Giải bài tập SGK Vật lý 8 Bài 27: Sự bảo toàn năng lượng trong các hiện tượng cơ và nhiệt

Hãy mô tả sự truyền cơ năng, nhiệt năng trong các hiện tượng sau đây và tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của các câu ở cột bên phải bảng 27.1.

Phương pháp giải

Để tìm từ thích hợp cho các chỗ trống ta cần nắm: Cơ năng, nhiệt năng có thể truyền từ vật này sang vật khác.

Hướng dẫn giải

• Hòn bi truyền cơ năng cho miếng gỗ.
• Miếng nhôm truyền nhiệt năng cho cốc nước.
• Viên đạn truyền cơ năng và nhiệt năng cho nước biển.

Hãy mô tả sự chuyển hóa năng lượng trong các hiện tượng sau đây và tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của các câu ở cột bên phải của hình dưới đây:

• Khi con lắc chuyển động từ A đến B ...(5)... đã chuyển hóa dần thành  ...(6)... Khi con lắc chuyển động từ B đến C  ...(7)...  đã chuyển hóa dần thành thế năng.

•  ...(8)...  của tay đã chuyển hóa thành  ...(9)...  của miếng kim loại.

•  ...(10)...  của không khí và hơi nước đã chuyển hóa thành  ...(11)...  của nút.

Phương pháp giải

Để tìm từ thích hợp cho các chỗ trống ta cần nắm: Cơ năng có thể chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác.

Hướng dẫn giải

• Khi con lắc chuyển động từ A đến B thế năng đã chuyển hóa dần thành động năng. Khi con lắc chuyển động từ B đến C động năng đã chuyển hóa dần thành thế năng.

• Cơ năng của tay đã chuyển hóa thành nhiệt năng của miếng kim loại.

• Nhiệt năng của không khí và hơi nước đã chuyển hóa thành cơ năng của nút.

Hãy tìm ví dụ về sự biểu hiện của định luật trên trong các hiện tượng cơ và nhiệt đã học.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng: Năng lượng không tự sinh ra cũng không tự mất đi; nó chỉ truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.

Hướng dẫn giải

Ví dụ: Thả viên bi từ trên cao xuống nền gạch.

• Khi rơi xuống, thế năng chuyển hóa dần thành động năng.

• Khi rơi đến sàn nhà, một phần cơ năng đã chuyển hóa thành nhiệt năng làm sàn nhà và viên bi nóng lên.

Hãy tìm thêm ví dụ, ngoài những ví dụ đã có trong bài về sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật này sang vật khác; sự chuyển hóa giữa các dạng cơ năng cũng như giữa nhiệt năng và cơ năng.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng : Năng lượng không tự sinh ra cũng không tự mất đi; nó chỉ truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.

Hướng dẫn giải

Ví dụ: 

• Dùng búa đập nhiều lần vào thanh đồng làm thanh đồng nóng lên: Cơ năng chuyển hóa thành nhiệt năng.

• Ném một vật lên cao: Động năng chuyển hóa thành thế năng.

Tại sao trong hiện tượng hòn bi va vào thanh gỗ sau khi va chạm chỉ chuyển động được một đoạn ngắn rồi dừng lại. Cơ năng của chúng ta đã biến đi đâu?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: 

- Cơ năng, nhiệt năng có thể truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.

- Định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng : Năng lượng không tự sinh ra cũng không tự mất đi; nó chỉ truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.

Hướng dẫn giải

Hòn bi va vào thanh gỗ sau khi va chạm chúng chỉ chuyển động được một đoạn ngắn rồi dừng lại là vì một phần cơ năng của chúng chuyển nóa thành nhiệt năng làm nóng hòn bi, thanh gỗ, máng trượt và không khí xung quanh.

⇒ Năng lượng của chúng giảm dần.

Tại sao trong hiện tượng về dao động của con lắc, con lắc chỉ dao dộng trong một thời gian ngắn rồi dừng lại ở vị trí cân bằng? Cơ năng của con lắc đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: 

- Cơ năng, nhiệt năng có thể truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.

- Định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng : Năng lượng không tự sinh ra cũng không tự mất đi; nó chỉ truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.

Hướng dẫn giải

Trong hiện tượng về dao dộng của con lắc, con lắc chỉ dao động trong một thời gian ngắn rồi dừng lại ở vị trí cân bằng là vì một phần cơ năng của chúng đã chuyển hóa thành nhiệt năng làm nóng con lắc và không khí xung quanh.