Hoá học 8 Bài 37: Axit Bazơ Muối

a. khái niệm

Phân tử axít gồm một hay nhiều nguyên tử hiđrô liên kết với gốc axít, các nguyên tử hiđrô này có thể thay thế bằng các nguyên tử kim loại.

b. Công thức của axít

Công thức: CH_nA

- n: là chỉ số của nguyên tử H

- A: là gốc axít

c. Phân loại

- Axit không có oxi: HCl, H₂S...

- Axit có oxi: HNO₃, H₂SO₄, H₃PO₄ …

d. Tên gọi

*Axít có oxi

Cách gọi tên: Tên axit: axit + tên Phi kim +ic

Ví dụ: HNO₃ (Axit nitric), H₂SO₄ (Axit sunfuric)...

*Axít không có oxi

Cách gọi tên: axit + tên phi kim +hiđic

Ví dụ: H₂S (axit sunfuhiđric), HCl (axit clohiđric)...

*Axít  có ít oxi

Cách gọi tên: axit + PK + ơ

Ví dụ: H₂SO₃ (axit sunfurơ). Gốc =SO₃ có tên là sunfit

a. Khái niệm

Bazơ là một phân tử  gồm một nguyên tố kim loại liên kết một hay nhiều nhóm hiđroxit(-OH).

b. Công thức hóa học

Công thức: M(OH)_n

- M: là nguyên tố kim loại

- n: là chỉ số của nhóm (-OH)

c. Phân loại bazơ

- Bazơ tan (kiềm), tan được trong nước: NaOH; Ca(OH)₂...

- Bazơ không tan, không tan được trong nước: Fe(OH)₃; Cu(OH)₂…

d. Tên gọi

Tên bazơ = Tên kim loại( nếu kim loại có nhiều hoá trị gọi tên kèm theo tên hoá trị) + hiđroxit.

Ví dụ: Ca(OH)₂ Canxi hidroxit; Fe(OH)₃ sắt (III) hiđroxit.

a. Khái niệm

Phân tử muối gồm có một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết một hay nhiều gốc axít.

b. Công thức hóa học

Công thức: M_xA_y

M: là nguyên tố kim loại

x: là chỉ số của M

A: là gốc axít

y: là chỉ số của gốc axít

c. Cách đọc tên muối

Tên muối = tên kim loại (kèm hoá trị kim loại có nhiều hoá trị) + tên gốc axít

Tên một số gốc muối: -Cl (clorua), =SO₄ (sunfat), -NO₃ (Nitrat), =CO₃ (Cacbonat), -HCO₃ (Hiđrocacbonat), -HSO₄ (Hiđrosunfat)

Ví dụ: NaCl (Natri clorua), CaCO₃ (Canxi cacbonat), Fe₂(SO₄)₃ Sắt (III) sunfat, KHCO₃ (Kali hiđrocacbonat)...

d. Phân loại muối

Muối trung hoà: Là muối mà trong gốc axít không có nguyên tử “ H” có thể thay thế bằng nguyên tử kim loại như ZnSO₄; Cu(NO₃)₂…

Muối axít: Là muối mà trong đó gốc axít còn nguyên tử “H” chưa được thay thế bằng nguyên tử kim loại như NaHCO₃; Ca(HCO₃)₂…

Bài 1: Lấy ví dụ về một số axit đã biết. Em hãy nhận xét điểm giống và khác nhau trong các thành phần phân tử trên.

Hướng dẫn giải

Một số axit là: HCl, H₂SO₄, HNO₃, H₃PO₄

Giống: đều có nguyên tử H.

Khác: các nguyên tử H liên kết với các nhóm nguyên tử (gốc axit) khác nhau.

Bài 2: Viết công thức hoá học của các axít có gốc axít cho dưới đây và cho biết tên của chúng. (-Cl, = SO₃, = SO₄, = S, -NO₃.)

a) axit sunfuhidric.

b) axit cacbonic.

c) axit photphoric.

Hướng dẫn giải

Các axit với công thức và tên gọi tương ứng là:

Ứng với gốc -Cl ta có axit clohiđric HCl

Ứng với gốc = SO₃ ta có axit sunfurơ H₂SO₃

Ứng với gốc = SO₄ ta có axit sunfuric H₂SO₄

Ứng với gốc = S ta có axit sunfuhiđric H₂S

Ứng với gốc -NO₃ ta có axit nitric HNO₃

Viết công thức hoá học bazơ tương ứng với các oxít sau: BaO; MgO; FeO và đọc tên các Bazơ trên.

Hướng dẫn giải

Các bazơ tương ứng là: Ba(OH)₂; Mg(OH)₂; Fe(OH)₂

Tên gọi của bazơ Ba(OH)₂ là: Bari hiđroxit

Tên gọi của bazơ Mg(OH)₂ là: Magie hiđroxit

Tên gọi của bazơ Fe(OH)₂ là: Sắt (II) hiđroxit

Bài 1: Công thức hóa học ứng với các tên gọi sau là:

Kẻm clorua, Nhôm sunfat, Sắt (III) nitrat, Kalihiđrocacbonat, Natrihiđrosunfat.

Hướng dẫn giải

Kẽm clorua:  ZnCl₂

Nhôm sunfat: Al₂(SO₄)₃

Sắt (III) nitrat: Fe(NO₃)₃

Kalihiđrocacbonat: KHCO₃

Natrihiđrosunfat: KHSO₄

Bài 2: Trong các muối sau muối nào là muối axit, muối nào là muối trung hoà:

NaH₂PO₄, BaCO₃, Na₂SO₄, Na₂HPO₄, K₂SO₄, Fe(NO₃)₃

Hướng dẫn giải

Muối trung hoà: Là muối mà trong gốc axít không có nguyên tử “ H” có thể thay thế bằng nguyên tử kim loại là:  BaCO₃, Na₂SO₄, K₂SO₄, Fe(NO₃)₃

Muối axít: Là muối mà trong đó gốc axít còn nguyên tử “H” chưa được thay thế bằng nguyên tử kim loại là: NaH₂PO₄, Na₂HPO₄

Câu 1: Tên gọi của H₂SO₃ là gì?

Câu 2: Có 3 chất rắn là Cu, Al, CuO đựng riêng biệt trong 3 lọ bị mất nhãn. Để nhận biết 3 chất rắn trên, ta dùng thuốc thử là?

Câu 3: Hãy viết công thức hoá học (CTHH) của những muối có tên sau : Canxi clorua, kali nitrat, kali photphat, nhôm sunfat, sắt(III) nitrat?

Câu 4: Viết công thức của các hiđroxit ứng với các kim loại sau : Natri, canxi, crom, bari, kali, đồng, kẽm, sắt. Cho biết hoá trị của crom là III, đồng là II và sắt là III?

Câu 1: Để nhận biết HCl, NaOH, MgSO₄ ta dùng:

A. Quỳ tím

B. Phenolphtalein

C. Kim loại

D. Phi kim

Câu 2: Tên gọi của NaOH:

A. Natri oxit

B. Natri hidroxit

C. Natri (II) hidroxit

D. Natri hidrua

Câu 3: Gốc axit của axit HNO₃ hóa trị mấy?

A. 2

B. 3

C. 1

D. 4

Câu 4: Bazơ không tan trong nước là:

A. Cu(OH)₂

B. NaOH

C. KOH

D. Ca(OH)₂

Câu 5: Muối nào trong đó có kim loại hóa trị II trong các muối sau: Al₂(SO₄)₃; Na₂SO₄; K₂SO₄; BaCl₂; CuSO₄

A. K₂SO₄; BaCl₂

B. Al₂(SO₄)₃

C. BaCl₂; CuSO₄

D. Na₂SO₄

Sau bài học các em nắm được:

• Định nghĩa axit, bazo, muối theo thành phần nguyên tử
• Các gọi tên axit, bazo, muối
• Phân loại axit, bazo, muối