Sinh hoc 9 Bài 25: Thường biến

- Thường biến là sự biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen, phát sinh trong đời sống cá thể dưới tác động trực tiếp của môi trường.

- Ví dụ:

• Lá của cây rau mác biến đổi hình dạng tùy theo môi trường sống.
• Thân và lá của cây dừa cạn thay đổi hình dạng phụ thuộc vào độ ẩm của môi trường.
• Kích thước của củ su hào to hay nhỏ là do kĩ thuật chăm sóc tốt hay kém.

- Thường biến thường biểu hiện đồng loạt, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh và không di truyền được.

- Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường.

• Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
• Các tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào môi trường.

- Tính dễ biến dị của tính trạng số lượng có ảnh hưởng nhiều đến năng suất:

• Đúng quy trình - năng suất cao
• Sai quy trình - năng suất thấp

- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (chỉ một gen hoặc một nhóm gen) trước môi trường khác nhau.

- Mức phản ứng do kiểu gen quy định.

+ Ví dụ: Lợn Đại bạch khi được nuôi trong điều kiện chăm sóc đầy đủ thì đạt tối đa khoảng 185kg, trong khi đó nếu nuôi trong điều kiện cho ăn và chăm sóc kém thì chỉ đạt khoảng 100kg.

Phân biệt thường biến và đột biến?

Hướng dẫn giải:

Câu 1: Thường biến là gì? Phân biệt thường biến với đột biến.

Câu 2: Mức phản ứng là gì? Cho ví dụ trên cây trồng?

Câu 3: Người ta vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng về mức phản ứng để nâng cao năng suất cây trồng như thế nào?

Câu 1: Vai trò của thường biến là:

A. Biến đổi cá thể
B. Giúp sinh vật thích nghi với môi trường
C. Di truyền cho đời sau
D. Thay đổi kiểu gen của cơ thể

Câu 2: Phát biểu nào sau đây không đúng:

A. Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
B. Tính trạng số lượng rất ít hoặc không chịu ảnh hưởng của môi trường.
C. Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
D. Bố mẹ truyền đạt cho con kiểu gen chứ không truyền tính trạng có sẵn.

Câu 3: Đặc điểm của thường biến là

A. thay đổi kiểu gen và thay đổi kiểu hình.

B. không thay đổi kiểu gen, thay đổi kiểu hình.

C. thay đổi kiểu gen và không thay đổi kiểu hình.

D. không thay đổi kiểu gen, không thay đổi kiểu hình.

Câu 4: Sự phụ thuộc của tính trạng vào kiểu gen như thế nào?

A. Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.

B. Tính trạng chất lượng ít phụ thuộc vào kiểu gen.

C. Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.

D. Bất kì loại tính trạng nào cũng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.

- Sau khi học xong bài này, các em cần:

• Trình bày được khái niệm thường biến và mức phản ứng.
• Phân tích được mối quan hệ giữa kiểu hình, kiểu gen và môi trường.
• Phân biệt được thường biến và đột biến.