Soạn bài Tức nước vỡ bờ Ngữ văn 8 siêu ngắn

Khi bọn tay sai xông vào, tình thế của chị Dậu.

• Gia cảnh khốn cùng: Nghèo túng phải bán con, bán chó, chạy vạy nộp sưu cho chồng còn bị bắt nộp thêm suất sưu cho em chồng đã chết từ năm ngoái.
• Chồng vừa tỉnh sau một trận đòn thừa sống thiếu chết.
• Anh Dậu vừa bưng bát cháo kề miệng.

• Cai lệ: là cai cầm đầu đám lính lệ ở huyện đường, tay sai chuyên đánh người là "nghề" của hắn.
• Cảnh cai lệ vào nhà chị Dậu: Gõ đầu roi xuống đất, quát bằng giọng khàn khàn, xưng hô xấc xược "ông- thằng".
• Bản chất hung bạo, dữ tợn: trợn ngược mắt quát, giọng hầm hè, đùng đùng giật phắt thừng, bịch luôn vào ngực chị Dậu, tát vào mặt chị đánh cái bốp.

⟹ Cai lệ chỉ là tên tay sai vô danh, mạt hạng nhưng lại hống hách, bạo tàn dám làm những chuyện bất nhân, nhân danh "nhà nước", "phép nước". 

• Diễn biến tâm lí của chị Dậu: sợ hãi, nhún nhường van xin -> tức giận, vùng lên kháng cự.
• Diễn biến này được miêu tả chân thực, hợp lý.
• Chị Dậu là người vừa giàu tình yêu thương vừa có sức phản kháng tiềm tàng mạnh mẽ.

- Nhan đề: Tức nước vỡ bờ:

• Nghĩa đen: Nước lớn, nhiều thì ắt sẽ vỡ bờ.
• Nghĩa bóng: Con đường sống của quần chúng bị áp bức chỉ có thể là con đường đấu tranh để tự giải phóng, không có con đường nào khác.

- Cách đặt như vậy vô cùng thỏa đáng, vì:

• Xét toàn bộ nội dung tác phẩm thì Tức nước vỡ bờ là tên gọi hợp lý phù hợp với diễn biến truyện.
• Tên nhan đề có ý nghĩa: khi con người bị áp bức, bóc lột sẽ phản kháng mạnh mẽ. Sức mạnh đó bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, tình yêu thương gia đình.

• Tình huống được tạo dựng hợp lý, tự nhiên, từ diễn biến tới cao trào, giàu kịch tính.
• Ngôn ngữ đối thoại của nhân vật thay đổi.
• Hành động của nhân vật được khắc họa dồn dập.

• Phản ánh đúng quy luật: có sự áp bức, bóc lột tất yếu sẽ có đấu tranh.
• Ngô Tất Tố nhìn thấy sức mạnh đấu tranh tiềm tàng của người nông dân.
• Hành động phản kháng là tự phát, khơi màn cho những sự trỗi dậy đấu tranh sau đó.
• Chỉ bằng bạo lực, đấu tranh mới giải quyết được sự đàn áp, gông cùm của chế độ nửa phong kiến thực dân.