Giải bài tập SGK Sinh học 6 Bài 20: Cấu tạo trong của phiến lá

Cấu tạo trong của phiến lá gồm những phần nào? Chức năng của mỗi phần là gì?

Phương pháp giải

- Xem lại Cấu tạo trong của phiến lá

- Phiến lá cấu tạo bởi:

• Lớp tế bào biểu bì trong suốt, vách phía ngoài dày có chức năng bảo vệ lá. Trên biểu bì (chủ yếu ở mặt dưới lá) có nhiều lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước.
• Các tế bào thịt lá chứa nhiều lục lạp, gồm 2 lớp có đặc điểm khác nhau phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng, chứa và trao đổi khí để chế tạo chất hữu cơ cho cây.
• Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, bao gồm mạch gỗ và mạch rây, chức năng vận chuyển các chất.

Hướng dẫn giải

- Cấu tạo trong của phiến lá gồm 3 phần: biểu bì, thịt lá, gân lá.

+ Biểu bì:

• Vị trí: bao bọc bên ngoài phiến lá.
• Cấu tạo: gồm một lớp tế bào, tế bào có thành ngoài dày hơn thành trong, không màu, xếp sít nhau; trên biểu bì có tế bào khí khổng.
• Chức năng: bảo vệ phiến lá, trao đổi khí, thoát hơi nước.

+ Thịt lá:

• Vị trí: nằm phía dưới biểu bì.
• Cấu tạo: gồm rất nhiều tế bào có vách mỏng, có nhiều lục lạp ở bên trong. Lục lạp là bộ phận chính thu nhận ánh sáng để chế tạo chất hữu cơ cho cây. Các tế bào thịt lá được chia thành nhiều lớp có cấu tạo và chức năng khác nhau.
• Chức năng: thu nhận ánh sáng, chứa và trao đổi khí để chế tạo chất hữu cơ cho cây.

+ Gân lá:

• Vị trí: nằm xen giữa phần thịt lá.
• Cấu tạo: gồm các bó mạch gỗ và mạch rây. Các bó mạch của gân lá nối với các bó mạch của cành và thân.
• Chức năng vận chuyển nước và các chất hữu cơ.

Cấu tạo của phần thịt lá có những đặc điểm gì giúp nó thực hiện được chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây?

Phương pháp giải

- Xem lại Cấu tạo trong của phiến lá

- Phiến lá cấu tạo bởi:

• Lớp tế bào biểu bì trong suốt, vách phía ngoài dày có chức năng bảo vệ lá. Trên biểu bì (chủ yếu ở mặt dưới lá) có nhiều lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước.
• Các tế bào thịt lá chứa nhiều lục lạp, gồm 2 lớp có đặc điểm khác nhau phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng, chứa và trao đổi khí để chế tạo chất hữu cơ cho cây.
• Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, bao gồm mạch gỗ và mạch rây, chức năng vận chuyển các chất.

Hướng dẫn giải

• Các tế bào thịt lá có vách mỏng giúp ánh sáng dễ dàng truyền qua, bên trong chứa nhiều lục lạp. Lục lạp chứa chất diệp lục. Lục lạp là bộ phận thu nhận ánh sáng để chế tạo chất hữu cơ cho cây.
• Thịt lá gồm 2 loại lớp tế bào. Lớp tế bào nằm ở ngay dưới biểu bì lá gọi là mô giậu. Chúng gồm các tế bào xếp thẳng đứng và sát nhau, bên trong chưa nhiều lục lạp, là nơi sản xuất chất hữu cơ chủ yếu của cây. Lớp tế bào bên dưới mô giậu là mô xốp gồm nhiều lớp tế bào chứa ít lục lạp, xếp lộn xộn, có nhiều khoảng trống chứa khí. Chúng cũng tham gia tổng hợp chất hữu cơ cho cây.

Lỗ khí có những chức năng gì? Những đặc điểm nào phù hợp với chức năng đó?

Phương pháp giải

- Xem lại Cấu tạo trong của phiến lá

- Phiến lá cấu tạo bởi:

• Lớp tế bào biểu bì trong suốt, vách phía ngoài dày có chức năng bảo vệ lá. Trên biểu bì (chủ yếu ở mặt dưới lá) có nhiều lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước.
• Các tế bào thịt lá chứa nhiều lục lạp, gồm 2 lớp có đặc điểm khác nhau phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng, chứa và trao đổi khí để chế tạo chất hữu cơ cho cây.
• Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, bao gồm mạch gỗ và mạch rây, chức năng vận chuyển các chất.

Hướng dẫn giải

• Chức năng của lỗ khí: thoát hơi nước và giúp lá trao đổi khí với môi trường.
• Đặc điểm phù hợp với chức năng đó là: Lỗ khí thông với các khoang chứa không khí ở bên trong phiến lá; lỗ khí nằm chủ yếu ở mặt dưới của lá, cùng lớp với các tế bào biểu bì.

Vì sao ở rất nhiều loại lá, mặt trên có màu sẫm hơn mặt dưới?

Phương pháp giải

- Xem lại Cấu tạo trong của phiến lá

- Phiến lá cấu tạo bởi:

• Lớp tế bào biểu bì trong suốt, vách phía ngoài dày có chức năng bảo vệ lá. Trên biểu bì (chủ yếu ở mặt dưới lá) có nhiều lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước.
• Các tế bào thịt lá chứa nhiều lục lạp, gồm 2 lớp có đặc điểm khác nhau phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng, chứa và trao đổi khí để chế tạo chất hữu cơ cho cây.
• Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, bao gồm mạch gỗ và mạch rây, chức năng vận chuyển các chất.

Hướng dẫn giải

• Phần lớn các loại cây đều có lá 2 mặt (trên và dưới) phân biệt nhau rõ ràng.
• Mặt trên có màu xanh sẫm hơn mặt dưới là vì các tế bào thịt lá ở mặt trên chứa nhiều lục lạp hơn.

→ Đây là đặc điểm thích nghi để thực hiện quá trình quang hợp có hiệu quả hơn khi ánh sáng mặt trời chiếu xuống mặt trên của lá nhiều hơn.

Hãy tìm ví dụ về vài loại lá có hai mặt lá màu không khác nhau, cách mọc của những lá đó có gì khác với cách mọc của đa số các loại lá ?

Phương pháp giải

- Xem lại Cấu tạo trong của phiến lá

- Phiến lá cấu tạo bởi:

• Lớp tế bào biểu bì trong suốt, vách phía ngoài dày có chức năng bảo vệ lá. Trên biểu bì (chủ yếu ở mặt dưới lá) có nhiều lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước.
• Các tế bào thịt lá chứa nhiều lục lạp, gồm 2 lớp có đặc điểm khác nhau phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng, chứa và trao đổi khí để chế tạo chất hữu cơ cho cây.
• Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, bao gồm mạch gỗ và mạch rây, chức năng vận chuyển các chất.

Hướng dẫn giải

Một số loại lá có 2 mặt lá có màu không khác nhau: lá lúa, lá ngô, lá mía…Những loại lá này mọc gần như thẳng đứng, cả 2 mặt lá đều nhận được ánh sáng mặt trời như nhau, lục lạp phân bố đều ở 2 mặt lá, do đó màu sắc hai mặt lá không khác nhau.