Hướng dẫn cài phần mềm

Phần mềm máy tính, hay còn gọi đơn giản là phần mềm, cũng được người Việt hải ngoại gọi là nhu liệu là tập hợp dữ liệu hoặc các câu lệnh hướng dẫn máy tính cho máy tính biết cách làm việc. Điều này trái ngược với phần cứng vật lý, từ đó hệ thống được xây dựng và thực sự thực hiện công việc. Trong khoa học máy tính và kỹ thuật phần mềm, phần mềm máy tính là tất cả thông tin được xử lý bởi hệ thống máy tính, chương trình và dữ liệu. Phần mềm máy tính bao gồm các chương trình máy tính, thư viện và dữ liệu không thể thực thi liên quan, chẳng hạn như tài liệu trực tuyến hoặc phương tiện kỹ thuật số. Phần cứng và phần mềm máy tính yêu cầu lẫn nhau và không thể tự sử dụng một cách thực tế.

Ở cấp độ lập trình thấp nhất, mã thực thi bao gồm các hướng dẫn ngôn ngữ máy được hỗ trợ bởi một bộ xử lý riêng lẻ, có thể là bộ xử lý trung tâm (CPU) hoặc đơn vị xử lý đồ họa (GPU). Một ngôn ngữ máy bao gồm các nhóm giá trị nhị phân biểu thị các lệnh hướng dẫn cách thực hiện của bộ xử lý thay đổi trạng thái của máy tính từ trạng thái trước đó. Ví dụ: một lệnh có thể thay đổi giá trị được lưu trữ ở một vị trí lưu trữ cụ thể trong máy tính, một hiệu ứng mà người dùng không thể quan sát trực tiếp.

Một lệnh cũng có thể gọi một trong nhiều thao tác nhập hoặc xuất dữ liệu, ví dụ hiển thị một số văn bản trên màn hình máy tính; gây ra những thay đổi trạng thái được hiển thị cho người dùng. Bộ xử lý thực hiện các lệnh theo thứ tự chúng được cung cấp, trừ khi nó được hướng dẫn "nhảy" sang một lệnh khác hoặc bị hệ điều hành làm gián đoạn. Tính đến năm 2015, hầu hết máy tính cá nhân|các máy tính cá nhân, thiết bị điện thoại thông minh và máy chủ đều có bộ xử lý với nhiều đơn vị thực thi hoặc nhiều bộ xử lý thực hiện tính toán cùng nhau và điện toán đã trở thành một hoạt động đồng thời hơn nhiều so với trước đây.

Phần lớn phần mềm được viết bằng các ngôn ngữ lập trình cấp cao. Chúng dễ dàng và hiệu quả hơn cho các lập trình viên vì chúng gần với ngôn ngữ tự nhiên hơn ngôn ngữ máy. Các ngôn ngữ cấp cao được dịch sang ngôn ngữ máy bằng trình biên dịch hoặc trình thông dịch hoặc kết hợp cả hai. Phần mềm cũng có thể được viết bằng một hợp ngữ mức thấp, trong đó có các lệnh mạnh để hướng dẫn ngôn ngữ máy của máy tính và được dịch sang ngôn ngữ máy bằng cách dùng phần mềm lắp ráp.

Dựa trên mục tiêu, phần mềm máy tính có thể được chia thành:

2.1 Phần mềm ứng dụng

Là phần mềm sử dụng hệ thống máy tính để thực hiện các chức năng đặc biệt hoặc cung cấp các chức năng giải trí ngoài hoạt động cơ bản của chính máy tính. Có nhiều loại phần mềm ứng dụng khác nhau, bởi vì phạm vi các tác vụ có thể được thực hiện với một máy tính hiện đại là rất lớn, xem danh sách phần mềm.

2.2 Phần mềm hệ thống

Là phần mềm để quản lý hành vi phần cứng máy tính, để cung cấp các chức năng cơ bản được người dùng yêu cầu hoặc phần mềm khác để chạy đúng, nếu có. Phần mềm hệ thống cũng được thiết kế để cung cấp một nền tảng để chạy phần mềm ứng dụng, và nó bao gồm:

• Hệ điều hành (operating system): là các bộ sưu tập thiết yếu của phần mềm quản lý tài nguyên và cung cấp các dịch vụ chung cho các phần mềm khác chạy "trên đỉnh" của chúng. Các chương trình giám sát, bộ tải khởi động, hệ vỏ và hệ thống cửa sổ là những phần cốt lõi của hệ điều hành. Trong thực tế, một hệ điều hành đi kèm với phần mềm bổ sung (bao gồm cả phần mềm ứng dụng) để người dùng có thể thực hiện một số công việc với một máy tính chỉ có một hệ điều hành.
• Trình điều khiển thiết bị (driver): vận hành hoặc điều khiển một loại thiết bị cụ thể được gắn vào máy tính. Mỗi thiết bị cần ít nhất một trình điều khiển thiết bị tương ứng; bởi vì một máy tính thường có ít nhất một thiết bị đầu vào và ít nhất một thiết bị đầu ra, một máy tính thường cần nhiều hơn một trình điều khiển thiết bị.
• Tiện ích (utility): là những chương trình máy tính được thiết kế để hỗ trợ người dùng trong việc bảo trì và chăm sóc máy tính của họ.

2.3 Phần mềm độc hại hoặc Malware

Đó là phần mềm được phát triển để gây hại và phá hỏng máy tính. Như vậy, phần mềm độc hại là không mong muốn. Phần mềm độc hại có liên quan chặt chẽ với các tội phạm liên quan đến máy tính, mặc dù một số chương trình độc hại có thể được thiết kế như những trò đùa thực tế.

Một hay nhiều lập trình viên máy tính sẽ sử dụng ngôn ngữ lập trình để viết hướng dẫn cho phần mềm biết phải hoạt động và thực hiện những nhiệm vụ gì. Sau khi hoàn thành, chương trình sẽ được biên dịch thành một ngôn ngữ mà máy tính có thể hiểu được.

Khi lưu một tài liệu, tệp đó có được tính là phần mềm không?

Khi bạn tạo hoặc chỉnh sửa một tệp trên phần mềm trong máy tính - ví dụ: tài liệu Microsoft Word hoặc hình ảnh Photoshop - tệp đó sẽ được xác định là "tài nguyên" hoặc "nội dung" được phần mềm sử dụng. Tuy nhiên, bản thân tập tin không được coi là "phần mềm" mặc dù nó là một phần thiết yếu được phần mềm sản xuất.

Các shareware: hay phần mềm dùng thử là phần mềm cho phép người dùng một số ngày nhất định để thử phần mềm trước khi bắt buộc mua bản chính thức. Sau khi hết thời gian dùng thử, bạn sẽ được yêu cầu nhập mã hoặc phải đăng ký sản phẩm để có thể tiếp tục sử dụng.

Freeware hay phần mềm miễn phí: là phần mềm bạn được sử dụng hoàn toàn miễn phí và không bao giờ yêu cầu bạn phải thanh toán, miễn là phần mềm đó không có các sửa đổi hay cải tiến gì.

Open source software hay phần mềm mã nguồn mở: cũng tương tự như các phần mềm miễn phí. Tuy nhiên, không chỉ có phần mềm là miễn phí, mà các mã nguồn hay source code được sử dụng cũng được cung cấp miễn phí, cho phép mọi người đều có thể sửa đổi chương trình hoặc xem cách chương trình được xây dựng ra sao.

Một số lượng lớn các công ty phần mềm và lập trình viên trên thế giới bao gồm một ngành công nghiệp phần mềm. Phần mềm có thể là một ngành có lợi nhuận cao: Bill Gates, người đồng sáng lập Microsoft là người giàu nhất thế giới năm 2009, phần lớn là do ông sở hữu một số lượng cổ phần đáng kể trong Microsoft, công ty sản xuất ra các phần mềm Microsoft Windows và Microsoft Office - cả hai đều thống trị thị trường thế giới trong các loại sản phẩm tương ứng của chúng.

Các tổ chức phần mềm phi lợi nhuận bao gồm Quỹ Phần mềm Tự do, Dự án GNU và Quỹ Mozilla. Các tổ chức tiêu chuẩn phần mềm như W3C, IETF phát triển các tiêu chuẩn phần mềm được đề xuất như XML, HTTP và HTML, để phần mềm có thể tương tác thông qua các tiêu chuẩn này.

Các công ty phần mềm nổi tiếng khác bao gồm Google, IBM, TCS, Infosys, Wipro, HCL Technologies, Oracle, Novell, SAP, Symantec, Adobe Systems, Sidetrade và Corel, trong khi các công ty nhỏ thường cung cấp sự đổi mới về nội dung phần mềm.

Như vậy là bài viết đã giới thiệu cho bạn biết được phần mềm là gì và có bao nhiêu loại phần mềm phổ biến trên thị trường. Tiếp sau đây chúng ta sẽ xem các bài hướng dẫn download và cài đặt chi tiết của những phần mềm đang được sử dụng rộng rãi nhất.