Giải bài tập SGK Địa lí 9 Bài 25: Vùng duyên hải Nam Trung Bộ

Trong phát triển kinh tế - xã hội, vùng Duyên hải Nam Trung Bộ có những điều kiện thuận lợi và khó khăn gì?

Phương pháp giải

Dựa vào lý thuyết phần đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên để phân tích những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế- xã hội của vùng duyên hải Nam Trung Bộ.

Gợi ý trả lời

- Thuận lợi:

• Vị trí địa lí nằm trên trục giao thông Bắc – Nam và đông tây thuận lợi giao lưu, hợp tác, thu hút đầu tư phát triển nền kinh tế mở.
• Vùng đồi trước núi có các đồng cỏ, thích hợp chăn nuôi trâu, bò đàn. Rừng có một số loại gỗ quý và các đặc sản như: quế, trầm hương, sâm qui…
• Đất nông nghiệp ở các đồng bằng thích hợp để trồng lúa, ngô, khoai, rau quả và một số cây công nghiệp như: dừa, mía, bông…
• Vùng nước lợ, nước mặn ven bờ và các rạn san hô ven các đảo thích hợp cho việc nuôi trồng thủy sản.
• Vùng biển có nhiều bãi cá, bãi tôm, có các ngư trường Ninh thuân – Bình Thuận – Bà Rịa – Vũng Tàu, Hoàng Sa – Trường Sa với nhiều loại thủy sản có giá trị kinh tế cao như cá ngừ, cá thu, cá mực, tôm, mực,… và các đặc sản như tổ yến, tôm hùm…
• Bờ biển và các đảo có nhiều bãi tắm tốt: Mỹ Khê, Sa Huỳnh, Ninh Chữ, Mũi Né…, nhiều cảnh quan đẹp: Ngũ Hành Sơn, bán đảo Sơn Trà.. có điều kiện phát triển nhiều loại hình du lịch: tắm biển, nghỉ dưỡng, nghiên cứu khoa học…
• Địa hình Trường Sơn với nhiều mạch núi ăn ra sát biển, chia cắt chuỗi đồng bằng nhỏ hẹp ven biển và tạo nên nhiều vụng, vịnh nước sâu thuận lợi cho xây dựng hải cảng (Đà Nẵng, Dung Quất, Cam Ranh,...).
• Các sông tuy ngắn nhưng có giá trị về thủy lợi, thủy điện.
• Khoáng sản không giàu nhưng có trữ lượng lớn về cát thạch anh, đá xây dựng. Ngoài ra, còn có titan, vàng, đá quý, vùng thềm lục địa ở cực nam có dầu khí.
• Dân cư có đức tính cần cù trong lao động, giàu kinh nghiệm trong phòng chống thiên tai và khai thác các nguồn lợi kinh tế biển.
• Có các đô thị ven biển, là hạt nhân phát triển kinh tế – xã hội của vùng.
• Là địa bàn có nhiều di tích văn hóa – lịch sử, tiêu biểu như: Phố cổ Hội An, Di tích Mỹ Sơn là lợi thế để thu hút khách du lịch.

- Khó khăn:

• Thường xuyên chịu tác động của bão, lũ, hạn. Quá trình sa mạc hóa có xu hướng mở rộng ở các tỉnh cực nam (Ninh Thuận, Bình Thuận).
• Đồng bằng hẹp và bị chia cắt, đất canh tác có độ phì thấp.
• Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật kĩ thuật chưa đáp ứng yêu cầu phát triển
• Một số chỉ tiêu phát triển dân cư, xã hội của vùng như GDP, tuổi thọ trung bình hiện còn thấp so với trung bình cả nước; trong khi đó tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số, tỉ lệ hộ nghèo lại cao hơn mức trung bình cả nước.
• Thiếu vốn đầu tư.

Phân bố dân cư ở Duyên hải Nam Trung Bộ có những đặc điểm gì? Tại sao phải đẩy mạnh công tác giảm nghèo ở vùng đồi núi phía tây?

Phương pháp giải

- Dựa vào kiến thức về sự phân bố dân cư và sự chênh lệch giữa tỉ lệ dân thành thị và nông thôn để nêu lên đặc điểm về phân bố dân cư ở Duyên hải Nam Trung Bộ.

- Dựa vào mục đích trong việc nâng cao đời sống cũng như tiềm năng vùng đồi núi phía tây để giải thích vì sao  phải đẩy mạnh công tác giảm nghèo.

Gợi ý trả lời

- Đặc điểm phân bố dân cư ở duyên hải Nam Trung Bộ:

+ Dân cư phân bố không đều giữa đồng bằng ven biển phía Đông và miền núi phía Tây:

• Đồng bằng ven biển phía Đông chủ yếu là người Kinh, một bộ phận nhỏ người Chăm. Mật độ dân số cao (trung bình 100-200 người/km2), dân cư tập trung ở các thành phố, thị xã.
• Đồi núi phía Tây là địa bàn cư trú của các dân tộc (Ê –đê, Ba –na, Ra- giai..) mật độ dân số thấp (trung bình 50 – 100 người/km2), nhiều nơi dưới 50 người/km, tỉ lệ hộ nghèo còn khá cao.

+ Chênh lệch giữa tỉ lệ dân thành thị và nông thôn: dân cư tập trung chủ yếu ở khu vực nông thôn, tỉ lệ dân thành thị chỉ chiếm 26,1%. (1999)

- Phải đẩy mạnh công tác giảm nghèo ở vùng núi phía Tây vì:

+ Nhằm nâng cao đời sống kinh tế - xã hội của người dân phía Tây, giảm sự chênh lệch phát triển giữa vùng núi và đồng bằng.

+ Đây là địa bàn cư trú của các dân tộc ít người, đường biên giới với hai quốc gia  Lào và Campuchia. Nâng cao đời sống dân cư ở đây còn có ý nghĩa an ninh quốc phòng vô cùng quan trọng, tránh bị lôi kéo, lợi dụng.

+ Tạo điều kiện khai thác hợp lí hơn tiềm năng của vùng đồi núi phía tây, góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên.

Tại sao du lịch lại là thế mạnh của vùng Duyên hải Nam Trung Bộ?

Phương pháp giải

Dựa vào phân tích đặc điểm tài nguyên du lịch và nhân văn chứng minh du lịch lại là thế mạnh của vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.

Gợi ý trả lời

Du lịch là thế mạnh của vùng Duyên hải Nam Trung Bộ vì:

- Đây là vùng giàu tài nguyên du lịch, có điều kiện phát triển nhiều loại hình du lịch, đặc biệt là du lịch tắm biển, nghỉ dưỡng…

+ Tài nguyên du lịch tự nhiên:

•  Nhiều bãi biển đẹp: Mỹ Khê, Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), Đại Lãnh, Nha Trang (Khánh Hòa), Ninh Chữ (Ninh Thuận), Cà Ná, Mũi Né (Ninh Thuận)…
•  Có các thắng cảnh nổi tiếng: Ngũ Hành Sơn, Bà Nà (TP Đà Nẵng), vịnh Nha Trang (Khánh Hòa, được xem là một trong những vịnh biển đẹp nhất của thế giới)…
•  Vườn quốc gia Núi Chúa (Ninh Thuận), khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm (Quảng Nam, đã được UNESCO công nhận là khu bảo tồn thiên nhiên của thế giớ vào năm 2009)
•  Nước khoáng Hội Vân (Bình Định), Vĩnh Hảo (Bình Thuận).

+ Tài nguyên du lịch nhân văn:

•  Di sản văn hóa thế giới: Phố cổ Hội An, di tích Mỹ Sơn (Quảng Nam).
•  Di tích lịch sử, cách mạng, lễ hội truyền thống: Ba Tơ (Quảng Ngãi), lễ hội Ka tê (Ninh Thuận), lễ hội Tây Sơn (Bình Định), Lễ hội Tháp Bà (Khánh Hòa)…

- Duyên hải Nam Trung Bộ có lượng mưa trung bình năm thấp, bầu trời quanh năm chan hòa ánh sáng, nhất là các tỉnh cực năm của vùng, hoạt động du lịch có thể diễn ra quanh năm, rất thích hợp để phát triển du lịch biển- đảo.

- Vị trí nằm trên trục giao thông Bắc – Nam, có các sân bay lớn: Đà Nẵng, Nha Trang và nhiều cảng biển: Đà Nẵng (TP Đà Nẵng), Kỳ Hà (Quảng Nam), Nha Trang (Khánh Hòa)… thuận lợi thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.