Công nghệ 11 Bài 26: Hệ thống làm mát

- Nhiệm vụ: Hệ thống làm mát có nhiệm vụ giữ cho nhiệt độ các chi tiết trong động cơ không vượt quá giới hạn cho phép.

- Phân loại: Theo chất làm mát, hệ thống chia ra 2 loại:

• Hệ thống làm mát bằng không khí.
• Hệ thống làm mát bằng nước.

a. Cấu tạo

- Cấu tạo: Hệ thống làm mát bằng nước chia ra ba loại: bốc hơi, đối lưu tự nhiên và tuần hoàn cưỡng bức

- Nước làm mát chứa trong đường ống, bơm, két và áo nước. Bơm nước 10 tạo sự tuần hoàn của nước trong hệ thống. Bơm nước và quạt gió 7 dẫn động từ trục khuỷu thông qua đai truyền 9. Két nước 5 gồm hai bình chứa phía trên và dưới được nối thông qua với nhau bởi một giàn ống nhỏ 6.

- Nước nóng chảy qua giàn ống được làm mát nhanh chóng, tốc độ mát nước tăng nhờ quạt gió 7 hút không khí qua giàn ống.

b. Nguyên lý làm việc

- Sơ đồ khối hệ thống làm mát loại tuần hoàn cưỡng bức

- Động cơ làm việc, nước trong áo nước nóng dần

+ Khi nhiệt độ nước trong áo nước còn thấp hơn giới hạn định, van 4 đóng cửa thông với đường nước về két, mở hoàn toàn đường ống nước 8 để nước trong áo nước chảy về phía bơm 10 rồi bơm vào áo nước. Nhiệt độ nước trong áo nước tăng nhanh, rút ngắn thời gian hâm động cơ.

+ Khi nhiệt độ nước trong áo nước xấp xỉ giới hạn quy định, van 4 mở cả hai đường để nước trong áo nước vừa chảy vào két 5, vừa chảy vào đường nước 8.

+ Khi nhiệt độ nước trong áo nước vượt quá giới hạn định trước, van 4 đóng cửa thông với đường nước 8, mở hoàn toàn cửa thông với đường nước vào két 5, toàn bộ nước nóng ở áo nước đi qua két 5, được làm mát rồi được bơm 10 hút đưa trở lại áo nước của động cơ.

a. Cấu tạo

Cấu tạo chủ yếu hệ thống làm mát bằng không khí là các cánh cửa tản nhiệt được đúc bao ngoài thân xilanh và nắp máy.

Để tăng lượng không khí qua các cánh tản nhiệt, trên các động cơ tĩnh tại hoặc động cơ nhiều xilanh có cấu tạo thêm quạt gió, tấm hướng gió và vỏ bọc.

b. nguyên lý làm việc

Khi động cơ làm việc, nhiệt độ các chi tiết bao quanh buồng cháy được truyền tới cánh tản nhiệt rồi tản ra ngoài không khí. Nhờ có cánh tản nhiệt có diện tích tiếp xúc không khí lớn nên động cơ được làm mát nhanh hơn.

Tăng tốc làm mát, đảm bảo làm mát đồng đều cho động cơ.

Bài 1: Có nên tháo yếm xe máy khi sử dụng? Tại sao?

Hướng dẫn giải:

Yếm xe có mục đích hướng gió vào làm mát động cơ. Do đó khi tháo ra xe bạn sẽ bị nóng máy & hao nhiên liệu. 

Nhiên liệu (xăng /dầu) được phun vào xilanh với áp suất cao nhằm cho việc bốc hơi nhanh - tạo nên 1 hỗn hợp khí cháy nhanh & đồng bộ - quá trình cháy diễn ra 1 cách hoàn thiện - động cơ phát huy hoàn toàn công suất. 

Trong hệ thống nhiên liệu thường có bầu lọc tinh & lọc thô. Lọc tinh nhằm loại bỏ các tạp chất có trong nhiên liệu mà lọc thô chưa loại ra được và cung cấp cho bơm cao áp hay bộ chế hòa khí nguồn nhiên liệu sạch và làm tăng tuổi thọ cho động cơ.

Bài 2: Hệ thống làm mát bằng nước có chi tiết đặc trưng nào?

A. Trục khuỷu

B. Áo nước

C. Cánh tản nhiệt

D. Bugi

Hướng dẫn giải:

• Hệ thống làm mát bằng nước có chi tiết đặc trưng là cánh tản nhiệt
• Đáp án C

Câu 1: Trình bày nhiệm vụ và phân loại hệ thống làm mát.

Câu 2: Trình bày cấu tạo và nguyên lí làm việc của hệ thống làm mát bằng nước loại tuần hoàn cưỡng bức.

Câu 3: Trình bày cấu tạo và nguyên lí làm việc của hệ thống làm mát bằng không khí.

Câu 1: Hệ thống làm mát bằng nước có:

A. Loại bốc hơi

B. Loại đối lưu tự nhiên

C. Loại tuần hoàn cưỡng bức

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 2: Bộ phận nào sau đây thuộc hệ thống làm mát?

A. Van hằng nhiệt

B. Két nước

C. Bơm nước

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 3: Bộ phận nào sau đây không thuộc hệ thống làm mát?

A. Quạt gió

B. Puli và đai truyền

C. Áo nước

D. Bầu lọc dầu

Câu 4: Khi nhiệt độ nước trong áo nước dưới giới hạn định trước, van hằng nhiệt sẽ:

A. Đóng cả 2 cửa

B. Mở cửa thông với đường nước nối tắt về bơm

C. Mở cửa thông với đường nước vào két làm mát

D. Mở cả 2 cửa

Câu 5: Khi nhiệt độ nước trong áo nước xấp xỉ giới hạn đã định, van hằng nhiệt sẽ:

A. Đóng cả 2 cửa

B. Mở cửa thông với đường nước nối tắt về bơm

C. Mở cửa thông với đường nước vào két làm mát

D. Mở cả 2 cửa

- Sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:

• Nắm được nhiệm vu, cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống làm mát.
• Đọc được sơ đồ nguyên lý của hệ thống làm mát bằng nước dạng tuần hoàn cưỡng bức.