TCVN 10684-2:2018 tiêu chuẩn về cây công nghiệp lâu năm

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 10684-2:2018

CÂY CÔNG NGHIỆP LÂU NĂM - TIÊU CHUẨN CÂY GIỐNG HẠT GIỐNG - PHẦN 2: CÀ PHÊ

Perennial Industrial Crops - Standards for Seeds and Seedlings - Part 2: Coffee

Lời nói đầu

Bộ TCVN 10684 Cây công nghiệp lâu năm - Tiêu chuẩn cây giống, hạt giống gồm các phần đã được công bố như sau:

1. TCVN 10684:2015 Cây công nghiệp lâu năm - Tiêu chuẩn cây giống - Phần 1: Cây giống ca cao.

2. TCVN 10684-3:2018 Cây công nghiệp lâu năm - Tiêu chuẩn cây giống, hạt giống - Phần 3: Điều.

3. TCVN 10684-4:2018 Cây công nghiệp lâu năm - Tiêu chuẩn cây giống, hạt giống - Phần 4: Hồ tiêu.

4. TCVN 10684-5:2018 Cây công nghiệp lâu năm - Tiêu chuẩn cây giống, hạt giống - Phần 5: Cây dừa.

TCVN 10684-2:2018 do Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên và Cục Trồng trọt biên soạn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

CÂY CÔNG NGHIỆP LÂU NĂM - TIÊU CHUẨN CÂY GIỐNG, HẠT GIỐNG - PHẦN 2: CÀ PHÊ

Perennial Industrial Crops - Standards for Seeds and Seedlings - Part 2: Coffee

1  Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này áp dụng cho hạt giống, cây giống cà phê nhân vô tính bằng phương pháp ghép thuộc loài cà phê vối (Coffea canephora robusta) và loài cà phê chè (Coffea arabica) chi Coffea.

2  Tài liệu viện dẫn

Tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có):

• TCVN 4807:2013 (ISO 4150:2011) Cà phê nhân hoặc cà phê nguyên liệu - Phân tích cỡ hạt; Phương pháp sàng máy và sàng tay.
• TCVN 6537:2007 Cà phê nhân - Xác định hàm lượng nước (phương pháp chuẩn).

3  Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:

3.1

Cây mẹ (Mother trees)

Cá thể cây trưởng thành đang trong giai đoạn sinh sản, là nguồn vật liệu để sản xuất hạt giống.

3.2

Vườn sản xuất hạt giống lai hai dòng (Bi-clonal hybrid seed garden)

Áp dụng cho vườn sản xuất hạt giống cà phê vối. Vườn được trồng bằng hai dòng vô tính (giống) cà phê vối, trong đó mỗi cây trong dòng vô tính đồng thời vừa là cây bố (cây cho hạt phấn hay giao tử đực) vừa là cây mẹ (cây nhận hạt phấn để thực hiện quá trình thụ tinh hình thành hợp tử và phát triển thành hạt). Hạt giống trên các cây mẹ được gọi là hạt giống lai hai dòng. Giống bố và giống mẹ của hạt giống lai hai dòng đều có thể xác định danh tính.

3.3

Vườn sản xuất hạt giống lai đa dòng (Polyclonal hybrid seed garden)

Áp dụng cho vườn sản xuất hạt giống cà phê vối. Vườn được trồng từ ba dòng vô tính (giống) cà phê vối trở lên, trong đó mỗi cây trong dòng đồng thời vừa là cây bố vừa là cây mẹ. Hạt giống trên các cây mẹ được gọi là hạt giống lai đa dòng hay hạt giống lai tổng hợp. Hạt giống lai đa dòng không thể xác định được danh tính giống bố.

3.4

Hạt giống cà phê (Coffee seeds)

Bộ phận được sử dụng cho mục đích nhân giống, gồm nhân cà phê (coffee bean) và lớp vỏ trấu (parchment) bao bọc bên ngoài. Thông thường hạt có dạng bán cầu hơi thuôn, với một mặt lồi và một mặt phẳng; trên mặt phẳng có một rãnh giữa gọi là “khe hạt” (central-cut).

3.5

Cây đầu dòng (Elite trees)

Cây có năng suất, chất lượng cao và ổn định, tính chống chịu tốt hơn hẳn các cây khác trong quần thể một giống (giống địa phương, giống mới chọn tạo, giống nhập nội), được công nhận để làm nguồn vật liệu nhân giống.

3.6

Vườn cây đầu dòng/vườn nhân chồi (Budwood nursery)

Vườn trồng những cây được nhân bằng phương pháp vô tính từ cây đầu dòng, được công nhận để làm nguồn vật liệu nhân giống.

4  Yêu cầu kỹ thuật

4.1 Hạt giống cà phê

4.1.1 Vườn sản xuất hạt giống

4.1.1.1 Yêu cầu về cách ly

Vườn sản xuất hạt giống cà phê chè: không cần áp dụng biện pháp cách ly.

Vườn sản xuất hạt giống cà phê vối (sản xuất hạt giống lai hai dòng hoặc sản xuất hạt giống lai đa dòng): cách ly về thời gian ra hoa để đảm bảo vườn cây nở hoa ít nhất 7 ngày trước hoặc sau các vườn cà phê vối khác ở xung quanh (trong phạm vi bán kính 300 m).

4.1.1.2 Yêu cầu về nguồn gốc vườn sản xuất hạt giống

Vườn sản xuất hạt giống phải có nguồn gốc rõ ràng, thuộc danh mục giống cà phê đã được cơ quan có thẩm quyền công nhận.

4.1.1.3 Độ thuần giống

- Vườn sản xuất hạt giống cà phê chè: trồng một giống duy nhất; độ thuần chủng của giống đạt 100%.

- Vườn sản xuất hạt giống lai hai dòng hoặc vườn sản xuất hạt giống lai đa dòng của cà phê vối: trồng xen kẽ theo hàng từ 2 tới 5 giống; độ thuần chủng của từng giống đạt 100% (toàn bộ cây của 1 dòng được nhân vô tính).

4.1.1.4 Khử lẫn giống

Thực hiện khử lẫn giống sau 2 lần kiểm định vườn giống:

Lần 1: vào năm thứ 2 sau trồng, kiểm tra toàn bộ vườn giống, phát hiện và nhổ bỏ cây có đặc trưng hình thái khác biệt và trồng lại cây đúng giống tại vị trí cây bị nhổ bỏ.

Lần 2: vào thời kỳ quả chín của năm kinh doanh thứ nhất: kiểm tra toàn bộ vườn giống, phát hiện và nhổ bỏ cây có màu sắc quả chín khác biệt và trồng lại cây đúng giống tại vị trí cây bị nhổ bỏ.

4.1.2 Cây mẹ thu hạt giống

Cây mẹ thu hạt giống được chọn trong vườn sản xuất hạt giống và phải mang đặc tính, đặc trưng của giống.

Tuổi cây mẹ: từ 3 năm trở lên với cây ghép trong vườn sản xuất hạt lai cà phê vối; từ 4 năm trở lên với cây thực sinh trong vườn sản xuất hạt giống cà phê chè.

Cây không nhiễm các loại rệp chích hút thân, lá, rễ; không bị nhiễm bệnh gỉ sắt và bệnh thối nứt thân và không có triệu chứng vàng lá, thối rễ.

4.1.3 Tiêu chuẩn hạt giống

Tiêu chuẩn hạt giống cà phê được quy định trong Bảng 1.

Bảng 1 - Tiêu chuẩn hạt giống cà phê

--- Nhấn nút TẢI VỀ hoặc XEM ONLINE để tham khảo đầy đủ nội dung của TCVN 10684-2:2018 ----