Công nghệ 8 Bài 51: Thiết bị đóng cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà

a. Công tắc điện

- Công tắc điện là loại thiết bị dùng để đóng hoặc cắt mạch điện bằng tay.

- Cấu tạo:

+ Công tắc điện gồm: Vỏ, cực động và cực tĩnh.

• Vỏ được làm bằng nhựa hoặc sứ để cách  điện và bảo vệ phần dẫn điện.
• Cực động, cực tĩnh được làm bằng đồng để đóng - cắt mạch điện.
• Điện thế định mức 220V, cường độ dòng điện định mức 10A.

- Phân loại:

• Dựa vào số cực: Công tắc điện hai cực; công tắc điện ba cực…
• Dựa vào thao tác đóng - cắt: Công tắc bật, công tắc bấm, công tắc xoay…

- Nguyên lí làm việc:

• Khi đóng công tắc, cực động tiếp xúc cực tĩnh làm kín mạch. Khi cắt công tắc, cực động tách khỏi cực tĩnh làm hở mạch điện

• Công tắc thường được lắp trên dây pha, nối tiếp với tải, sau cầu chì.

b. Cầu dao

- Khái niệm: 

• Cầu dao là loại thiết bị đóng - cắt dòng điện đồng thời cả dây pha và dây trung tính.
• Được lắp đặt ở đầu đường dây chính, sau công tơ điện.
• Dùng để cắt mạch điện, đảm bảo an toàn cho người khi sửa chữa

- Cấu tạo:

• Vỏ (1): Làm bằng nhựa, sứ. Trên có ghi số liệu kĩ thuật (Ví dụ: 250V-15A).
• Các cực động (2), các cực tĩnh (3) làm bằng đồng.

- Phân loại:

• Theo số cực: Cầu dao một cực, hai cực, ba cực.
• Theo sử dụng: Cầu dao một pha, ba pha.

a. Cầu dao một pha, b. Cầu dao ba pha

a. Ổ điện

1. Vỏ, 2. Cực tiếp điện

- Cấu tạo gồm: 

• Vỏ: bằng nhựa, sứ, trên có ghi số liệu kĩ thuật.
• Cực tiếp điện: Làm bằng đồng.

- Ổ điện được nối với nguồn để từ đó cấp điện cho đồ dùng điện.

b. Phích cắm điện

- Là thiết bị dùng cắm vào ổ điện, lấy điện cung cấp điện cho các đồ dùng điện.

- Cấu tạo:

• Thân: Thường làm bằng nhựa
• Chốt tiếp điện:Thường làm bằng đồng.

- Có nhiều loại: loại tháo được, không tháo được; chốt cắm tròn, chốt cắm dẹt…

Lưu ý: Khi sử dụng cần chọn loại phích cắm điện có loại chốt và số liệu kĩ thuật phù hợp với ổ điện.

Câu 1: Tại sao tay nắm cầu dao lại được bọc gỗ, nhựa hoặc sứ? Trên vỏ của một cầu dao có ghi số 250V-15A, hãy giải thích ý nghĩa của các số đó

Gợi ý trả lời

- Phải là bằng bọc gỗ, nhựa hoặc sứ để cách điện khi ta đóng gạt cầu dao đóng điện

- 250V: là điện áp định mức của cầu dao

- 15A là dòng điện định mức mà cầu dao chịu được

- Vỏ cầu dao thường làm bằng nhựa vì rẻ và nhẹ hoặc khi thời tiết ẩm thì không bị rò điện

Câu 2: Mô tả cấu tạo và vật liệu của ổ điện?

Gợi ý trả lời

- Ổ điện gồm hai phần vỏ và cực tiếp điện

- Vỏ điện là bằng nhựa cứng, cực tiếp điểm làm bằng đồng

Sau khi học xong bài này các em cần:

- Hiểu cấu tạo, công dụng, nguyên lý làm việc của dụng cụ đóng cắt và lấy điện

- Hiểu nguyên lý làm việc của hai thiết bị này.

- Biết cách sử dụng các thiết bị an toàn và đúng kĩ thuật.