Bệnh sốt xuất huyết - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh sốt xuất huyết là một bệnh nhiễm virus Dengue do muỗi vằn chích. Bệnh thường xảy ra ở những nước nhiệt đới và cận nhiệt đới.

Sốt xuất huyết dạng nhẹ thường gây sốt cao, phát ban, đau cơ và khớp. Dạng nghiêm trọng hơn, còn gọi là sốt xuất huyết Dengue, có thể gây chảy máu nghiêm trọng, giảm huyết áp đột ngột và gây tử vong.

Mỗi năm, trên thế giới có hàng triệu ca nhiễm virus Dengue. Tình trạng này phổ biến nhất ở Đông Nam Á, các đảo phía Tây Thái Bình Dương, Nam Mỹ và Caribe.

Sốt xuất huyết do virus gây ra, nên chắc chắn đây là một bệnh truyền nhiễm. Vậy đâu là con đường lây truyền bệnh chính? Thực tế, virus gây bệnh được truyền theo 3 đường chính:

Lây nhiễm từ muỗi sang người

Muỗi Aedes aegypti nhiễm bệnh và cắn người khỏe mạnh sẽ truyền virus Dengue sang người đó. Sau khi truyền nhiễm bệnh, muỗi vẫn có khả năng lây lan virus cho những người khác.

Lây nhiễm từ người sang muỗi

Muỗi có thể nhiễm bệnh sau khi đốt người mắc virus Dengue. Đây có thể là những người có triệu chứng sốt xuất huyết, chưa có dấu hiệu hoặc không có bất cứ dấu hiệu nào của bệnh.

Thời gian lây truyền virus sang muỗi có thể diễn ra 2 ngày trước khi người bệnh có các dấu hiệu sốt xuất huyết và kéo dài đến 2 ngày sau khi hết sốt.

Lây qua đường lấy máu hoặc dùng chum kim tiêm

Một người khỏe mạnh có thể bị lây nhiễm virus nếu được truyền máu của người mắc bệnh hoặc dùng chung kim tiêm với họ. Tuy nhiên, con đường lây nhiễm này thường ít phổ biến hơn so với lây qua đường muỗi đốt.

Nhiều người, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên, có thể không có bất cứ biểu hiện sốt xuất huyết nào nếu bệnh nhẹ. Các triệu chứng thường xảy ra sau khi muỗi đốt từ 4-7 ngày.

Bệnh thường gây sốt cao (39-40ºC) kèm với các triệu chứng sau đây:

• Đau đầu;
• Đau cơ xương khớ;
• Buồn nôn;
• Nôn;
• Đau hốc mắt;
• Sưng các tuyến;
• Phát ban.

Hầu hết người bệnh sẽ phục hồi trong vòng một tuần hoặc hơn. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp, các dấu hiệu bệnh có thể xấu đi, thậm chí đe dọa tính mạng. Lúc này, mạch máu sẽ bị tổn thương và rỉ ra. Số lượng tế bào hình thành cục máu đông trong máu (tiểu cầu) giảm. Điều này sẽ gây ra sốt xuất huyết Dengue, một tình trạng nghiêm trọng có thể nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Các triệu chứng của tình trạng này gồm:

Đau bụng dữ dội Nôn kéo dài Chảy máu ở nướu hoặc mũi Máu trong nước tiểu, phân hoặc chất nôn Chảy máu dưới da, có thể trông giống bầm tím Khó thở hoặc thở nhanh Da lạnh và ẩm Mệt mỏi Khó chịu và buồn chồn

Gọi cấp cứu ngay nếu bạn có các dấu hiệu nghiêm trọng, chẳng hạn như đau bụng dữ dội, nôn, khó thở, chảy máu nướu hoặc mũi, máu trong phân hoặc chất nôn.

Việc chẩn đoán bệnh có thể gặp nhiều khó khăn vì các dấu hiệu và triệu chứng sốt xuất huyết có thể nhầm lẫn với các bệnh khác, như sốt rét, xoắn khuẩn vàng da leptospira và thương hàn.

Bác sĩ có thể hỏi bệnh sử, lịch sử du lịch gần đây của bạn. Bạn hãy mô tả chi tiết chuyến đi của mình để giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác.

Ngoài ra, bác sĩ còn chỉ định xét nghiệm máu để phát hiện virus Dengue hoặc các virus tương tự khác, như Zika hoặc chikungunya.

Hiện tại, vẫn chưa có một phương pháp điều trị sốt xuất huyết cụ thể. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên uống nhiều nước để tránh mất nước khi bạn nôn và sốt cao.

Để giúp giảm đau và hạ sốt, bạn có thể dùng paracetamol. Tuy nhiên, không nên dùng các thuốc kháng viêm không steroid, như aspirin, naproxen hoặc ibuprofen, vì sẽ làm nguy cơ chảy máu của người bệnh.

Khi bị sốt xuất huyết nghiêm trọng, bạn cần:

• Nhập viện để được điều trị;
• Truyền dịch và chất điện giải;
• Theo dõi huyết áp;
• Truyền máu.

Trong thời gian phục hồi bệnh, bạn cần theo dõi các dấu hiệu thiếu nước của cơ thể và đến gặp bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng sau:

Ít đi tiểu Ít hoặc không có nước mắt Khô miệng hoặc môi Người lờ đờ hoặc nhầm lẫn Da cực kỳ lạnh hoặc ẩm ướt

Nếu bạn biết mình bị sốt xuất huyết, hãy tránh bị muỗi đốt thêm trong tuần đầu tiên bị bệnh. Virus có thể di chuyển trong máu vào thời gian này, do đó bạn có thể truyền virus sang muỗi bi khị đốt. Muỗi nhiễm bệnh sẽ tiếp tục lây truyền cho người khác.

Hiện nay, yếu tố nguy cơ chính khiến một người dễ nhiễm sốt xuất huyết là sống gần khu vực sinh sản của muỗi. Một số biện pháp có thể phòng ngừa bệnh này như:

Phòng chống muỗi sinh sản

Không cho muỗi đẻ trứng và sinh sôi bằng cách phát quang bụi rậm quanh nhà, đập nắp chum vại… Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại…) để diệt loăng quăng, bọ gậy Thường xuyên rửa các dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ hàng tuần Thu gom và bỏ các vật dụng phế thải trong và xung quanh nhà, như chai lọ, mảnh lu vỡ, vỏ dừa, lốp xe cũ,… Lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến Bỏ muối hoặc dầu vào bát kê chân chạn/tủ đựng bát (chén), thường xuyên thay nước bình hoa

Phòng chống muỗi đốt

Mặc quần áo dài tay Ngủ trong mùng, kể cả ban ngày Dùng bình xịt diệt muỗi, kem chống mũi hoặc vợt điện diệt muỗi…

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh sốt xuất huyết, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!