Giải bài tập SGK Hóa 8 Bài 11: Luyện tập 2

Hãy tính hóa trị của đồng Cu, photpho P, silic Si và sắt Fe trong các công thức hóa học sau: Cu(OH)₂, PCl₅, SiO₂, Fe(NO₃)₃.

Phương pháp giải

Để tính hóa trị ta dựa vào quy tắc hóa trị:

Quy tắc hóa trị x. a = y. b

Biết x, y và a (hoặc b) thì tính được b (hoặc a)

Biết a , b thì tìm được x, y để lập công thức hóa học, chuyển thành tỉ lệ: x/y=b/a=b′/a′

Lấy x = b hay b’ và y = a’ ( nếu a’, b’ là những số đơn giản hơn so với a, b).

Hướng dẫn giải

Ta có: nhóm (OH), (NO₃) và Cl đều hóa trị I.

Gọi hóa trị của các chất cần tính là a. Ta có:

• Cu(OH)₂: 1.a = 2.I ⇒ a = II

Hay Cu hóa trị II.

• PCl₅: 1.a = 5.I ⇒ a = V

Hay P hóa trị V.

• SiO₂: 1.a = 2.II ⇒ a = IV

Hay Si hóa trị IV.

• Fe(NO₃)₃: 1.a = 3.I ⇒ a = III

Hay Fe hóa trị III.

Cho biết nhóm công thức hóa học hợp chất của nguyên tố X với O và hợp chất của nguyên tố Y với H như sau (X,Y là những nguyên tố nào đó): XO, YH₃.

Hãy chọn công thức hóa học nào cho phù hợp của X với Y trong số các công thức cho sau đây:

A. XY₃ 

B. X₃Y

C. X₂Y₃ 

D. X₃Y₂

E. XY

Phương pháp giải

Để tìm công thức hóa học phù hợp của X, Y ta dựa vào xác định hóa trị của X trong XO và Y trong YH₃, sau đó xác định công thức theo quy tắc hóa trị:

Quy tắc hóa trị x. a = y. b

Biết x, y và a (hoặc b) thì tính được b (hoặc a)

Biết a , b thì tìm được x, y để lập công thức hóa học, chuyển thành tỉ lệ: x/y=b/a=b′/a′

Lấy x = b hay b’ và y = a’ ( nếu a’, b’ là những số đơn giản hơn so với a, b).

Hướng dẫn giải

Công thức hóa học hợp chất của nguyên tố XO và YH₃, với O hóa trị II, và H hóa trị I.

• Gọi hóa trị của X là a

Theo quy tắc hóa trị ta có : a.1 = II.1 ⇒ a = II

⇒ X có hóa trị II.

• Gọi hóa trị của Y là b

Theo quy tắc hóa trị ta có : b.1 = I.3 ⇒ b = 3

⇒ Y có hóa trị III.

Gọi công thức là X_xY_y

Theo quy tắc hóa trị: II.x = III.y ⇒ \(\frac{x}{y} = \frac{{III}}{{II}} = \frac{3}{2}\)

Vậy công thức cần tìm là X₃Y₂.

Chọn đáp án D.

Theo hóa trị của sắt trong hợp chất có công thức hóa học là Fe₂O­₃, hãy chọn công thức hóa học đúng trong số các công thức hợp chất có phân tử gồm Fe liên kết với (SO₄) sau:

A. FeSO₄ 

B. Fe₂SO₄ 

C. Fe₂(SO₄)­₂ 

D. Fe₂(SO­₄)₃ 

E. Fe₃(SO₄)₂

Phương pháp giải

Để tìm công thức hóa học phù hợp của Fe và SO₄ ta dựa vào xác định hóa trị của Fe trong Fe₂O₃ sau đó xác định công thức theo quy tắc hóa trị:

Quy tắc hóa trị x. a = y. b

Biết x, y và a (hoặc b) thì tính được b (hoặc a)

Biết a , b thì tìm được x, y để lập công thức hóa học, chuyển thành tỉ lệ: x/y=b/a=b′/a′

Lấy x = b hay b’ và y = a’ ( nếu a’, b’ là những số đơn giản hơn so với a, b).

Hướng dẫn giải

• Gọi hóa trị của Fe trong Fe₂O₃ là a

Theo quy tắc hóa trị ta có: a.2 = II.3 ⇒ a = III ⇒ Fe có hóa trị III.

• Gọi công thức dạng chung là Fe_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị ta có: III.x = II. y ⇒  \(\frac{x}{y} = \frac{{II}}{{III}} = \frac{2}{3}\) 

Vậy công thức hóa trị đúng là Fe₂(SO₄)₃.

Chọn đáp án D.

Lập công thức hóa học và tính phân tử khối của hợp chất có phân tử gồm K(I), bari Ba(II), Al(III) lần lượt liên kết với:

a) Cl.

b) Nhóm (SO₄).

Phương pháp giải

Để lập công thức hóa học ta dựa vào quy tắc hóa trị, từ công thức vừa lập được, ta tính phân tử khối.

Hướng dẫn giải

Câu a

• Gọi công thức hóa học là K_xCl_y:

Theo quy tắc hóa trị: I.x = I.y ⇒ \(\frac{x}{y} = \frac{I}{I} = \frac{1}{1}\)

⇒ Công thức hóa học đúng là KCl

Phân tử khối KCl = 39 + 35,5 = 74,5 đvC.

• Gọi công thức hóa học là Ba_xCl_y:

Theo quy tắc hóa trị: II.x = I.y ⇒ \(\frac{x}{y} = \frac{I}{{II}} = \frac{1}{2}\)

⇒ Công thức hóa học đúng là BaCl₂

Phân tử khối BaCl₂ = 137 + 71 = 208 đvC.

• Gọi công thức hóa học là Al_xCl_y:

Theo quy tắc hóa trị: III.x = I.y ⇒  \(\frac{x}{y} = \frac{I}{{III}} = \frac{1}{3}\)

⇒ Công thức hóa học đúng là AlCl₃

Phân tử khối AlCl₃ = 27 + 35,5.3 = 133,5 đvC.

Câu b

• Gọi công thức hóa học là K_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị: I.x = II.y ⇒ \(\frac{x}{y} = \frac{{II}}{I} = \frac{2}{1}\)

⇒ Công thức hóa học đúng là K₂SO₄

Phân tử khối K₂SO₄ = 39.2 + 332 + 16.4 = 174 đvC.

• Gọi công thức hóa học là Ba_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị: II.x = II.y ⇒  \(\frac{x}{y} = \frac{{II}}{{II}} = \frac{1}{1}\)

⇒ Công thức hóa học đúng là BaSO₄

Phân tử khối BaSO₄ = 137 + 32 + 16.4 = 233 đvC.

• Gọi công thức hóa học là Al_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị: III.x = II.y ⇒ \(\frac{x}{y} = \frac{{II}}{{III}} = \frac{2}{3}\)

⇒ Công thức hóa học đúng là Al₂(SO₄)₃

Phân tử khối Al₂(SO­₄)₃ = 27.2 + (32 + 16.4).3 = 342 đvC.