Mỗi loại cây đều được gieo trồng vào một khoảng thời gian nhất định. Thời gian đó gọi là “Thời vụ”.

a. Căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng

• Muốn xác định thời vụ gieo trồng cần phải dựa vào các yếu tố: khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở địa phương.
• Trong các yếu tố nêu trên, yếu tố có tác dụng quyết định nhất đến thời vụ đó là thời vụ vì mỗi loại cây trồng đều sinh trưởng vào một thời vụ nhất định, nếu trái thời vụ cây trồng sẽ không khoẻ mạnh, dễ bị sâu, bệnh tấn công.

b. Các vụ gieo trồng

- Đặc điểm khí hậu giữa các vùng miền nước ta rất khác nhau, tuy nhiên các vụ gieo trồng đều tập trung vào ba vụ trong năm: đông xuân, hè thu và vụ mùa.

• Vụ đông xuân: từ tháng 11 đến tháng 4 – 5 năm sau; trồng lúa ngô, đỗ lạc, cây ăn quả…
• Vụ hè thu: từ tháng 4 –> 7; trồng lúa, ngô, khoai.
• Vụ mùa: từ 6 –> 11; trồng lúa, rau
• Vụ đông: từ 9 –> 12; trồng lúa, ngô, đỗ, tương, khoai, rau.

a. Kiểm tra hạt giống

- Hạt giống trước khi đem gieo phải kiểm tra một số tiêu chí nhất định, hạt giống tốt phải đảm bảo các tiêu chí sau đây, nếu phù hợp thì hạt mới được sử dụng.

- Hạt giống đem gieo phải đạt các tiêu chí:

• Tỷ lệ nảy mầm cao
• Không có sâu bệnh
• Độ ẩm thấp
• Không lẫn giống khác và cỏ dại
• Sức nảy mầm mạnh
• Kích thước hạt to

b. Xử lý hạt giống

- Xử lý hạt giống có tác dụng vừa kích thích hạt nẩy mầm nhanh, vừa diệt trừ sâu bệnh có ở hạt

- Có 2 cách xử lý:

• Xử lý bằng nhiệt độ
• Xử lý bằng hóa chất

a. Yêu cầu kĩ thuật

• Gieo trồng phải đảm bảo các yêu cầu về thời vụ, mật độ, khoảng cách và độ nông, sâu.

b. Phương pháp gieo trồng

- Gieo bằng hạt: Áp dụng đối với cây trồng ngắn ngày (lúa, ngô, đỗ, rau..) và trong các vuờn ươm cây

- Trồng bằng cây con: Áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày 

- Một số phương pháp trồng khác: như giâm cành, ...

Câu 1: Em hãy nói rõ trong các yếu tố trên, yếu tố nào có tác dụng quyết định nhất đến thời vụ? Vì sao?

Gợi ý trả lời

• Yếu tố có tác dụng quyết định nhất đến thời vụ là yếu tố khí hậu.
• Khí hậu đảm bảo cho cây phát triển được tốt nhất. Nếu khí hậu không thuận lợi cây sẽ còi cọc và thậm chí có thể không sống sót được.

Câu 2: Hãy nêu tên ưu, nhược điểm của các cách gieo hạt?

Gợi ý trả lời

- Gieo vãi:

• Ưu điểm: Nhanh, ít tốn công, gây lãng phí hạt giống.
• Nhược điểm: Số lượng hạt nhiều khó chăm sóc.

- Gieo hàng, gieo hốc:

• Ưu điểm: Chăm sóc dễ dàng, ít lãng phí hạt giống.
• Nhược điểm: Tốn nhiều công.

Câu 3: Em hãy kể tên loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày mà em biết.

Gợi ý trả lời

• Cây ngắn ngày: lúa, rau, ớt, cải,...
• Cây dài ngày: Xoài, mít, mãng cầu,...

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Nêu được khái niệm về thời vụ, những căn cứ để xác định thời vụ, mục đích kiểm tra, xử lý hạt giống.
• Có ý thức tích cực học tập, vận dụng vào sản xuất.
• Có ý thức bảo vệ môi trường trong trồng trọt, bảo vệ hạt giống cây trồng.