Địa lí 12 Bài 22: Vấn đề phát triển nông nghiệp

a. Sản xuất lương thực

- Vai trò

• Đảm bảo lương thực cho người, vật nuôi
• Nguồn hàng cho xuất khẩu.
• Đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp

- Điều kiện phát triển

• Tự nhiên: đất đai, khí hậu…
• Kinh tế - Xã hội: dân cư, công nghiệp chế biến, thị trường, chính sách…

- Tình hình phát triển

• Diện tích gieo trồng tăng
• Sản lượng lương thực tăng
• Năng suất tăng
• Bình quân lượng thực đầu người tăng
• Nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới
• Cơ cấu mùa vụ thay đổi

- Phân bố

• ĐB sông Hồng , ĐB sông Cửu Long,…

b. Sản xuất cây thực phẩm

- Vai trò

• Cung cấp thực phẩm cho người, vật nuôi
• Nguồn hàng xuất khẩu…

- Điều kiện phát triển

• Tự nhiên: đất đai, khí hậu…
• Kinh tế - Xã hội: dân cư, thị trường, chính sách…

- Tình hình phát triển và phân bố

• Rau đậu trồng khắp các địa phương, tập trung ở vùng ven Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh, Hải Phòng…
• Diện tích trồng rau cả nước trên 500.000 ha, nhiều nhất ở ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long.
• Diện tích đậu trên 200.000 ha, nhiều nhất ở Đông Nam Bộ, Tây Nguyên.

c. Sản xuất cây công nghiệp và cây ăn quả

- Vai trò

• Nguyên liệu cho công nghiệp chế biến
• Nguồn hàng cho xuất khẩu.
• Sử dụng hợp lý tài nguyên, lao động…

- Điều kiện phát triển

• Tự nhiên: đất đai, khí hậu…
• Kinh tế - Xã hội: dân cư, công nghiệp chế biến, thị trường, chính sách…

- Tình hình phát triển

• Cây công nghiệp nhiệt đới, cận nhiệt.
• Diện tích gieo trồng tăng, nhất là diện tích cây công nghiệp lâu năm.
• Sản lượng, năng suất tăng
• Xuất khẩu cà phê, cao su, hồ tiêu,…

- Phân bố

• Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Trung du miền núi Bắc Bộ,…

- Vai trò

• Cung cấp thực phẩm cho người
• Nguyên liệu cho công nghiệp chế biến
• Nguồn hàng cho xuất khẩu,…

- Điều kiện phát triển

• Tự nhiên: cơ sở thức ăn, đồng cỏ,…
• Kinh tế - Xã hội: diống, dịch vụ thú y, công nghiệp chế biến, thị trường, …

- Tình hình chung

• Tỉ trọng của ngành chăn nuôi từng bước tăng khá vững chắc.
• Ngành chăn nuôi đang tiến mạnh lên sản xuất hàng hóa, chăn nuôi trang trại theo hình thức công nghiệp.
• Các sản phẩm không qua giết thịt chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi.

Câu 1: Dựa vào hình 22, hãy nhận xét về cơ cấu sản xuất ngành trồng trọt và xu hướng chuyển dịch cơ cấu của ngành này?

Gợi ý làm bài

- Từ 1990-2005: cơ cấu sản xuất ngành trồng trọt có sự thay đổi giữa các nhóm cây trồng.

- Giảm tỉ trọng nhóm cây lương thực, cây ăn quả, cây khác. Tăng tỉ trọng nhóm cây ăn quả, cây công nghiệp. Sự chuyển dịch này phù hợp với sự chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Câu 2: Dựa vào kiến thức đã học, hãy kể tên một số cánh đồng lúa nổi tiếng ở miền núi, trung du Bắc Bộ và Tây Nguyên?

Gợi ý làm bài

- Một số cánh đồng lúa nổi tiếng ở miền núi, trung du Bắc Bộ: Than Uyên, Nghĩa Lộ, Điện Biên, Trùng Khánh,...

- Một số cánh đồng lúa nổi tiếng ở Tây Nguyên: An Khê, Krông Pach,...

Câu 3: Tại sao các cây công nghiệp lâu năm đóng vai trò quan trọng nhất trong cơ cấu sản xuất cây công nghiệp?

Gợi ý làm bài

Cây công nghiệp lâu năm đóng vai trò quan trọng nhất trong cơ cấu sản xuất cây công nghiệp. Vì:

• Điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sự phát triển cây công nghiệp (khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, đất đỏ badan, lao động, mạng lưới cơ sở chế biến …)
• Cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao, nguyên liệu cho công nghiệp.
• Là nguồn hàng xuất khẩu chủ lực.

Sau bài học cần nắm các nội dung sau:

• Hiểu được sự thay đổi trong cơ cấu ngành nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi).
• Hiểu được sự phát triển và phân bố sản xuất cây lương thực – thực phẩm và sản xuất cây công nghiệp, các vật nuôi chủ yếu.
• Xác định trên bản đồ và trên lược đồ các vùng chuyên canh cây lương thực -thực phẩm và cây công nghiệp trọng điểm.