Giải bài tập SBT Lịch Sử 10 Bài 6: Các quốc gia Ấn Độ và văn hóa truyền thống Ấn Độ

1. Hai con sông gắn liền với sự hình thành và phát triển của văn hoá Ấn Độ thời cổ, trung đại là

A. sông Ấn, sông Gôđavari.  

B. sông Ấn, sông Hằng.

C. Hoàng Hà, Trường Giang.

D. sông Tigơrơ và Ơphơrát.

2. Quê hương, nơi sinh trưởng của văn hoá truyền thống và văn minh Ấn Độ là lưu vực

A. sông Ấn.                  

B. sông Hằng.              

C. sông Gôđavari

D. Tất cả đều đúng

3. Đầu Công nguyên, Vương triều đã thống nhất miền Bắc Ấn Độ và mở ra một thời kì phát triển cao và rất đặc sắc trong lịch sử Ấn Độ là

A. Vương triều Asôca. 

B. Vương triều Gúpta.

C. Vương triều Hácsa.

D. Vương triều Hậu Gúpta.

4. Thời kì định hình và phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ là

A. thời kì Magađa (khoảng 500 năm TCN đến thế kỉ III).

B. thời kì Vương triều Gúpta (319 - 606).

C. thời kỉ Vương triều Hácsa (606 - 647).

D. thời kì Gúpta và Hácsa (từ thế kỉ IV đến thế kỉ VII).

5. Đạo Phật xuất hiện ở Ấn Độ vào thời gian nào?

A. Thế kỉ VI TCN                 

B. Thế kỉ IV                

C. Thế kỉ VI        

D. Thế kỉ VII

6. Đạo Phật được truyền bá rộng khắp Ấn Độ vào thời 

A. vua Bimbisara.          

B. vua Asôca.        

C. vua Gúpta       

D. vua Hácsa.

7. Đạo Hinđu - một tôn giáo lớn xuất hiện cùng với đạo Phật - được hình thành trên cơ sở

A. giáo lí của đạo Phật.

B. những tín ngưỡng cổ xưa của người Ấn Độ.

C. giáo lí của đạo Hồi.

D. gồm tất cả các cơ sở trên.

8. Đạo Hinđu thờ

A. các nhân thần.

B. lực lượng siêu nhiên.

C. vật tổ.

D. Tất cả các đối tượng trên.

9. Ở Ấn Độ, thời kì có những công trình kiến trúc, điêu khắc có giá trị xuyên suốt thời gian lịch sử loài người là

A. thời Magađa.          

B. thời Gúpta.                

C. thời Hácsa.

D. thời Asôca.

10. Khu vực chịu ảnh hưởng của Ấn Độ nhiều nhất là

A. khu vực Bắc Á.

B. khu vực Tây Á.

C. khu vực Đông Nam Á.

D. khu vực Trung Á.

11. Tộc người ở nước ta đã sử dụng chữ Phạn của Ấn Độ là

A. người Khơme.

B. người Kinh.

C. người Chăm.

D. các dân tộc ở Tây Nguyên.

12. Chữ viết của một tộc người khác ở nước ta cũng có nguồn gốc từ chữ Phạn là

A. dân tộc Khơme.

B. dân tộc Nùng.

C. dân tộc Mường.

D. dân tộc Tày.

13. Ý nào không phản ánh đúng nét nổi bật của văn hoá Ấn Độ thời kì định hình và phát triển là:

A. Một đất nước, một thời kì lại sản sinh ra hai tôn giáo thế giới (Phật giáo, Hinđu giáo).

B. Chữ viết xuất hiện và sớm hoàn thiện tạo điều kiện cho một nền văn học cổ phát triển rực rỡ.

C. Diễn ra sự giao lưu văn hoá mạnh mẽ giữa văn hóa truyền thống Ấn Độ và các nền văn hóa từ phương Tây.

D. Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc phát triển, gắn chặt với tôn giáo.

Phương pháp giải

Dựa vào các kiến thức đã học và nội dung mục thời kì Vương triều Gúp-ta và sự phát triển văn hóa truyền thống Ấn Độ được trình bày ở SGK Lịch Sử 10 để đưa ra lựa chọn phù hợp.

Gợi ý trả lời

1.B                  2.B                  3.B                   4.D

5.A                  6.B                   7.B                   8.D

9.B                  10.C                 11.C                12.A               13.C   

Tại sao nói: Thời kì Gúpta và Hácsa (319 - 647) là thời kì định hình và phát triển văn hoá truyền thống Ấn Độ?

Phương pháp giải

Xem lại mục 2. Thời kì Vương triều Gúp-ta và sự phát triển văn hóa truyền thống Ấn Độ được trình bày ở bài 6 SGK Lịch Sử 10 để đưa ra giải thích.

Gợi ý trả lời

Thời kì Gúpta và Hácsa (319 - 647) là thời kì định hình và phát triển văn hoá truyền thống Ấn Độ vì ở thời kì này:

- Đạo phật tiếp tục phát triển. Cùng với sự truyền bá đạo Phật, rất nhiều chùa hang (đục đẽo hang đá thành chùa) đã ra đời. Cùng với chùa là những pho tượng Phật được điêu khắc bằng đá hoặc trên đá. 

- Ấn Độ giáo (Hinđu giáo) cũng ra đời và phát triển và tôn giáo thu hút phần lớn tín đồ ở Ấn Độ. Để thờ các vị thần của Hinđu giáo, người ta cũng xây dựng rất nhiều ngôi đền bằng đá đồ sộ hoặc đúc những pho tượng bằng đồng với phong cách nghệ thuật độc đáo.

- Chữ viết: từ chữ viết cổ Brahmi đã nâng lên, sáng tạo và hoàn chỉnh hệ chữ Phạn (Sanskrit)

- Văn học cổ điển Ấn Độ - văn học Hinđu, mang tinh thần và triết lý Hinđu giáo rất phát triển.

→ Thời Gúp-ta và Hácsa (319 - 647) đã có những công trình kiến trúc, điêu khắc, những tác phẩm văn học tuyệt vời, làm nền cho văn hoá Ấn Độ, có giá trị vĩnh cửu, xuyên suốt thời gian lịch sử của loài người, có ảnh hưởng mạnh mẽ ra bên ngoài đặc biệt là Đông Nam Á.

Thế nào là văn hoá truyền thống Ấn Độ?

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung mục 2. Thời kì Vương triều Gúp-ta và sự phát triển văn hóa truyền thống Ấn Độ được trình bày ở bài 6 SGK Lịch Sử 10 để trả lời

Gợi ý trả lời

Ấn Độ có một nền văn hoá lâu đời và phát triển cao, chủ yếu gồm:

- Tôn giáo (Phật giáo và Hindu giáo) cùng với những tập tục và các lễ nghi tôn giáo;

- Cùng với tôn giáo là nghệ thuật kiến trúc đền chùa, lăng mộ như kiểu đền tháp hình núi, lăng mộ hình bát úp, bán cầu;

- Nghệ thuật tạc tượng Phật giáo, Hinđu giáo qua các thời kỳ, các phong cách kiểu dáng;

- Chữ viết, đặc biệt là chữ Phạn, dùng để viết văn, ghi tài liệu, khắc bia và chữ Pa-li dùng để viết kinh Phật.

Từ chữ viết mà văn học Hindu và văn học truyền thống được ghi lại, được sáng tạo, như hai bộ sử thi Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-ya-na, các tác phẩm của Ka-li-đa-sa như Sơ-kun-tơ-la…

Người Ấn Độ đã mang văn hoá, đặc biệt là văn học truyền thống của mình, truyền bá ra bên ngoài. Các nước Đông Nam Á không chỉ chịu ảnh hưởng rất rõ rệt, mà còn cố học hỏi văn hoá truyền thống Ấn Độ, đặc biệt là học và sử dụng chữ cổ Ấn Độ, rồi từ đó sáng tạo ra chữ viết của mình.

Hãy liên hệ và cho biết văn hóa Ấn Độ ảnh hưởng đến văn hóa Việt Nam như thế nào?

Phương pháp giải

Xem lại mục 2. Thời kì Vương triều Gúp-ta và sự phát triển văn hóa truyền thống Ấn Độ và kiến thức về văn hóa Việt Nam được trình bày ở bài 6 SGK Lịch Sử 10 để trả lời.

Gợi ý trả lời

Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ với Việt Nam:

* Tôn giáo:

- Theo đường biển, các nhà sư Ấn Độ đã đến Việt Nam ngay từ đầu Công nguyên và trung tâm Phật giáo lớn nhất thời bấy giờ là Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh).

- Phật giáo lúc này mang màu sắc Tiểu thừa Nam tông.

- Sau này, sang thế kỷ IV – V, lại có thêm luồng Phật giáo Đại thừa Bắc tông từ Trung Hoa tràn vào.

- Do thâm nhập một cách hòa bình, ngay từ thời Bắc thuộc, Phật giáo đã phổ biến rộng khắp. Đến thời Lý – Trần, Phật giáo Việt Nam phát triển tới mức cực thịnh.

- Ở Việt Nam di tích cho thấy rõ ràng nhất về sự tồn tại của Ấn Độ giáo là thánh địa Mỹ Sơn của quốc gia Champa cổ, một công trình kiến trúc vĩ đại còn tồn tại đến ngày nay.

* Văn học:

- Từ đầu công nguyên, chúng ta chịu ảnh hưởng rất lớn từ các nước Ấn Độ, Trung Hoa, Ả Rập, Tây Âu, ...

- Ở Việt Nam, từ rất lâu đời các tác phẩm sử thi Ấn Độ đã trở thành món ăn tinh thần hấp dẫn truyền từ đời này sang đời khác như sử thi nổi tiếng Ramayana.

* Nghệ thuật kiến trúc:

- Sự ảnh hưởng này được thể hiện rõ trong các công trình có tính chất tôn giáo như đền, tháp, điêu khắc trên phù điêu.

- Nền kiến trúc Ấn Độ đã dung hòa, biến đổi cho phù hợp với nền văn hóa của từng nước khác nhau và trở thành điểm nổi bật của chính nước đó như: Borobudur (Indonesia), Angkor Wat (Campuchia) đặc biệt ở Việt Nam có thánh địa Mỹ Sơn.

- Ngoài ra kiến trúc Ấn Độ cổ xưa còn được phát hiện qua các công trình đổ nát được xây dựng bằng nhiều loại vật liệu khác nhau chủ yếu là gạch và đá (các công trình của người Champa).

* Lễ hội - Ẩm thực:

- Các lễ hội đền tháp như: lễ hội tháp bà Po Nagar vào tháng tư hằng năm.