Giải bài tập SBT Lịch Sử 10 Bài 23: Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước

Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng

1. Bối cảnh đất nước khi nổ ra khởi nghĩa Tây Sơn là

A. đất nước bước vào thời kì phát triển hưng thịnh, kinh tế có bước phát triển mạnh.

B. đất nước bị chia cắt làm hai miền nhưng kinh tế có sự hưng khởi, nhất là ở Đàng Trong, với sự hình thành và phát triển của nhiều đô thị.

C. đất nước bị chia cắt, đời sống nhân dân khổ cực.

D. chiến tranh diễn ra liên miên, nhân dân ngày càng bị bần cùng hóa.

2. Phong trào Tây Sơn bùng nổ vào năm nào?

A. năm 1771.         

B. năm 1775.         

C. năm 1789.

D. năm 1791.

3. Phong trào Tây Sơn bắt đầu từ địa phương nào?

A. Tây Sơn hạ đạo.               

B. Tây Sơn thượng đạo.         

C. Phủ Quy Nhơn.

D. Gia Định.

4. Sau khi làm chủ hầu hết vùng đất Đàng Trong, lịch sử đặt ra cho phong trào Tây Sơn nhiệm vụ gì?

A. Tiến quân ra Bắc hội quân với vua Lê để đánh đổ chúa Trịnh.

B. Tiến quân ra Bắc tiêu diệt quân Thanh.

C. Tiến quân ra Bắc đánh đổ chính quyền Lê - Trịnh, thực hiện sứ mệnh thống nhất đất nước.

D. Tiêu diệt chúa Trịnh, lập nên triều đại mới.

5. Trong những năm 1786 - 1788, với việc đánh đổ hai tập đoàn phong kiến Trịnh - Lê, đóng góp của phong trào Tây Sơn là gì?

A. Hoàn thành việc thống nhất đất nước.

B. Xóa bỏ sự chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài, bước đầu hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước.

C. Thiết lập Vương triều Tây Sơn.

D. Mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử dân tộc.

6. Nguyên cớ để quân Xiêm kéo sang xâm lược nước ta vào năm 1785 là

A. Quân Nguyễn nhiều lần quấy nhiễu vùng biên giới của Chân Lạp - thuộc quốc của Xiêm.

B. Chân Lạp cầu cứu quân Xiêm giúp đỡ trước sức ép của chúa Nguyễn.

C. Nguyễn Ánh cầu cứu quân Xiêm giúp đỡ trước sự tấn công của quân Tây Sơn.

D. Quân Tây Sơn không cử sứ thần sang giao hảo với Xiêm.

7. Trận thắng quyết định cuộc kháng chiến chống quân Xiêm giành thắng lợi là

A. Bạch Đằng.  

B. Chi Lăng - Xương Giang.     

C. Rạch Gầm - Xoài Mút.

D. Ngọc Hồi - Đống Đa.

8. Cuối năm 1788, vua Thanh cho quân tiến vào nước ta nhằm mục đích

A. giúp nhà Lê đánh quân Tây Sơn, giành lại chính quyền.

B. giúp quân Xiêm trả thù quân Tây Sơn.

C. xâm lược nước ta.

D. ngăn chặn quân Tây Sơn tấn công sang Trung Quốc để mở rộng lãnh thổ.

9. Cuộc kháng chiến chống quân Thanh thắng lợi vào năm nào?

A. năm 1771.          

B. năm 1785.          

C. năm 1789.

D. năm 1791.

10. Người lãnh đạo cuộc kháng chiến chống quân Thanh thắng lợi là

A. Nguyễn Nhạc.

B. Nguyễn Lữ.

C. Nguyễn Huệ

D. Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ.

11. Trận đánh quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quần Thanh là ở

A. sông Như Nguyệt.              

B. Chi Lăng - Xương Giang.    

C. Ngọc Hồi - Đống Đa.

D. sông Bạch Đằng.

12. Phong trào Tây Sơn mang tính chất

A. kháng chiến chống ngoại xâm.

B. khởi nghĩa nông dân.

C. chiến tranh giải phóng dân tộc.

D. nội chiến.

13. Đồng thời với sự nghiệp thống nhất đất nước, phong trào Tây Sơn còn làm nên sự nghiệp lớn nữa là

A. phát triển nền kinh tế dân tộc.

B. đẩy mạnh khai hoang và mở rộng vùng đất phía nam.

C. đánh bại giặc ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập dân tộc.

D. thiết lập mối quan hệ bang giao tốt đẹp với các nước láng giềng.

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung về Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước cuối thế kỉ XVIII, các cuộc kháng chiến ở cuối thế kỉ XVIII, Vương triều Tây Sơn được trình bày ở bài 23 SGK Lịch Sử 10 để phân tích và đưa ra lựa chọn chính xác nhất.

Gợi ý trả lời

1D                2A                 3B                  4C                 

5B                 6C                7C                 8C

9C                10C               11C               12B              13D

Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống (…) trong các câu sau đây về phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước.

1. Từ giữa thế kỉ XVIII, chế độ phong kiến Đàng Ngoài cũng như Đàng Trong bước vào giai đoạn ... Nhà nuớc không quan tâm đến ... nhân dân gây cản trở cho ... dân tộc.

2. Đất nước ... hai miền, địa chủ lấn chiếm ... của nông dân, thiên tai, đói kém ... Do đó, ... trở nên sâu sắc.

3. Năm 1771, một cuộc khởi nghĩa nông dân bùng lên ở ấp Tây Sơn (Bình Định) do ... lãnh đạo. Sau nhiều năm chiến đấu kiên cường, nghĩa quân đã ... phần đất tù Quảng Nam trở vào.

4. Từ sau chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút, về cơ bản quân Tây Sơn đã làm chủ được toàn bộ ... Trong những năm 1786 - 1788, phong trào Tây Sơn lần lượt đánh đổ ... và làm chủ toàn bộ đất nước.

Phương pháp giải

Xem lại mục 1. Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước cuối thế kỉ XVIII và mục 2. Các cuộc kháng chiến ở cuối thế kỉ XVIII được trình bày ở bài 23 SGK Lịch Sử 10 để phân tích và trả lời.

Gợi ý trả lời

1. Từ giữa thế kỉ XVIII, chế độ phong kiến Đàng Ngoài cũng như Đàng Trong bước vào giai đoạn khủng hoảng. Nhà nước không quan tâm đến đời sống nhân dân, gây cản trở cho sự phát triển của dân tộc.

2. Đất nước bị chia thành hai miền, địa chủ lấn chiếm đất đai của nông dân, thiên tai, đói kém hoành hành. Do đó, mâu thuẫn xã hội trở nên sâu sắc.

3. Năm 1771, một cuộc khởi nghĩa nông dân bùng lên ở ấp Tây Sơn (Bình Định) do 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ. Sau nhiều năm chiến đấu kiên cường, nghĩa quân đã làm chủ phần đất từ Quảng Nam trở vào.

4. Từ sau chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút, về cơ bản quân Tây Sơn đã làm chủ được toàn bộ Đàng Trong. Trong những năm 1786 - 1788, phong trào Tây Sơn lần lượt đánh đổ tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh và làm chủ toàn bộ đất nước. 

Hãy rút ra đặc điểm và phân tích nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân Thanh (1789)

- Đặc điểm: ...

- Phân tích nguyên nhân thắng lợi: ...

Phương pháp giải

Dựa vào mục Các cuộc kháng chiến ở cuối thế kỉ XVIII được trình bày ở bài 23 SGK Lịch Sử 10 để phân tích và trả lời.

Gợi ý trả lời

* Đặc điểm của cuộc kháng chiến chống quân Thanh (1789):

- Diễn ra ngay sau khi Quang Trung - Nguyễn Huệ lên ngôi, được xem là chiến công đỉnh cao của thiên tài quân sự Nguyễn Huệ.

- So sánh lực lượng giữa ta và địch có sự chênh lệch lớn (ta hơn 10 vạn, địch 29 vạn).

- Diễn ra trong thời gian ngắn, chưa đầy 10 ngày với cuộc hành quân thần tốc, táo bạo, bất ngờ làm cho địch không kịp trở tay.

- Là cuộc chiến tranh của toàn dân chống giặc, trong đó nổi bật vai trò của người nông dân dưới dự lãnh đạo của Nguyễn Huệ.

- Cuộc kháng chiến này cũng chấm dứt thời kì xâm lược của các triều đại phong kiến Trung Quốc.

* Phân tích nguyên nhân thắng lợi:

- Có sự lãnh đạo tài tình của vua Quang Trung.

- Tinh thần yêu nước, chiến đấu dũng cảm của nghĩa quân, của nhân dân được phát huy cao độ.

- Nghĩa quân có được sự đồng tình ủng hộ của quân dân và sĩ phu Bắc Hà.

Vương triều Quang Trung đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế? Trong lĩnh vực văn hoá - giáo dục, Nhà nước đã thực hiện những chính sách và biện pháp như thế nào?

- Về kinh tế: ...     

- Về văn hoá - giáo dục: ...

Phương pháp giải

Từ các dữ kiện đã được học và nội dung mục 3. Vương triều Tây Sơn được trình bày ở bài 23 SGK Lịch Sử 10 để phân tích và trả lời.

Gợi ý trả lời

* Về kinh tế:

- Nông nghiệp:

+ Ban hành “Chiếu khuyến nông” để giải quyết tình trạng ruộng đất bỏ hoang và nạn lưu vong.

→ Mùa màng trở lại phong đăng, năm phần mười trong nước khôi phục được cảnh thái bình.

- Thủ công nghiệp và thương nghiệp:

+ Bãi bỏ hoặc giảm nhẹ nhiều loại thuế.

+ Yêu cầu nhà Thanh mở cửa ải, thông chơi búa.

→ Hàng hóa được lưu thông, không bị ngưng đọng, làm lợi cho sự tiêu dùng của dân. Nghề thủ công và buôn bán được phục hồi dần.

* Về văn hóa, giáo dục:

- Ban bố Chiếu lập học, các huyện, xã được nhà nước khuyến khích mở trường học.

- Dùng chữ Nôm làm chữ viết thức của nhà nước.

- Giao cho Nguyễn Thiếp lập Viện Sùng chính để dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, làm tài liệu học tập.

→ Quang Trung đề cao việc phát triển giáo dục, muốn tiến tới thay thế tài liệu học tập bằng tiếng mẹ đẻ, thoát li khỏi sự lệ thuộc vào văn tự nước ngoài.

Nguyễn Huệ (Quang Trung) có vai trò như thế nào trong hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm và Thanh?

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung kiến thức mục 2. Các cuộc kháng chiến ở cuối thế kỉ XVIII được trình bày ở bài 23 SGK Lịch Sử 10 để phân tích và trả lời.

Gợi ý trả lời

Đánh giá vai trò của Nguyễn Huệ (Quang Trung) trong hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm và Thanh:

- Nguyễn Huệ đã kêu gọi quần chúng nhân dân, liên kết lực lượng, lãnh đạo nghĩa quân trong hai cuộc kháng chiến chống Xiêm và chống Thanh, để bảo vệ nền độc lập dân tộc.

- Vua Quang Trung được coi là anh hùng áo vải của dân tộc.