Công nghệ 11 Bài 22: Thân máy và nắp máy

- Thân máy và nắp máy là “khung sương” của động cơ để lắp đặt tất cả các cơ cấu và hệ thống của động cơ.

- Trong thân máy, phần để lắp xilanh gọi là thân xilanh, phần để lắp trục khuỷu gọi là cacte hoặc hộp trục khuỷu. Cacte có thể chế tạo liền khối hoặc chia làm hai nửa: nửa trên và nửa dưới. Ở một số loại động cơ, nửa trên của cacte được làm liền với thân xilanh. Ở động cơ xe máy, cacte được chia thành hai nửa theo mặt phẳng vuông góc với trục khuỷu của động cơ.

- Nhiệm vụ: Thân máy dùng để lắp đặt các cơ cấu vá hệ thống của động cơ.

- Cấu tạo: Cấu tạo của thân máy phụ thuộc vào sự bố trí các xilanh, cơ cấu và hệ thống của động cơ. Nhìn chung cấu tạo của cacte tương đối giống nhau, sự khác biệt chủ yếu là phần thân xilanh.

+ Thân xi lanh của động cơ làm mát bằng nước có cấu tạo khoang chứa nước làm mát, khoang này gọi là “áo nước”.

+ Thân xi lanh của động cơ làm mát bằng không khí có các cánh tản nhiệt.

- Xilanh được lắp trong thân xilanh, có dạng hình ống, mặt trụ bên trong được gia công với độ chính xác cao. Xilanh có thể được làm rời hoặc đúc liền với thân xilanh.

- Nhiệm vụ: Nắp máy (nắp xi lanh) cùng với xi lanh, đỉnh pit-tông tạo thành buồng cháy của động cơ. Nắp máy dùng để lắp đặt các chi tiết, cụm chi tiết như: bugi, vòi phun, cơ cấu phân phối khí, xuppáp, dường ống nạp, thải, áo nước làm mát, cánh tản nhiệt.

- Cấu tạo: Cấu tạo tuỳ thuộc vào việc lắp đặt, bố trí các chi tiết và cụm chi tiết trên nó.

+ Nắp máy động cơ làm mát bằng nước dùng cơ cấu phân phối khí xuppáp treo có cấu tạo phức tạp (H 22.3), do phải có áo nước làm mát, lỗ lắp xuppáp, dường ống nạp, thải…

+ Nắp máy động cơ làm mát bằng không khí dùng cơ cấu phân phối khí xuppáp đặt hoặc động cơ 2 kì có cấu tạo đơn giản hơn

Bài 1: Điền từ còn thiếu vào chỗ chấm...

 …(Nắp xilanh) cùng với…và …tạo thành buồng cháy của động cơ.

A. Thân máy, nắp máy, xilanh

B. Thân máy, xilanh, đỉnh pit-tông

C. Nắp máy, xilanh, pit-tông

D. Nắp máy, xilanh, đỉnh pit-tông

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án D

Nắp máy, xilanh, đỉnh pit-tông

Bài 2: Tại sao không dùng áo nước hoặc cánh tản nhiệt để làm mát ở cacte?

Hướng dẫn giải:

Đối với cacte ướt thì sử dụng áo nước hay cánh tản nhiệt không đạt hiệu quả cao vì dầu nhờn truyền nhiệt kém.

Khi sử dụng cách làm mát này người ta không kiểm soát được nhiệt độ của dầu bôi trơn

Bài 3: Có nhận xét gì về đặc điểm cấu tạo thân xilanh của động cơ làm mát bằng nước và bằng không khí ?

Hướng dẫn giải:

Thân xilanh của động cơ làm mát bằng nước có áo  nước làm mát.

Thân xilanh của động cơ làm mát bằng không khí có các cánh tản nhiệt.

Câu 1: Trình bày nhiệm vụ của thân máy và nắp máy.

Câu 2: Em có nhận xét gì về đặc điểm cấu tạo thân xilanh của động cơ làm mát bằng nước và bằng không khí?

Câu 3: Tại sao thân máy và nắp máy là bộ phận cố định trong động cơ đốt trong

Câu 1: Cánh tản nhiệt được bố trí ở vị trí nào?

A. Thân xilanh của động cơ làm mát bằng nước

B. Cacte của động cơ làm mát bằng nước

C. Cacte của động cơ làm mát bằng không khí

D. Nắp máy của động cơ làm mát bằng không khí

Câu 2: Cacte chứa:

A. Khoang chứa nước

B. Cánh tản nhiệt

C. Áo nước

D. Đáp án khác

Câu 3: Phát biểu nào sau đây đúng:

A. Xilanh của động cơ luôn chế tạo rời thân xilanh

B. Xilanh của động cơ luôn chế tạo liền thân xilanh

C. Xilanh của động cơ có thể chế tạo rời hoặc đúc liền thân xilanh

D. Xilanh của động cơ đặt ở cacte

Câu 4: Chi tiết nào không được bố trí trên nắp máy?

A. Bugi

B. Áo nước

C. Cánh tản nhiệt

D. Trục khuỷu

Câu 5: Tại sao cacte không có áo nước hoặc cánh tản nhiệt?

A. Do cacte xa buồng cháy

B. Do cacte chứa dầu bôi trơn

C. Cả A và B đều sai

D. Cả A và B đều đúng

-Sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:

• Biết được nhiệm vụ và cấu tạo chung của thân máy và nắp máy
• Biết được đặc điểm cấu tạo của thân xilanh và nắp máy động cơ làm mát bằng  nước và bằng không khí.