Địa lý 7 Bài 19: Môi trường hoang mạc
Bài học Địa lý 7 Bài 19 "Môi trường hoang mạc" cung cấp cho các em kiến thức về các đặc điểm chính của môi trường hoang mạc và thực, động vật phải thích nghi với môi trường này ra sao? Các em hãy cùng nhau tham khảo nhé!
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Đặc điểm của môi trường
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái đất.
- Vị trí:
- Nằm dọc hai bên đường chí tuyến
- Ở sâu trong lục địa
- Ven bờ có dòng biển lạnh hoạt động
- Khí hậu:
- Khí hậu hết sức khô hạn và khắc nghiệt
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, giữa mùa đông và mùa hè lớn.
- Thực vật và động vật: Thiếu nước ->động thực vật nghèo nàn.
- Dân cư:
- Tập trung ở các ốc đảo.
1.2. Sự thích nghi của thực, động vật với môi trường
Thực vật và động vật thích nghi với sự khô hạn của hoang mạc bằng cách tự hè sự thoát nước, đồng thời tăng cường dự trữ nước và chất dinh dưỡng trong cơ thể.
Một số loài cây rút ngắn chu kì sinh trưởng cho phù hợp với thời kì có mưa ngủi trong năm. Một số khác, lá biến thành gai hay lá bọc sáp để hạn chế sự hơi nước. Một vài loài cây dự trữ nước trong thân như cây xương rồng nến khổng lồ ở Bắc Mĩ hay cây có thân hình chai ở Nam Mĩ.
Phần lớn các loài cây hoang mạc có thân lùn thấp nhưng bộ rễ rất to và dài để có thể hút được nước sâu.
Bò sát và côn trùng sống vùi mình trong cát hoặc trong các hốc đá. Chúng chỉ ra ngoài kiếm ăn vào ban đêm. Linh dương, lạc đà... sống được là nhờ có khả năng du đói khát và đi xa tìm thức ăn, nước uống.
Chính các cách thích nghi với điều kiện khô hạn đã tạo nên sự độc đáo của thế giới thực, động vật ở hoang mạc.
2. Luyện tập
Câu 1: Nêu các nguyên nhân chính hình thành hoang mạc?
Gợi ý trả lời
- Hoang mạc hình thành trên cơ sở các nguyên nhân sau
- Vị trí nằm ở khu vực nhận được nhiều ánh sáng Mặt Trời nhưng lại ít mưa (2 bên đường chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam).
- Nằm sâu trong lục địa, ít chịu ảnh hưởng của biển.
- Có dòng biến lạnh chảy sát ven bờ làm biến tính các khối khí ẩm từ biển thổi vào.
Câu 2: Lượng mưa, nhiệt độ và sự bốc hơi ở hoang mạc diễn ra như thế nào?
Gợi ý trả lời
Về sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm (hoặc theo mùa): chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn, lớn hơn nhiều so với chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa.
Về mưa và bốc hơi: Lượng mưa trong năm rất thấp nhưng lượng bốc hơi rất lớn.
3. Kết luận
Qua bài học này các em cần lưu ý các nội dung quan trọng như sau
- Nắm được đặc điểm cơ bản của môi trường hoang mạc (Khí hậu khắc nghiệt, cực kì khô hạn)
- Phân biệt được sự khác nhau giữa hoang mạc lạnh và hoang mạc nóng.
- Biết sự thích nghi của sinh vật với môi trường hoang mạc.
- Rèn luyện kĩ năng đọc so sánh biểu đồ khí hậu, đọc phân tích ảnh địa lí.
