Cây la - Chữa hắc lào, sán trâu bò
Cây la (chìa vôi) là cây nhỏ hoặc nhỡ cao 2,5-5m, ưa mọc nơi dãi nắng, mọc hoang tại khắp các tỉnh miển Bắc, được dùng để chữa hắc lào, sán trâu bò, tiểu tiện đục, khí hư,... Bài viết dưới đây của eLib.VN sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn chi tiết hơn về những lợi ích, cách sử dụng, thông tin về liều lượng và những nhược điểm tiềm ẩn của loại cây này.
Mục lục nội dung
Còn gọi là la rừng, ngoi, cà hôi, phô hức (Thổ), chìa vôi, sang mou (Luang prabang-Lào).
Tên khoa học Solanum verbasciýỡỉium L. (Soỉanum pubescens Roxb, Solanum erian- thum Don.).
Thuộc họ Cà Solanaceae.
1. Mô tả cây
Cây la
Cây nhỏ hoặc nhỡ cao 2,5-5m. Toàn cảnh, lá phù một lớp lông dày hình sao màu vàng nhạt, hoặc vàng xám. Lá mọc cách, hình thuôn, hai đẩu nhọn, mép nguyên, cà hai mặt đều có lông mịn, dày hơn ở mặt dưới, cuống lá dài 2-4cm.
Cụm hoa hình xìm lưỡng phân hoặc xim ngù, hoa hình chén, phù đầy lông mềm, ưàng hoa màu vàng nhạt, đường kính 0,5-1,3cm, với 6 cánh hoa hình mũi mác, đầu nhọn. Quả nhỏ, hình cầu, đường kính 6mm, hạt rất nhiều có vân mạng đường kính 2mm.
Lá cầy khi vò có mùi thơm phảng phất mùi hồng bì.
2. Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mọc hoang tại khắp các tỉnh miển Bắc như Hà Giang (la, la rừng), Hòa Bình, Cao Bằng, Lạng Sơn, ngay tại Hà Nội cũng có. Ưa mọc nơi dãi nắng.
Thường người ta hái lá tươi về dùng. Ngoài ra còn dùng rể đào quanh năm, thái mỏng phơi hay sấy khô. Có khi dùng cả cây thái mỏng phơi hay sấy khô.
3. Thành phần hóa học
Trong cây la có solanin, saponozit, một ít tinh dầu. Vỏ rễ có 0,3% solasodin. Thành phần khác chưa rõ.
4. Công dụng và liều dùng
Trong nhân dân, lá la tươi dùng chữa lòi dom, hắc lào, sán trâu bò.
Tại các nước khác, lá la được dùng chữa tiểu tiện đục và phụ nữ khí hư.
Tại Malaixia lá tươi giã nát được dùng đát lên hai bên thái dương chữa nhức đầu (theo Burkill và Haniff, 1930. Gard. Bull. s.s. 6: 226). Trong thú y, lá thái nhỏ cho vào lỗ mũi ngựa chữa bệnh sổ mũi của ngựa. Trong y học nhàn dân Malaixia (Medical book of Maỉayan medicine-Gar. Bull. Str. Sett 6, 130: 335) người ta dùng nước sắc của rễ chống chữa những cơn đau kịch trong người và những rối loạn sau bữa ăn.
5. Đơn thuốc có lá la
Đắp lòi dom: Lá tươi ngắt bỏ cuống và gân, giã nát sao nóng dịt vào chỗ lòi dom sau khi đã rửa sạch bằng nước ấm. Có thể để nguyên lá, úp vào dom hay nướng cháy lá, vo lại cho vào hậu môn. Nên làm vào buổi tối trước khi đi ngủ đổ tránh đi lại. Bệnh nhân bị lòi dom thường khỏi rất nhanh, đi lại bình thường, 2-3 năm không thấy tái phát. Có bệnh nhân dom lòi 4-5cm dùng khỏi.
Chữa hắc lào: Lá la tươi vò. lấy nước, chấm vào vết hắc lào đã rửa sạch.
Trên đây là một số thông tin về Cây la (chìa vôi) mà eLib.VN đã tổng hợp, bài viết chỉ mang tính tham khảo. eLib.VN không khuyến khích bạn đọc tự chẩn đoán bệnh hay thực hiện các phương pháp điều trị tại nhà.
