Giải bài tập SBT Vật Lí 8 Bài 19: Các chất được cấu tạo như thế nào?

Tại sao quả bóng bay dù được buộc chặt để lâu ngày vẫn bị xẹp?

A. Vì khi mới thổi, không khí từ miệng vào bóng còn nóng, sau đó lạnh dần nên co lại.

B. Vì cao su là chất đàn hồi nên sau khi bị thổi căng nó tự động co lại.

C. Vì không khí nhẹ nên có thể chui ra chỗ buộc ra ngoài.

D. Vì giữa các phân tử làm vỏ bóng có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể chui qua đó thoát ra ngoài. 

Phương pháp giải

Các phân tử không khí đã len lỏi vào khoảng cách của các phân tử làm vỏ bóng đi ra ngoài

Hướng dẫn giải

- Vì giữa các phân tử làm vỏ bóng có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể chui qua đó thoát ra ngoài.

- Chọn D

Khi đổ 50cm³ rượu vào 50cm³ nước, ta thu được hỗn hợp rượu – nước có thể tích:

A. Bằng 100 cm³ 

B. Lớn hơn 100 cm³

C. Nhỏ hơn 100 cm³                      

D. Có thể bằng hoặc nhỏ hơn 100 cm³

Hãy chọn câu trả lời đúng và giải thích tại sao. 

Phương pháp giải

Các phân tử rượu đã xen lẫn vào các phân tử nước nên thể tích của hỗn hợp giảm

Hướng dẫn giải

- Vì giữa các phân tử nước và phân tử rượu đều có khoảng cách. Khi đổ nước vào rượu thì các phân tử rượu xen lẫn vào các phân tử nước nên thể tích của hỗn hợp rượu – nước giảm.

- Chọn C.

Mô tả hiện tượng chứng tỏ các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách. 

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi này cần nắm được đặc điểm cấu tạo của vật chất

Hướng dẫn giải

Ảnh chụp các phân tử, nguyên tử kim cương, than qua kính hiển vi cho thấy giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.

Tại sao các chất trông đều có vẻ như liền một khối mặc dù chúng đều được cấu tạo từ các hạt riêng biệt? 

Phương pháp giải

Các hạt phân tử cấu tạo nên vật chất rất nhỏ, mắt thường không nhìn thấy được nên chỉ thấy chúng liền một khối

Hướng dẫn giải

Chúng ta thấy liền một khối vì các hạt vật chất rất nhỏ nên mắt thường không thể nhìn thấy được khoảng cách giữa chúng.

Lấy một cốc nước đầy và một thìa con muối tinh. Cho muối dần dần vào nước cho đến khi hết thìa muối ta thấy nước vẫn không tràn ra ngoài. Hãy giải thích tại sao và làm thí nghiệm kiểm tra? 

Phương pháp giải

Giữa các phân tử muối và nước có khoảng cách nên khi hòa tan, các phân tử muối đã lấp đầy khoảng cách của các phân tử nước

Hướng dẫn giải

Cho muối dần dần vào nước cho đến khi hết thìa muối ta thấy nước vẫn không tràn ra ngoài. Vì: Các phân tử muối tinh có thể xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước.(Các em tự làm thí nghiệm)

Kích thước của một phân tử hiđrô vào khoảng 0,00000023mm. Hãy tính độ dài của mỗi chuỗi gồm 1 triệu phân tử này đứng nối tiếp nhau 

Phương pháp giải

Tính độ dài chuỗi theo côn thức: L= L_{phân tử} x số phân tử

Hướng dẫn giải

Độ dài của một chuỗi gồm một triệu phân tử này đứng nối tiếp nhau là:

1000000 x 0,00000023 = 0,23mm.

Cách đây khoảng 300 năm, một nhà bác học I – ta – li – a đã làm thí nghiệm để kiểm tra xem có nén được nước hay không. Ông đổ đầy nước vào một bình cầu bạc hàn thật kín rồi lấy búa nện thật mạnh lên bình cầu. Nếu nước nén được thì bình phải bẹp. Nhưng ông đã thu được kết quả bất ngờ. Sau khi nện búa thật mạnh, ông thấy nước thấm qua bình ra ngoài trong khi bình vẫn nguyên vẹn. Hãy giải thích lí do tại sao. 

Phương pháp giải

Giữa các phân tử bạc của thành bình có khoảng cách nên các phân tử nước đã len lỏi để thoát ra ngoài

Hướng dẫn giải

Khi bị nén, các phân tử nước có thể chui qua các khoảng cách này ra ngoài vì giữa các phân tử bạc của thành bình có khoảng cách.

Khi dùng pit – tông nén khí trong một xi – lanh thì

A. kích thước mỗi phân tử khí giảm

B. Khoảng cách giữa các phân tử khí giảm

C. Khối lượng mỗi phân tử giảm

D. Số phân tử khí giảm 

Phương pháp giải

Khoảng cách giữa các phân tử khí giảm khi nén bằng xi – lanh

Hướng dẫn giải

- Khi dùng pit – tông nén khí trong một xi – lanh thì khoảng cách giữa các phân tử khí giảm.

- Chọn B

Khi nhiệt độ của một miếng đồng tăng thì

A. Thể tích của mỗi nguyên tử đồng tăng

B. Khoảng cách giữa các nguyên tử đồng tăng

C. Số nguyên tử đồng tăng

D. Cả ba phương án trên đều đúng. 

Phương pháp giải

Khi nhiệt độ tăng thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh hơn và khoảng cách giữa chúng cũng tăng

Hướng dẫn giải

- Khi nhiệt độ của một miếng đồng tăng thì các nguyên tử, phân tử động chuyển động càng nhanh làm cho khoảng cách giữa các nguyên tử đồng tăng.

- Chọn B

Biết khối lượng riêng của hơi nước bao giờ cũng nhỏ hơn khối lượng riêng của nước. Hỏi câu nào sau đây so sánh các phân tử nước trong hơi nước và các phân tử nước là đúng?

A. Các phân tử trong hơi nước có cùng kích thước với các phân tử trong nước, nhưng khoảng cách giữa các phân tử trong hơi nước lớn hơn.

B. Các phân tử trong hơi nước có kích thước và khoảng cách lớn hơn các phân tử trong nước.

C. Các phân tử trong hơi nước có kích thước và khoảng cách bằng các phân tử trong nước.

D. Các phân tử trong hơi nước có cùng kích thước với các phân tử trong nước, nhưng khoảng cách giữa các phân tử trong nước nhỏ hơn. 

Phương pháp giải

Khoảng cách giữa các phân tử trong hơi nước (thể khí) lớn hơn khoảng cách các phân tử trong nước (thể lỏng)

Hướng dẫn giải

- Các phân tử trong hơi nước có cùng kích thước với các phân tử trong nước, nhưng khoảng cách giữa các phân tử trong hơi nước lớn hơn.

- Chọn A

Các nguyên tử trong một miếng sắt có tính chất nào sau đây?

A. Khi nhiệt độ tăng thì nở ra

B. Khi nhiệt độ giảm thì co lại

C. Đứng rất gần nhau.

D. Đứng xa nhau. 

Phương pháp giải

Các nguyên tử trong kim loại thường đứng sát nhau, khoảng cách giữa chúng rất nhỏ

Hướng dẫn giải

- Các nguyên tử trong một miếng sắt đứng rất gần nhau

- Chọn C

Tại sao khi muối dưa, muối có thể thấm vào lá dưa và cọng dưa? 

Phương pháp giải

Các phân tử muối đã lấp đầy khoảng trống của các phân tử cấu tạo nên lá dưa và cọng dưa nên muối có thể thấm vào chúng

Hướng dẫn giải

Giữa các phân tử cấu tạo nên lá dưa và cọng dưa có khoảng cách nên các phân tử muối có thể khuếch tán vào dưa.

Nếu bơm không khí vào một quả bóng bay thì dù có buộc chặt không khí vẫn thoát được ra ngoài, còn nếu bơm không khí vào một quả cầu bằng kim loại rồi hàn thì hầu như không khí không thể thoát ra ngoài. Tại sao? 

Phương pháp giải

Khoảng cách giữa các phân tử của vỏ bóng bay lớn hơn của quả cầu kim loại nên khi có thể thoát ra ngoài

Hướng dẫn giải

Khoảng cách giữa các phân tử của vỏ bóng bay lớn hơn nên các phân tử không khí trong bóng bay có thể lọt ra ngoài. Khoảng cách giữa các nguyên tử kim loại rất nhỏ nên các phân tử không khí trong quả cầu hầu như không thể lọt ra ngoài.

Tại sao săm xe đạp sau khi được bơm căng, mặc dù đã vặn van thật chặt, nhưng để lâu ngày vẫn bị xẹp?

A. Vì lúc bơm, không khí vào xăm còn nóng, sau đó không khí nguội dần, co lại, làm săm xe bị xẹp.

B. Vì săm xe làm bằng cao su là chất đàn hồi, nên sau khi giãn ra thì tự động co lại làm cho săm để lâu ngày bị xẹp.

C. Vì giữa các phân tử cao su dùng làm săm có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể thoát ra ngoài làm săm xẹp dần.

D. Vì cao su dùng làm săm đẩy các phân tử không khí lại gần nhau nên săm bị xẹp. 

Phương pháp giải

Các phân tử không khí đã len lỏi vào khoảng cách giữa các phân tử cao su thoát ra ngoài

Hướng dẫn giải

- Vì giữa các phân tử cao su dùng làm săm có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể thoát ra ngoài làm săm xẹp dần.

- Chọn C

Hình 19.1 mô tả một thí nghiệm dùng để chứng minh các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách.

Hãy dựa vào hình vẽ trên để mô tả cách làm thí nghiệm, cách giải thích kết quả thí nghiệm và rút ra kết luận. 

Phương pháp giải

Sử dụng nội dung lí thuyết về cấu tạo chất để trả lời câu hỏi này

Hướng dẫn giải

Mô tả thí nghiệm:

- Lấy 100cm³ nước và 50cm³ sirô đổ chung vào bình, ta thu được thể tích hỗn hợp là 140cm³.

- Giải thích: Khi đổ nước vào sirô chung với nhau thì các phân tử nước xen lẫn vào các phân tử sirô làm cho thể tích hỗn hợp giảm. Điều này chứng tỏ: giữa các phân tử có khoảng cách.