính luận

• Tính công khai về chính kiến, tư tưởng, lập trường chính trị xã hội.

• Tính chặt chẽ trong lập luận.

• Tính truyền cảm mạnh mẽ.

d. PCNN Báo chí

• Tính thông tin sự kiện.

• Tính ngắn gọn.

• Tính hấp dẫn

e. PCNN Khoa học

• Tính trừu tượng khái quát.

• Tính lí trí logic.

• Tính phi cá thể.

f. PCNN Hành chính

• Tính khuôn mẫu.

• Tính minh xác.

• Tính công vụ.

Hai phần văn bản đều có chung đề tài (trăng) nhưng được viết với hai phong cách ngôn ngữ khác nhau:

+ Phần văn bản (a) được viết theo phong cách ngôn ngữ khoa học nên ngôn ngữ dùng thể hiện tính trừu tượng, khái quát, tính lí trí, lôgíc, tính phi cá thể.

+ Phần văn bản (b) được viết theo phong cách ngôn ngữ nghệ thuật nên ngôn ngữ dùng thể hiện tính hình tượng, tính truyền cảm, tính cá thể hóa.